(†) Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης: Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ - Ἄνδρας θαυμαστὸς [7 Ἰανουαρίου]

«Ἄνδρας θαυμαστὸς»

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾷ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, ποὺ χθὲς ἀξιώθηκε νὰ βαπτίσῃ τὸν Κύριο στὸν Ἰορδάνη ποταμό. Γιὰ τὸν ἅγιο αὐτὸν πρέπει νὰ ποῦμε κ᾽ ἐμεῖς λίγες λέξεις.

* * *

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος εἶνε ὁ μεγαλύτερος ἅγιος τῆς παλαιᾶς διαθήκης. Ὅλα σ᾽ αὐτὸν εἶνε θαυμαστά· θαῦμα ἡ γέννησί του, θαῦμα ἡ ζωή του, θαῦμα καὶ ὁ θάνατός του.

♦ Θαῦμα ἡ γέννησί του. Ὅπως γνωρίζουμε, ἡ μητέρα τοῦ Ἰωάννου ἦταν στεῖρα· καὶ ὄ χι μόνο στεῖρα ἀλλὰ καὶ ἡλικιωμένη, γριά. Γέροντας ἐπίσης καὶ ὁ πατέρας του, ὁ ἱερεὺς Ζαχαρίας. Ὁ Θεὸς ὅμως ἄκουσε τὶς προσευχές τους καὶ ἀπ᾽ αὐτὸ τὸ ἄγονο ἀνδρόγυνο γεννήθηκε παιδί, ὁ ἅγιος ποὺ ἑορτάζουμε.

Πῶς γεννήθηκε; Ὁ Ζαχαρίας ἱερουργοῦσε στὸ ναὸ τῶν Ἰεροσολύμων καὶ ἦρθε ἡ σειρά του νὰ θυμιάσῃ. Τὴν ὥρα λοιπὸν ποὺ ἦταν μέσα στὰ ἅγια, τοῦ ἐμφανίστηκε ἄγγελος Κυρίου καὶ τοῦ ἀνήγγειλε· «Ἡ γυνή σου Ἐλισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰωάννην…»(Λουκ. 1,13). Ἐκεῖνος εἶπε στὸν ἄγ γελο μὲ δυσπιστία· –Πῶς θὰ γίνῃ αὐτό; καὶ ἐγὼ καὶ ἡ γυναίκα μου εἴμαστε πιὰ ὑπέργηροι. –Ἐγὼ εἶμαι ὁ Γαβριήλ, τοῦ λέει ὁ ἄγγελος, καὶ μ᾽ ἔ στειλε ὁ Θεὸς νὰ σοῦ φέρω αὐτὴ τὴν καλὴ εἴδησι· ἀφοῦ λοιπὸν δυσπιστεῖς στὰ λόγια μου, ποὺ θὰ ἐκπληρωθοῦν στὴν ὥρα τους, θὰ μείνῃς ἀπὸ τώρα κωφάλαλος. Ἔτσι καὶ ἔγινε· ὁ Ζαχαρίας ἔμεινε βουβός.

Ὅταν ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του, παρὰ τὴν προχωρημένη ἡλικία τους ἡ Ἐλισάβετ ἔμεινε ἔγκυος· καὶ στοὺς ἐννέα μῆνες γέννησε. Τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τὴ γέννησι τοῦ βρέφους, τὴν ἡμέρα δηλαδὴ τῆς περιτομῆς τοῦ παιδιοῦ, θὰ ἔδιναν κατὰ τὸ νόμο τὸ ὄνομα στὸ νεογέννητο· αὐτὸ ἦταν κάτι ἀντίστοιχο μὲ τὸ δικό μας βάπτισμα. Ἐνῷ λοιπὸν ἦταν ἕτοιμοι νὰ δώσουν στὸ παιδὶ τὸ ὄνομα τοῦ πατέρα του, νὰ τὸ ὀνομάσουν δηλαδὴ Ζαχαρία, ἡ μητέρα τοῦ παιδιοῦ ἡ Ἐλισάβετ τοὺς διακόπτει· –Ὄχι, λέει, θὰ ὀνομαστῇ Ἰωάννης. –Μὰ καν ένας ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς σου, τῆς λένε, δὲν ἔχει τέτοιο ὄνομα. Ρωτοῦν μὲ νεύματα τὸν πα τέρα τοῦ παιδιοῦ, πῶς θέλει νὰ τὸ ὀ νομάσουν. Καὶ τότε ἐκεῖνος, ἐπειδὴ δὲν μποροῦσε νὰ μιλήσῃ, ζήτησε μιὰ μικρὴ ξύλινη πλάκα κ᾽ ἐκεῖ ἐπάνω ἔγραψε τὰ λόγια· «Ἰωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ» (ἔ.ἀ. 1,63) . Προσέξτε· δὲν ἔγραψε «Θέλω νὰ ὀνομασθῇ Ἰωάννης». Ἀλλὰ τί· «Ἰωάννης εἶνε τὸ ὄνομά του»· μὴν ψάχνε τε δηλαδὴ γιὰ ὄνομα, ἔχει ἤδη ὄνομα τὸ παιδί, τοῦ ἔχει δοθῆ τὸ ὄνομα Ἰωάννης. Ἐν νοοῦσε αὐτὸ ποὺ τοῦ εἶπε ὁ ἄγγελος.

