Προσευχή, …ἡ οὐσία τῆς ὑπάρξεώς μας!

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021
Ἀπόστολος: Φιλιπ. δ΄ 4-9
Εὐαγγέλιον: Ἰωαν. ιβ΄ 1-18
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

«Ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας

τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν Θεόν» (Φιλιπ. Δ΄ 6)

Ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Ἅγιον Θεόν

Ἐνῶ εὑρισκόμεθα ὀλίγας, μόνον, ὧρας πρὸ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομάδος, ἡ Ἁγία ἡμῶν Μήτηρ, ἡ Ἐκκλησία, ὥρισε νὰ ἀναγινώσκεται ἡ συγκεκριμένη Ἀποστολικὴ περικοπή, ἡ ὁποία περιέχει καὶ

διδάσκει ἀντιστοίχους διδαχάς, πρὸς τὸ νόημα καὶ τὴν οὐσίαν τῶν γεγονότων τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου. Ἡ στάσις ἡμῶν, ἀνέκαθεν, – τῶν περισσοτέρων χριστιανῶν – κατὰ τὰς Ἁγίας αὐτὰς ἡμέρας, ἦτο καὶ εἶναι… μία στάσις συναισθηματικῶς «φορτισμένη» πρὸς τὸν πάσχοντα Ἰησοῦν, καὶ συνήθως καταβάλλεται μία προσπάθεια… συμπαραστάσεως ἐκ μέρους ἡμῶν, «πλησίον» τοῦ Κυρίου, εἰς ἀναπλήρωσιν τοῦ… κενοῦ τὸ ὁποῖον ἄφησαν οἱ ἕνδεκα ἐκ τῶν δώδεκα μαθητῶν Του. Προσερχόμενοι εἰς τοὺς ἱεροὺς ναούς, φέροντες τὰ ἀντίστοιχα ἐγχειρίδια διὰ τὴν παρακολούθησιν τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν καὶ εὑρισκόμενοι εἰς τὴν ἀπαιτουμένην κατάνυξιν, ἐπιδιώκομεν νὰ ἱκανοποιήσωμεν, ἢ καὶ νὰ «παρηγορήσωμεν» τὸν πάσχοντα καὶ ὑπὲρ ἡμῶν θανατούμενον Χριστόν!

Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι τὰς φρικτὰς ἐκείνας ὥρας τοῦ ἑκουσίου Πάθους, ὁ Κύριος, ὡς ἄνθρωπος, ἀνεζήτησε καὶ παρεκάλεσε τοὺς μαθητάς Του νὰ εἶναι… πλησίον Του! «Μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε μετ᾿ ἐμοῦ… οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ᾿ ἐμοῦ!… καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε!» (Ματθ. ΚΣΤ΄ 38-45). Χαρακτηριστικαὶ φράσεις, αἵτινες καταδεικνύουσι τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, καὶ τὴν ἀγωνίαν τοῦ θανάτου, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνάγκην τῆς συμπαραστάσεως ἀπὸ τοὺς μαθητάς Του. Ἡ συμπαράστασις δὲ αὕτη συνίστατο, ὄχι τόσον εἰς τοὺς «θερμοὺς» λόγους, – ἄλλωστε, τέτοιους λόγους τοῦ προσέφερε ὁ Πέτρος, ὀλίγον πρὶν τόν… ἀρνηθῆ! ἀλλὰ καὶ οἱ λοιποὶ μαθηταί, ἐκεῖ εἰς τὸν Μυστικὸν Δεῖπνον, ὀλίγον πρὶν καὶ αὐτοὶ τὸν ἐγκαταλείψουν! Τέτοιους λόγους, ἀλλὰ καὶ τοιούτους τρόπους… συνήθως χρησιμοποιεῖ ὁ κόσμος, διὰ νὰ ἐκδηλώνῃ τὴν συμπάθειάν του! Εἰς τὴν προσευχὴν ζητεῖ ὁ Κύριος, ὡς ἄνθρωπος, τὴν παρηγορίαν˙ διὰ τῆς προσευχῆς ἐκζητεῖ τὴν βοήθειαν…˙ τὴν προσ­ευχήν, – τέλος – συνιστᾷ διὰ τοῦ παραδείγματος Αὐτοῦ, ὡς στήριγμα καὶ καταφύγιον εἰς τὰς δυσκόλους καταστάσεις τῆς ἐπιγείου ζωῆς ἡμῶν.

«Ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει»

Διὰ τούτων τῶν χαρακτηριστικῶν λόγων, ὁ Θεῖος Παῦλος συν­ιστᾷ πρὸς τοὺς χριστιανοὺς τῆς κάθε ἐποχῆς, τὸ μοναδικὸν καὶ ἀήττητον ὅπλον τῆς προσευχῆς. «Ἐν παντί», δηλαδή, εἰς κάθε στιγμήν, εἰς κάθε πρόβλημα, εἰς κάθε περίστασιν, εἰς κάθε δυσ­κολίαν, νὰ καταφεύγωμεν εἰς τὴν προσευχὴν καὶ τὴν παράκλησιν πρὸς τὸν Θεόν. Ὡς τὸ νήπιον καὶ τὸ βρέφος, τὰ ὁποῖα δὲν δύνανται νά… ὑπάρξουν καὶ ζήσουν οὐδ’ ἐπὶ στιγμὴν ἄνευ τῆς παρουσίας τῆς μητρός των καὶ τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ὁ χριστιανὸς δὲν – θὰ πρέπῃ! – νὰ δύναται ἄνευ τῆς συνειδητῆς συνυπάρξεως αὐτοῦ μετὰ τοῦ Κυρίου. Οὗτος, ἀκριβῶς, εἶναι ὁ λόγος διὰ τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἐπέδειξε τὰ νήπια, – τὰ ὁποῖα τὸν ἐπλησίαζον καὶ τὰ ὁποῖα ἐνηγκαλίζετο – ὡς ὑποδείγματα εἰς ἡμᾶς˙ «ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ΙΗ΄ 3-6). Οὐχί, ἀσφαλῶς, νὰ γίνωμεν παιδία εἰς τὰς ἰδιοτροπίας καὶ τὰς παιδικάς των συμπεριφοράς, ἀλλὰ νὰ γίνωμεν τοιαῦτα, εἰς τὴν ταπείνωσίν των καὶ ἐξάρτησίν των ἐκ τῶν γονέων των. Τὴν τοιαύτην ἀνάγκην καὶ ἐξάρτησιν, νὰ ζῶμεν καὶ ἡμεῖς μετὰ τοῦ Κυρίου, διὰ νὰ δυνάμεθα νὰ ζήσωμεν ψυχικῶς καὶ αἰωνίως˙ «Μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν. Καθὼς τὸ κλῆμα οὐ δύναται καρπὸν φέρειν ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἐὰν μὴ μείνῃ ἐν τῇ ἀμπέλῳ, οὕτως οὐδὲ ὑμεῖς, ἐὰν μὴ ἐν ἐμοὶ μείνητε. Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα» (Ἰωάν. ΙΕ΄ 4-5).

Ταύτην τὴν προσευχὴν εἶχον ἅπαντες οἱ Ἅγιοι ὡς διαρκῆ καρδιακήν των κατάστασιν! Εἰς ταύτην κατέφευγον εἰς ἑκάστην στιγμὴν τῆς ζωῆς των, εἴτε διὰ νὰ παρηγορηθοῦν, εἴτε διὰ νὰ ἀναζητήσουν τὴν Παντοδύναμον Θείαν ἀρωγὴν καὶ βοήθειαν, εἴτε διὰ νὰ χαίρωνται ἁπλῶς καὶ μόνον συνομιλοῦντες μετὰ τοῦ γλυκυτάτου Κυρίου ἡμῶν, εἴτε – καὶ τοῦτο ἴσως εἶναι… τὸ πρῶτον καὶ σημαντικώτερον – διὰ νὰ δύνανται νὰ ζοῦν πνευματικῶς, ἐφ’ ὅσον ἡ προσευχὴ εἰς αὐτούς, ἦτο, ὄχι μία τυπικὴ διαδικασία, ἀλλὰ τό… ὀξυγόνον διὰ τὴν ζωὴν τῆς ψυχῆς των! «Μνημονευτέον Θεοῦ, μᾶλλον ἢ ἀναπνευστέον», ἔλεγε χαρακτηριστικῶς ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ δὲ ἅγιος τῶν ἡμερῶν μας, ὁ Θεοφόρος Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἔλεγε καὶ ἐπανελάμβανε, «Κύριε, …χωρὶς ἐσένα δὲν ἀντέχω»!

