Πᾶς… ὁ… ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται

ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ΛΟΥΚΑ
27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2019
Ἀπόστολος: Β΄ Κορ. ια΄ 31 – ιβ΄ 9
Εὐαγγέλιον: Λουκ. η΄ 41 – 56
Ἦχος: β΄.- Ἑωθινόν: Η΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

“Ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσομαι,
ὑπὲρ δὲ ἐμαυτοῦ οὐ καυχήσομαι” (Β΄ Κορ. ΙΒ΄ 5)
Αἱ δύο “καυχήσεις”

Εἰς μεγάλας καὶ καταπληκτικὰς ἀποκαλύψεις προβαίνει σήμερον, ἀδελφοί μου, ὁ θεῖος Ἀπόστολος

Παῦλος. Ἀποκαλύψεις αἱ ὁποῖαι ἀφοροῦν τὸν ἴδιον, καὶ θαυμαστὰς θεωρίας τὰς ὁποίας ὁ Κύριος τοῦ ἐπιτρέπει νὰ βιώσῃ ἀπὸ τῆς παρούσης ζωῆς. Εἶναι ὀπτασίαι, τὰς ὁποίας, ἐνῶ ἐβίωσεν ὁ ἴδιος προσωπικῶς, ἀποφεύγει νὰ παρουσιάσῃ τὸν ἑαυτόν του εὐθέως καὶ – θὰ ἐλέγομεν, τρόπον τινά – ἀναφέρεται ὡς εἰς τρίτον γνωστὸν καὶ οἰκεῖον του πρόσωπον˙ “Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων” (Β΄ Κορ. ΙΒ΄ 2). Προσπαθεῖ νὰ ἀποκρύψῃ ὅτι αἱ τοιαῦται θαυμασταὶ ἀποκαλύψεις συνέβησαν εἰς αὐτὸν τὸν ἴδιον, καὶ δείχνει ὅτι δὲν θὰ ἀπεκάλυπτε ποτὲ τὰς τοιαύτας, ἐὰν δὲν ἐπιέζετο ὑπὸ ποικίλων ἐξωτερικῶν καταστάσεων καὶ συνθηκῶν.
Εἰς τὴν ὅλην δὲ περιγραφὴν τῶν τοιούτων θείων καὶ θαυμαστῶν ἀποκαλύψεων, ὁμολογεῖ ἀλλὰ καὶ διακρίνει δύο “ἐγωϊσμούς”. Δύο “ὑπερηφανείας”, ἐκ τῶν ὁποίων τὴν πρώτην τὴν θέλει καὶ τὴν παραδέχεται εἰς τὸν ἑαυτόν του, τὴν δευτέραν ὅμως τὴν ἀρνεῖται καὶ τὴν ἀποπτύσσει ὡς ἐπικίνδυνον καὶ ἐφάμαρτον. Εὐκόλως δὲ ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι τὴν μὲν πρώτην (καύχησιν) τρόπον τινά, μᾶς τὴν ὑποδεικνύει καὶ μᾶς τὴν συνιστᾷ, τὴν δὲ δευτέραν, ὡς ἁμαρτωλόν, τὴν θεωρεῖ ἐπικίνδυνον καὶ θανάσιμον. “Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συμφέρει μοι”. Διὰ νὰ γίνωμεν δὲ σαφέστεροι…, καυχᾶται μὲν ὁ θεῖος Παῦλος, καὶ ἐπαίρεται, δι’ αὐτὰς ταύτας τὰς θείας ἀποκαλύψεις, τὰς ὁποίας ἔζησε, φοβεῖται ὅμως καὶ τρέμει εἰς τὴν ἰδέαν τοῦ καταράτου ἐγωϊσμοῦ, ὁ ὁποῖος δημιουργεῖται ἀπὸ τὰς πλάνας τοῦ πονηροῦ. Φοβεῖται ἀπὸ τὴν ἀπάτην, ὅτι – τάχα – αἱ ἀποκαλύψεις αὗται γίνονται εἰς αὐτόν, ἕνεκα τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἁγιότητός του. Βλέπει, εἰς τὴν πρώτην μὲν καύχησιν, τὴν παρουσίαν καὶ δύναμιν τοῦ Κυρίου, εἰς δὲ τὴν δευτέραν, τὰς θανασίμους ἐνεργείας τοῦ… ἀνθρωποκτόνου, ὅστις προσπαθεῖ νὰ τόν… “ρίξῃ ἐκ δεξιῶν”!

“Πᾶς… ὁ… ταπεινῶν
ἑαυτὸν ὑψωθήσεται” (Λουκ. ΙΗ΄ 14)

Ὁ Κύριός μας καὶ μοναδικὸς “Ραββί”, παρέδωκεν εἰς ἡμᾶς, – καὶ μάλιστα ἐκ τοῦ “σύνεγγυς” – τὴν μοναδικὴν καὶ πληρεστάτην διδασκαλίαν Του, διὰ νὰ βαδίζωμεν τὴν ὁδὸν τῶν ἐντολῶν Του καὶ διὰ νὰ καταντήσωμεν εἰς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον. Κεντρικὸς ἄξων καὶ κυρίαρχον θέμα, εἰς τὴν ὅλην ταύτην διδασκαλίαν, εἶναι ἡ εὐλογημένη ταπείνωσις. Εἶναι, ἡ “ρίζα πασῶν τῶν ἀρετῶν”, ἄνευ τῆς ὁποίας δὲν ὑπάρχουν πιθανότητες διὰ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν. Ὄχι μόνον εἰς ἓν σημεῖον, ἀλλὰ – ἴσως τοῦτο ἀκούεται ὡς ὑπερβολή, – εἰς κάθε… σημεῖον τοῦ Θεογράφου Νόμου, διακρίνεται καὶ ὑπερτονίζεται πολλάκις, ἡ ἁγία ταπείνωσις. Εἴτε εἰς τὴν παραβολὴν τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου, εἴτε καὶ εἰς αὐτὴν τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, εἴτε εἰς τὴν μοναδικὴν “ἐπὶ τοῦ ὄρους” ὁμιλίαν, εἴτε εἰς τὰς ἐπιστολὰς τοῦ Ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν, εἴτε εἰς τὰς Καθολικὰς τοιαύτας, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν τοῦ μαθητοῦ τῆς ἀγάπης, ἡ θεομίμητος ταπείνωσις, ἀποτελεῖ τὴν “κλεῖδα” τοῦ Παραδείσου. Οὐδεὶς δύναται νὰ διέλθῃ, ἀλλὰ καὶ οὐδεὶς διῆλθε τὰς πύλας τοῦ Παραδείσου, ἐὰν μὴ πρῶτον, δὲν ἐταπεινώθη καὶ δὲν παρεδέχθη τὴν μικρότητα καὶ ἀσημαντότητά του. Εὐφυέστατα, ὁ ἁπλοῦς λαὸς λέγει, – προσαρμόζων ἑαυτὸν εἰς τὴν θείαν Διδασκαλίαν – ὅτι ὁ Παράδεισος ἔχει… χαμηλὴν θύραν, καὶ ὅστις ἐπιθυμεῖ νὰ διέλθῃ δι’ αὐτῆς, θὰ πρέπῃ νὰ γνωρίζῃ νὰ σκύπτῃ καὶ νὰ ταπεινοῦται! “Τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!” (Ματθ. Ζ’ 14).
Καὶ ὄντως˙ ἐὰν ἀνατρέξωμεν εἰς τὰς βιογραφίας ἁπάντων τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, θὰ διαπιστώσωμεν ὅτι, ἅπασα ἡ χορεία τῶν “ἀπ’ αἰῶνος, Θεῷ εὐαρεστησάντων”, μὲ πρῶτον… διδάξαντα, Αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ μηδὲ ἐξαιρουμένης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἔζησαν καὶ ἐβίωσαν εἰς τὴν παροῦ­σαν ζωήν, τὴν ἁγίαν Ταπείνωσιν. Εἴτε μοναχοὶ καὶ ἀσκηταί, εἴτε βασιλεῖς καὶ αὐτοκράτορες, εἴτε μάρτυρες καὶ ὁμολογηταί, εἴτε καὶ αὐτοὶ οἱ πρὸ τοῦ Χριστοῦ, προφῆται καὶ δίκαιοι, ἔζησαν, ὡς περιγράφει ὁ θεῖος Παῦλος, “ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις…, διά… ἀτιμίας, διὰ δυσ­φημίας…, ὡς πλάνοι…, ὡς ἀγνοούμενοι…, ὡς ἀποθνήσκοντες…, ὡς παιδευόμενοι…, ὡς λυπούμενοι…, ὡς πτωχοί…, ὡς μηδὲν ἔχοντες… “(Β΄ Κορ. ΣΤ΄ 4-10). Μίαν ζωήν, δηλαδή, διαρκοῦς ταπεινώσεως καὶ ἐξευτελισμοῦ, διὰ τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν κληρονομίαν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ὅμως, ἅπαντες οὗτοι, ἔχαιρον καὶ ἐκαυχῶντο…! Αὐτήν, τὴν προαναφερθεῖσαν καύχησιν … τοῦ Ἀποστόλου Παύλου! Τὴν καύχησιν τῆς, μετὰ τοῦ Θεοῦ, κοινωνίας˙ τὴν χαρὰν τοῦ Παραδείσου˙ τὴν ὑπερ­οχὴν τῶν θείων θαυμάτων καὶ σημείων, τὰ ὁποῖα ἔκαμνε ἡ θεία χάρις καὶ εἰς ἐκείνους. Ὡς εἰς τὸν Παῦλον οὕτω καὶ εἰς αὐτούς, ἡ ἐν Κυρίῳ καὶ διὰ τὴν δόξαν Αὐτοῦ, καύχησις, εἶναι αὐτονόητος! Ἡ ἄλλη, ὅμως, ἡ κατηραμένη…, εἶναι ἀποκρουστικὴ καὶ ἀνεπιθύμητος!