Τὴ στιγμὴ ἐκείνη ἔγινε τὸ θαῦμα· λύθηκε ἡ γλῶσσα τοῦ Ζαχαρία ποὺ ἦταν δεμένη. Ἀνοίγοντας τώ ρα τὸ στόμα του ὁ Ζαχαρίας καὶ μὲ φωτισμὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ὕμνησε τὸ Θεό. Κατόπιν ἀπευθύνθηκε στὸ βρέφος καὶ εἶπε προφητικά· Παιδί μου, ἐσὺ θὰ ὀνομασθῇς προφήτης τοῦ Ὑψίστου, γιατὶ θὰ προηγηθῇς μπροστὰ ἀπὸ τὸν Κύριο γιὰ νὰ προετοιμάσῃς τὸ δρόμο του· «προπορεύσῃ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ» (ἔ.ἀ. 1,76).

♦ Ἀλλ᾽ ἐάν, ἀδελφοί μου, ἦταν θαῦμα ἡ γέννησις τοῦ Ἰωάννου, τί νὰ ποῦμε γιὰ τὴ ζωή του; Ὄν τως ἦταν ἕνα θαῦμα καὶ ἡ ζωή του.

Ὁ Ἰωάννης δὲν ἔζησε μέσα σὲ πόλεις, ὅπου συνήθως ὑπάρχει ἁμαρτία καὶ διαφθορά. Νωρὶς ἔφυγε ἀπὸ τὸν κόσμο, βγῆκε στὴν ἔρημο, κ᾽ ἐκεῖ ζοῦσε μιὰ ζωὴ ἀσκητική. Τροφή του ἦ ταν ἀκρίδες (τὰ γνωστὰ ἔντομα) καὶ μέλι ἄ γριο. Ἔνδυμα, ποὺ φοροῦσε χειμώνα - καλοκαίρι, ἦταν ἕνα ῥοῦχο σκληρό, φτειαγμένο ὄχι ἀπὸ μετάξι ἢ βαμβάκι ἀλλὰ ἀ πὸ τρίχες καμήλας, καὶ μιὰ δερμάτινη ζώνη στὴ μέση του. Σπίτι γιὰ νὰ μένῃ εἶχε ὄχι μέγαρα καὶ ἀνάκτορα ἀλλὰ μιὰ φυσικὴ σπηλιά. Ἐργασία του ἦταν ἡ προσευχή, ἡ συνεχὴς συνομιλία μὲ τὸ Θεό. Σύντροφοί του ἦταν τὰ ἄγρια ζῷα τῆς ἐρήμου, ποὺ κοντά του ἐξημερώνονταν κι αὐτά. Βιβλίο γι᾽ αὐτὸν τὸν ἐρημίτη, ποὺ τὸ μελετοῦσε κάθε μέρα, ἦταν ἡ φύσις, ὅλα ὅσα ὡραῖα ἔχει δημιουργήσει ὁ Θεός, εἴτε ψηλὰ στὸ στερέωμα τοῦ οὐρανοῦ εἴτε ἐδῶ κάτω στὴ γῆ.

Τέτοια ἦταν ἡ ζωὴ τοῦ Ἰωάννου. Ἦταν μ᾽ ἕνα λόγο ἕνας ἐπίγειος ἄγγελος. Καὶ τὸ πρῶτο κήρυγμά του ποιό ἦταν· «Μετανοεῖτε», αὐτὸ ποὺ θὰ κήρυττε κατόπιν καὶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός (Ματθ. 3,2· 4,17) . Χιλιάδες κόσμος ἔτρεχε στὴν ἔρημο, γιὰ νὰ τὸν ἀκούσουν καὶ νὰ βαπτισθοῦν.

