Ποῖον εἶναι τὸ “πονηρὸν” καὶ ποῖον τὸ “ἀγαθόν”;

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΜΑΤΘ.
28 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019
Ἀπόστολος: Ρωμ. ΙΒ΄ 6 – 14
Εὐαγγέλιον: Ματθ. θ΄ 1 – 8
Ἦχος: πλ. α΄.- Ἑωθινόν: ΣΤ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

“ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν,
κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ” (Ρωμ. ΙΒ΄ 9)
Ποῖον εἶναι τὸ “πονηρὸν” καὶ ποῖον τὸ “ἀγαθόν”;

Ἴσως τὸ ἐρώτημα τοῦτο θεωρηθεῖ ἐκ τῶν περισσοτέρων ἀναγνωστῶν ὡς “εὐφϋολόγημα”, ἢ καὶ

ἀστεῖον. Ἴσως ἕνα ἐρώτημα τοῦ ὁποίου ἡ ἀπάντησις θεωρεῖται …δεδομένη. Ὅμως, θεωρῶ ἀπαραίτητον, νὰ ἀπαντήσω ἐπὶ τοῦ συγκεκριμένου ἐρωτήματος, διότι ἡ ἐποχὴ εἰς τὴν ὁποίαν εὑρισκόμεθα, εἶναι μία ἐποχὴ συγχύσεως καὶ ἀνατροπῆς τῶν… πάντων. Βεβαίως, εἰς κάθε ἐποχὴν συναντῶμεν τὴν τοιαύτην σύγχυσιν, ἀλλὰ πάντως, εἰς πολὺ μικροτέραν ἔντασιν… Ἡ σημερινὴ ἐποχή, θὰ ἐλέγομεν, κυριαρχεῖται ἀπὸ τὸν πλήρη ἐγωϊσμὸν καὶ παραλογισμόν, καὶ ἀπὸ τὴν ἀτελείωτον νόθευσιν τοῦ Θείου Νόμου. Οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκονται ἀποστασιοποιημένοι ἀπὸ τὸν χῶρον τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας καὶ ἔχοντες ἀκυρώσει πλήρως τὰς Θείας ἐντολάς, θεωροῦν ὡς “καλόν”, ὅ,τι ὁ καθεὶς κρίνει ὡς καλὸν καὶ ἀντιστοίχως θεωροῦσιν ὡς “κακόν”, ἐκεῖνο ποὺ ἐνοχλεῖ καθένα ἕκαστον καὶ δὲν τὸ ἔχει (ἀκόμη) ἀποδεχθῆ. Κατὰ τὴν κρίσιν τοῦ κόσμου καὶ καθενὸς ἑκάστου, εὑρίσκεται σήμερον τὸ “καλὸν“ καὶ τὸ “κακόν“ καὶ οἱ ἄνθρωποι πορεύονται τὴν ζωήν των ἐν πνευματικῇ συγχύσει καὶ ἀνοησίᾳ.
Ὅμως, – καὶ ἐδῶ ὀφείλομεν νὰ εὐχαριστῶμεν καὶ δοξάζωμεν τὸ Πανάγαθον Κύριον – δι’ ἡμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, τὸ καλὸν καὶ τὸ κακόν, δὲν κρίνονται ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον, οὔτε ἀπὸ τὸν ἑκάστοτε καὶ ἑκασταχοῦ ἰσχύοντα νόμον, ἀλλὰ μᾶς εἶναι γνωστὰ ἐν ἀπολύτῳ ἐννοίᾳ. Τὸ καλὸν καὶ τὸ κακὸν τὸ ἔχει ὁρίσει ὁ Παντογνώστης Θεός, καὶ διὰ τοῦ Νόμου Του μᾶς τὸ ἐδίδαξεν καὶ τὸ διδάσκει. Συνεπῶς, δι’ ἡμᾶς, δὲν ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη ἀλλὰ καὶ δυνατότης τῆς ὑποκειμενικῆς κρίσεως καὶ βουλήσεως καὶ ἐπιλογῆς, ἀλλὰ ἡ πειθαρχία καὶ ὁ σεβασμὸς εἰς τὴν Θείαν Κρίσιν.

Πότε ἁμαρτάνομεν καὶ πότε πράττομεν τὸ ἀγαθόν;

Ἡ ἁμαρτία ἢ ἡ ἀρετή, εἶναι δύο ἔννοιαι, αἱ ὁποῖαι πρέπει νὰ ἀναλυθοῦν εἰς βάθος. Δὲν εἶναι μόνον, αὐτὴ καθαυτὴ ἡ πρᾶξις, ἡ ὁποία καθορίζει τὴν κάθε κίνησίν μας καὶ τὸν κάθε λόγον μας καὶ τὴν κάθε σκέψιν μας, ὡς καλὸν ἢ κακόν, ἀλλὰ ἡ “ρίζα“ ἑκάστου τινος ἐκ τῶν ἀνωτέρω. Ἐπί παραδείγματι, βλέπομεν κάποιον νὰ προσεύχεται καὶ ἀσφαλῶς ἡ πρώτη αἴσθησις ποὺ μᾶς δημιουργεῖται, εἶναι, ὅτι ὁ προσευχόμενος, καλῶς πράττει ἐνῶ προσεύχεται καὶ μισθὸν παρὰ τοῦ Κυρίου θὰ λάβῃ χάριν ταύτης τῆς προσευχῆς. Ὅμως, ἐὰν προσέξωμεν εἰς τὴν γνωστὴν παραβολὴν “τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου”, θὰ συνειδητοποιήσωμεν, ὅτι ἡ ἀξιολόγησις τῆς προσευχῆς ἡμῶν παρὰ τοῦ Θεοῦ, δὲν γίνεται μὲ κριτήριον αὐτὴν ταύτην τὴν κίνησιν πρὸς τὴν προσευχήν, ἀλλὰ μὲ κριτήριον τήν… ρίζαν, ὡς προείπομεν. Προσευχὴν φαίνεται πὼς ἐνεργεῖ ὁ Φαρισαῖος, ἀλλὰ ὁ “γινώσκων καρδίας καὶ νεφρούς“, ἀπορρίπτει ταύτην τὴν μεγαλόστομον καὶ πομπώδη καὶ δέχεται εὐαρέστως ἐκείνην τὴν ταπεινