Ἡ φιλαρέσκεια. Ἡ ἀνθρωπαρέσκεια. Ἡ… θεαρέσκεια!

ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021
Ἀπόστολος: Ρωμ. ιε΄ 1-7
Εὐαγγέλιον: Ματθ. θ΄ 27-35
Ἦχος: πλ. β΄.-Ἑωθινόν: Ζ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

«Ἕκαστος ἡμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω

εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν» (Ρωμ. ΙΕ΄ 2)

Ἡ φιλαρέσκεια

Εἶναι τὸ πάθος ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον δημιουργεῖται εἰς τὸν ἄνθρωπον, ἐκ τῆς ἀδυναμίας καὶ «ἀγάπης», ποὺ τρέφει πρὸς τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν του. Ποῖος δὲ εἶναι ἐκεῖνος ὅστις δὲν διακατέχεται ἀπὸ τὸ τοιοῦτον

πάθος; Πλὴν ἐλαχίστων, σπανιωτάτων ἐξαιρέσεων, πάντες οἱ λοιποί,… ζῶμεν διὰ τὸν ἑαυτόν μας! Ἅπασα ἡ μέριμνα ἡμῶν περιστρέφεται εἰς τήν… εἰκόνα, τὴν ὁποίαν ἀπαιτεῖ ὁ… ἑαυτός μας ἀπό… ἡμᾶς τοὺς ἰδίους, εἴτε ὅσον ἀφορᾷ αὕτη εἰς τὴν ὑγείαν ἡμῶν, εἴτε εἰς τὴν οἰκονομικὴν εὐρωστίαν καὶ ἄνεσιν, εἴτε εἰς τὸν κοινωνικόν… «καθωσπρεπισμόν», εἴτε εἰς τὰς ἐν γένει ἀπαιτήσεις τοῦ ἑαυτοῦ ἡμῶν, ἀπό… ἡμᾶς!

Ἡ φιλαρέσκεια δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ κινούμεθα μὲ τό… «πρέπει ἢ δὲν πρέπει», ἀλλὰ συμφώνως πρὸς τὸ τί θέλω καὶ τί δὲν θέλω, ἀλλὰ καὶ τό… τί θέλει ὁ κόσμος, ἢ ἀντιστοίχως τί δὲν θέλει…! Ἡ φιλαρέσκεια δὲν διέπεται ἀπὸ συγκεκριμένους κανόνας συμπεριφορᾶς, ἀλλὰ τὴν συμπεριφορὰν καὶ τὰς κινήσεις ἡμῶν τὰς καθορίζουν, …ἐν πρώτοις ὁ ἐγωϊσμὸς ἡμῶν καὶ ἀκολούθως… ἡ κοσμικὴ νοοτροπία! Εἰς τὴν φιλαρέσκειαν δὲν ὑπάρχει τὸ σωστὸν καὶ τὸ λάθος, δὲν ὑπάρχει τὸ νόμιμον καὶ τὸ ἔκνομον, δὲν ὑπάρχει… Νόμος Θεοῦ! Διὰ τοῦτο, συνήθως, ὁ φιλάρεσκος καὶ φίλαυτος ἄνθρωπος, ἔχων θεοποιήσει τὸν ἑαυτόν του, ἀρνεῖται τὴν ὑποταγήν του εἰς τὸ Θεῖον θέλημα καὶ τὴν πειθαρχίαν του εἰς τοὺς Θείους κανόνας καὶ νόμους!