Τότε, μαζὶ μὲ ὅλο τὸν κόσμο, ἦρθε στὸν Ἰ ορδάνη καὶ ὁ Χριστός. Καί, ὅπως ὅλοι, βαπτίσθηκε καὶ αὐτὸς ἀπὸ τὸ χέρι του.

♦ Θαῦμα λοιπὸν ἡ γέννησι τοῦ Ἰωάννου, θαῦμα ἡ ζωή του, ἀλλὰ θαῦμα καὶ ὁ θάνατός του.

Ὁ Πρόδρομος τοῦ Κυρίου, ὅπως δὲν ἔζησε μέσα σὲ σαλόνια, ἔτσι καὶ δὲν πέθανε ἐπάνω σὲ κρεβάτι. Ὁ θάνατος τὸν βρῆκε μέσα στὴ φυ λακή· ἦταν θάνατος μαρτυρικός.

Ὁ βασιλιᾶς Ἡρῴδης εἶχε διαπράξει ἕνα ἔγκλημα· εἶχε πάρει σύζυγό του τὴν Ἡρῳδιάδα, τὴ γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ του. Τὸ σκάνδαλο ἦταν μεγάλο. Ὅλοι τὸ ἔβλεπαν, κανένας ὅμως δὲν τολμοῦσε νὰ τὸ ἐλέγξῃ. Ποιός νὰ μιλήσῃ; Ἕνας μόνο βρέθηκε· ὁ Ἰωάννης.

Ἄφησε τὴν ἔρημο, ἦρθε στὴν πόλι, ἀνέβηκε στὰ ἀνάκτορα καὶ ἐκεῖ ἔρριξε τὸν κεραυνό του· «Δὲν σοῦ ἐπιτρέπεται», εἶπε στὸν Ἡρῴδη μὲ θάρρος, «νὰ συζῇς μὲ τὴ γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μᾶρκ. 6,18. Ματθ. 14,4) .

Ταράχτηκε ὁ βασιλιᾶς ἀπὸ τὸν ἔλεγχο. Θυμωμένος τὸν συνέλαβε καὶ τὸν ἔκλεισε στὴ φυλακή. Καὶ μέσα ἀπὸ τὴ φυλακὴ ὅμως ἡ φωνὴ τοῦ Προδρόμου ἔσειε τὰ ἀνάκτορα. Εἶνε γνωστὸ τὸ τέλος· ἡ Ἡρῳδιάδα τὸν ἐκδικήθηκε.

Προτίμησε νὰ χάσῃ καὶ τὸ μισὸ βασίλειο, ποὺ τῆς προσεφέρετο. Συμβούλεψε τὴν κόρη της νὰ ζητήσῃ ὄχι χρήματα, ὄχι ἄλλα πλούτη, ἀλ λὰ τὴν κεφαλὴ τοῦ Ἰωάννου! Αὐτὸ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο εἶχε ὁ Πρόδρομος, ποὺ τιμοῦμε σήμερα. Ἔζησε καὶ πέθανε γιὰ τὴν ἀλήθεια.

* * *

Φαντάζεστε, ἀγαπητοί μου, νὰ ἐρχόταν πάλι ἀνάμεσά μας; Αὐτὸς ποὺ δὲν χαρίστηκε στὸν Ἡρῴδη, πολὺ περισσότερο δὲν θὰ χαριζόταν σ᾽ ἐμᾶς. Τί θὰ ἔλεγε σήμερα;

♦ Θὰ εἶχε τὸ θάρρος νὰ ἐλέγξῃ ὅλους ἐκείνους ποὺ συζοῦν παρανόμως. Καὶ δὲν εἶνε λίγοι, εἶνε χιλιάδες· ἄλλος συζῇ μὲ τὴν πρώτη ἐξαδέλφη του, ἄλλος μὲ τὴν κουμπάρα του, ἄλλος μὲ τὴν ἀνηψιά του, ἄλλος μὲ τὴ βαπτιστικιά του… Φρίκη οἱ παράνομες συμβιώσεις. Θὰ χρειαζόταν καὶ σήμερα νὰ βρεθῇ ἕνας Ἰωάννης νὰ ἐπαναλάβῃ τὸ «Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τὴν» συγγενῆ σου (βλ. Μᾶρκ. 6,18)

♦ Ἀλλ᾽ ἀπ᾽ ὅλα τὰ λόγια τοῦ Ἰωάννου ἐκεῖ νο ποὺ ἔχει ἀνάγκη ν᾽ ἀκούσῃ ἰδιαιτέρως ὅλη ἡ δική μας γενεὰ εἶνε τὸ «Μετανοεῖτε» (Ματθ. 3,2). Μετάνοια! «Μετανοεῖτε», καὶ «ποιήσατε καρποὺς ἀξίους τῆς μετανοίας» (Λουκ. 3,8· βλ. Ματθ. 3,8) .