Ποίαν καύχησιν θέλομεν καὶ βιώνομεν;

Περὶ τοῦ κορυφαίου καὶ πρώτου ἁμαρτήματος, ὁμιλοῦμεν ἀγαπητοί μου. Τοῦ ἁμαρτήματος ἐκείνου τὸ ὁποῖον “ἔρριψεν εἰς πυθμένα Ἅδου” τὸν κατηραμένον διάβολον καὶ ὅλον τὸ ἑωσφορικὸν τάγμα. Τοῦ ἁμαρτήματος ἐκείνου… ποὺ ἐνῶ ἀκούεται μικρὸν καὶ ἀσήμαντον, εἶναι ἡ αἰτία καὶ ρίζα ἁπάντων τῶν ἁμαρτημάτων καὶ ἀνθρωπίνων παθῶν. Τοῦ ἁμαρτήματος ἐκείνου, τὸ ὁποῖον συγκρινόμενον μὲ οἷονδήποτε ἕτερον ἁμάρτημα ἢ πάθος ἢ ἔγκλημα, – κατὰ τὴν Πατερικὴν φιλοσοφίαν – ὑπερέχει ἁπάντων ὡς ἡ γενεσιουργὸς αἰτία τούτων.
Παρ’ ὅλα ταῦτα ὅμως, εἶναι καὶ τὸ “προσφιλέστερον” εἰς τὴν ἀνθρωπίνην καρδίαν. Ἐλάχιστοι, ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι, ἴσως κατάφεραν νὰ τὸ δαμάσουν! Θεωρεῖται, – ἀκόμη καὶ διὰ τοὺς ἐναρέτους καὶ ἀγωνιστάς, – ὁ πρῶτος καὶ ἄμεσος κίνδυνος… Ἂν ἀνατρέξωμεν εἰς τὰ συναξάρια καὶ τὰ “Γεροντικά”, θὰ ἴδωμεν τρομακτικὰς πτώσεις ἐπὶ πτώσεων, καὶ θὰ συνειδητοποιήσωμεν ἐκεῖνο ποὺ ἤδη ἀνεφέραμεν, τό, τί σημαίνει “πτῶσις ἐκ δεξιῶν”! Ἂς ἀντιληφθῶμεν, συνεπῶς, τὸν λόγον ἐκεῖνον τοῦ Κυρίου “χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν“ (Ἰωάν. ΙΕ΄ 5), καθὼς καὶ ἐκεῖνον τὸν Ἀποστολικόν… “ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ” (Α΄ Κορ. Ι΄ 12), καὶ ἂς ἐμπιστευθῶμεν “ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν” εἰς τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου μας.

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν

πηγή: http://orthodoxostypos.gr