Προσευχή, …ἡ οὐσία τῆς ὑπάρξεώς μας!

«Κάνεις προσευχή;» Μία πολὺ εὔκολη καὶ ἁπλὴ ἐρώτηση, εἰς τὴν ὁποίαν ὅμως, ἡ ἀπάντησις εἶναι ἀρκετὰ σοβαρὴ καὶ θέλει πολλὴ προσοχὴ καὶ περίσκεψιν. Εὐκόλως διατεινόμεθα καὶ πολλάκις ἐπαιρόμεθα διὰ τήν… προσευχήν μας, ἀλλά… ἴσως ἡ πραγματικότης μᾶς διαψεύδει! Ἐὰν προσευχὴν θεωροῦμεν μίαν συνήθη τυπικὴν διαδικασίαν, ἀναγνώσεως συγκεκριμένων ψαλμῶν καὶ εὐχῶν καὶ ὁ νοῦς ἡμῶν καὶ ἡ καρδία ρεμβάζουσι εἰς τὴν γηΐνην καὶ ματαίαν καθημερινότητα, τότε ἡ λεγομένη προσ­ευχὴ ἡμῶν, οὐδὲν διαφέρει… ἀγγαρείας καὶ γίνεται ἁπλῶς, διὰ νά… γίνεται! Μιὰ τοιαύτη «προσευχή», συντόμως «κουράζει» καὶ εὐκόλως περιθωριοποιεῖται καὶ οὐδέποτε πρόκειται νά… «ἀγαπηθῇ» καί… ματαιοπονοῦμε, ἐὰν νομίζωμεν ὅτι ὁ Κύριος ἀρέσκεται καὶ εἰσακούει ταύτην! Ἐὰν ἡμεῖς οἱ ἴδιοι, δέν… ἀκούομεν τὰ ἴδια λόγιά μας – ὡς συνήθως συμβαίνει εἰς τὰς τοιαύτας «προσ­ευχάς»! – πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ προσέξῃ καὶ εἰσακούσῃ ὁ Κύριος;

Ναί, ἡ Προσευχὴ εἶναι – ὡς ὁρίζουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, – ἡ συνομιλία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τοῦ Κυρίου· ὅταν, ὅμως, αὕτη εἶναι συν­ειδητὴ καὶ καρδιακή. Ὅταν εἶναι… ἔμπονος καί… ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδία, συμπροσεύχεται μετὰ τῶν… χειλέων· ὅταν γνωρίζωμεν… τί λέγομεν καὶ τί ζητοῦμεν καὶ πιστεύωμεν ὅτι θά… λάβωμεν! «Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν, ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε, κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν· πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται. …Εἰ οὗν ὑμεῖς, πονηροὶ ὄντες, οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς δώσει ἀγαθὰ τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν;» (Ματθ. Ζ΄ 7-11).

Ἀλήθεια, πόσον πιὸ κατανοητὰ θὰ ἠδύνατο νὰ τὸ εἴπῃ ὁ Κύριος διὰ νὰ τὸ καταλάβωμεν…! Τότε ἡ προσευχή μας ἀποκτᾷ ἀξίαν καὶ γίνεται ἡ αἰτία καὶ ἡ οὐσία καὶ αὐτῆς τῆς ἰδίας ζωῆς ἡμῶν! Διότι, χωρὶς τὸν Θεὸν καὶ τὴν ἐπικοινωνίαν μαζί Του, δὲν ἀξίζει νά… ζοῦμε!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

 

πηγή: orthodoxostypos.gr