Ἡ ἀνθρωπαρέσκεια

Καὶ τοῦτο τὸ πάθος, θὰ ἐλέγομεν, ἀποτελεῖ… συνέχειαν τοῦ προηγουμένου. Ἡ ἰδία ἡ λέξις ἀναλυομένη, μᾶς δίδει καὶ τὴν ἔννοιαν καὶ σημασίαν της. Ἀνθρωπάρεσκος, εἶναι ἐκεῖνος, ὅστις ἐπιδιώκει νὰ ἀρέσῃ εἰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ πειθαρχῇ εἰς τὰς ἑκάστοτε ἀπαιτήσεις τοῦ… κόσμου! Εἴπομεν δέ, ὅτι ἀποτελεῖ συν­έχειαν τῆς φιλαρεσκείας, ἐφ’ ὅσον συνήθως ταὐτίζομεν τὸ θέλημα ἡμῶν πρὸς τὰς κοσμικὰς ὑποδείξεις. Διαπιστοῦμεν δὲ τὴν ἀνθρωπαρέσκειαν, ἐὰν ρίψωμεν ἕν ἁπλοῦν βλέμμα γύρω μας… Πᾶν ὅ,τι ἀπαιτεῖ ἡ κοσμικὴ νοοτροπία ὅσον ἀφορᾷ κυρίως εἰς τὸ φαινόμενον… μόδα, τὸ βλέπομεν νὰ ἐπικρατῇ μὲ ἀστραπιαίαν ταχύτητα καὶ νὰ ἀποτελῇ… νόμον! Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον, πρὶν ὀλίγα ἔτη, ἐθεωρεῖτο ἀποκρουστικὸν καὶ ἀπαράδεκτον, σήμερον εἶναι… ἀπαίτησις! Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἐπιστεύετο ὑπὸ πάντων ὅτι εἶναι ἀνήθικον καὶ προσβάλλει τὰ χρηστὰ ἤθη, αἴφνης θεωρεῖται ἀπαιτούμενον, καὶ πρὶν ἀντιληφθῶμεν τό… πῶς; …γίνεται καὶ νόμος τοῦ κράτους!

Περὶ τῆς «ἀνθρωπαρεσκείας», ὁ Θεῖος Λόγος ὁμιλεῖ εἰς πλεῖστα ὅσα σημεῖα, εὐθέως τε καὶ πλαγίως, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς  ἰδίας ταύτης λέξεως…! Καὶ εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολήν (ΣΤ΄ 6), ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν πρὸς Κολοσσαεῖς (Γ΄ 22), ὁ Θεῖος Λόγος, ἐπιπλήττει καὶ καταδικάζει ἐκείνους τοὺς ἀνθρωπαρέσκους (κυρίως δούλους καὶ ὑπηρέτας), οἵτινες, πρὸ τῶν κυρίων των, ἔδειχνον προθυμίαν καὶ ζῆλον, …ὄπισθεν τούτων, ὅμως, ἀδιαφοροῦσαν διὰ τὰς ὑποχρεώσεις των! Καὶ αὕτη, βεβαίως, ἡ ἐξειδικευμένη ἀναφορά, δὲν παύει νὰ ἔχῃ σχέσιν μὲ τὸ ἁμάρτημα! Κυρίως ὅμως, τὴν βασικὴν ἀναφορὰν τὴν κάνει ὁ Κύριος, διδάσκων τοὺς μαθητάς Του καὶ τὸν λαόν, μὲ τοὺς γνωστοὺς δύο ἐκείνους Λόγους Του, «Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς», καί, «ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. Ι΄ 32-33). Διὰ τούτων τῶν λόγων στιγματίζει τὴν ἀνθρωπαρέσκειαν ἥτις ὑποχρεοῖ τὸν ἄνθρωπον, νὰ κρύπτεται καὶ ὑποκρίνεται ἔναντι τοῦ Θείου Νόμου, προκειμένου νά… ἀρέσῃ εἰς τὸν κόσμον, καὶ νὰ τὸν ὁδηγῆ εἰς τήν… ἄρνησιν τοῦ Θεοῦ!

Ἡ… θεαρέσκεια!