Ποιό τὸ ὄφελος, ποὺ ἦρθαν τὰ Χριστούγεννα, ἐξωμολογηθήκαμε, κοινωνήσαμε, κ᾽ ἔπειτα γυρίζουμε πάλι στὰ ἴδια ἁμαρτήματα; Ξέρε τε πῶς μοιάζουμε; Μᾶς περιγράφει καλὰ ὁ ἀπόστολος Πέτρος (βλ. Β΄ Πέτρ. 2,22) . Εἴμαστε, λέει, σὰν τὸ σκυλὶ ποὺ ἔκανε ἐμετό, καὶ μετὰ γυρίζει καὶ τρώει ἐκεῖνο ποὺ ξέρασε· ἢ σὰν τὸ χοῖρο πού, ἐνῷ πλύθηκε καὶ καθαρίστηκε στὸ νερό, δὲν ἀργεῖ νὰ κυλιστῇ πάλι στὴ λάσπη.

Αὐτὸ κάνουμε. Ξεράσαμε τὸ δηλητήριο, ἀλλὰ νά ποὺ πάλι γυρίζουμε καὶ γευόμαστε ἐ κεῖ νο ποὺ δὲν θά ᾽πρεπε πλέον νὰ πλησιάζουμε· λουζόμαστε, καὶ νά ποὺ πάλι πέφτουμε στὸ βόρβορο, στὴ λάσπη τῶν παθῶν.

Σὲ ὅλους μας ὁ τίμιος Πρόδρομος φωνάζει· «Μετανοεῖτε» καὶ«ποιήσατε καρποὺς ἀξίους τῆς μετανοίας». Καὶ ὅποιος μετανόησε εἰλικρινά, δὲν ξαναπλησιάζει τὴν ἁμαρτία· δὲν ἐργάζεται πιὰ τὸ κακό, ἐργάζεται τὸ καλό.

Διαφορετικά, ὁ Ἰωάννης προειδοποιεῖ, ὅτι μᾶς περιμένει τιμωρία. «Ἡ ἀξίνη», λέει, «εἶνε ἤδη κοντὰ στὴ ῥίζα τῶν δέντρων· καὶ κάθε δέντρο ποὺ δὲν κάνει καλὸ καρπὸ κόβεται καὶ ῥίχνεται στὴ φωτιά» (Ματθ. 3,10. Λουκ. 3,9) . Τὸ φώναζε ὁ Πρόδρομος τότε, τὸ φωνάζει καὶ τώρα. Ἐὰν οἱ ἄνθρωποι δὲν μετανοήσουν, θὰ δουλέψῃ τὸ τσεκούρι τοῦ Θεοῦ· καὶ τὸ τσεκούρι εἶνε «ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας» (Ἐφ. 5,6. Κολ. 3,6) .

Φοβερὸ τὸ τσεκούρι τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἄρχισε καὶ χτυπάῃ. Δὲν βλέπετε; Ἀλλοῦ σεισμός, ἀλλοῦ πλημμύρα, ἀλλοῦ καῦμα, ἀλλοῦ χαλάζι, ἀλλοῦ ἀνομβρία, ἀλλοῦ παγετός… Τί εἶνε ὅλα αὐτά; Φαίνεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Εἶνε ἡ ἀξίνη ποὺ χτυπάει τὰ ἄκαρπα δέντρα, ὅπως εἶπε ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής.

Ἐάν, ἀδελφοί μου, δὲν θέλουμε νὰ δοκιμάσουμε τὰ πλήγματα τῆς «ὀργῆς τοῦ Θεοῦ», ἕνας τρόπος ὑπάρχει· νὰ μετανοήσουμε, ν᾽ ἀκολουθήσουμε δρόμο χριστιανικό· ν᾽ ἀκούσουμε καὶ νὰ ἐκτελέσουμε ὅλοι τὴν παραγγελία τοῦ ἁγίου ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, δηλαδή· «Μετανοεῖτε» καὶ «ποιήσατε καρποὺς ἀξίους τῆς μετανοίας».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

 

Πηγή: (Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἄγνωστο ἱ. ναὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας καὶ πιθανῶς τὴν 7-1-1938. Ἀνάγνωσις, μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα, στοιχειοθεσία καὶ ἀναπλήρωσις 3-12-2019.)

 

πηγή:  tideon.org