«Εἰ γὰρ ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἂν ἤμην» (Γαλ. Α΄ 10). Διὰ τούτων τῶν λόγων, ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, δεικνύει τὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου ἐπολιτεύθη, ἀφ’ ἧς στιγμῆς ἐκλήθη ἀπὸ τὸν Κύριον εἰς τὸ ὕψιστον ἀξίωμα τοῦ Ἀποστόλου! Ἦσαν πάρα πολλὰ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε νὰ ἀρνηθῇ καὶ νὰ ἀποβάλῃ… προκειμένου νὰ εἶναι συνεπὴς εἰς τὰς ἀπαιτήσεις τῆς… ἄνω κλήσεως! Ἠρνήθη τὴν περίοπτον θέσιν τοῦ Φαρισαίου καὶ τοῦ νομομαθοῦς διδασκάλου, ἠρνήθη τὴν ἄνεσιν καὶ τὴν ἀσφάλειαν μὲ τὴν ὁποίαν περιεβάλλετο λόγῳ τοῦ ἀξιώματός του, ἐκινδύνευσεν ὅσον ἐλάχιστοι, χάριν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ! Πολλάκις ἔχομεν ἀναφερθῆ εἰς τὸ 11^ον καὶ 12^ον κεφάλαιον τῆς Β΄ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολῆς, ἔνθα ὁ ἴδιος περιγράφει… «τά, κατὰ πόλιν, δεσμὰ καὶ τὰς θλίψεις αὐτοῦ», ἀλλὰ καὶ τὴν εὐάρεστον, πρὸς τὸν Κύριον, πορείαν του! Ἐπιλέγει νὰ ἀρέσῃ εἰς τὸν Θεόν, – μάλιστα δὲ θεωρεῖ ἀσυμβίβαστα… τὴν πρὸς τὸν Θεὸν, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸν κόσμον, ἀρέσκειαν, – καὶ ἀρνεῖται τὴν ἄποψιν καὶ γνώμην τοῦ κόσμου διὰ τὰς ἀποφάσεις του!

Αὕτη εἶναι ἡ… θεαρέσκεια! Ὁ ἀπώτερος σκοπὸς τοῦ κάθε ἀγωνιζομένου Χριστιανοῦ! Ἐκεῖνο τό… «πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι» (Λουκ. ΙΗ΄ 22). Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ὑπῆρξεν ὁ καθοριστικός… γνώμων, βάσει τοῦ ὁποίου ἐκινήθησαν καὶ ἔζησαν εἰς ταύτην τὴν ζωήν, ἅπαντες οἱ Ἅγιοι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, μάρτυρες, δίκαιοι, πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅσιοι καὶ ἀσκηταί!

«Τῷ πλησίον ἀρεσκέτω εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν»

Νὰ ἀρέσωμεν εἰς τὸν πλησίον, …μᾶς συμβουλεύει ἐν προκειμένῳ ὁ Παῦλος! Διὰ νὰ μὴ παρανοήσωμεν ὅμως, συμπληρώνει ἐξειδικεύων, …«εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν»! Δηλαδή, «νὰ εἴμεθα ἀρεστοὶ εἰς τὸν πλησίον μας, διὰ νὰ μποροῦμε νὰ τὸν βοηθοῦμε ὁδηγῶντάς τον εἰς τὴν σωτηρίαν»! Νὰ ἀρέσωμεν ὡς πρὸς τόν… τρόπον προσεγγίσεως καὶ ὄχι… παρεκκλίνοντες ἀπὸ τὸν Θεῖον Νόμον! Νὰ δύναται ὁ πλησίον, νὰ μᾶς ἀποδέχεται καὶ ἐμπιστεύεται, χωρὶς ὅμως, τὴν παραμικρὰν ὑποχώρησιν ἡμῶν εἰς τοὺς Θείους κανόνας καὶ τὰς Θείας ἐντολάς! Αὕτη ἡ… τακτικὴ ἐτηρήθη ἀπὸ τοὺς πατέρας καὶ διδασκάλους τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, καὶ μάλιστα εἰς ἐποχὰς κατὰ τὰς ὁποίας, ἡ ἀλήθεια εἶχεν ὑψηλὸν κόστος καὶ βαρείας ἀπαιτήσεις!

Ὑπάρχει, ἑπομένως, καὶ αὐτή… ἡ κατὰ Θεὸν «ἀνθρωπαρέσκεια», τὴν ὁποίαν ὀφείλομεν νὰ ἐπιδεικνύωμεν εἰς τούς… πλησίον ἡμῶν καὶ ἡ ὁποία ἴσως εἶναι καὶ ὁ πλέον ἀποτελεσματικὸς τρόπος, διὰ νὰ φέρωμεν καὶ ἄλλους εἰς τὴν σωτηρίαν.

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου, Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν

 

πηγή:  orthodoxostypos.gr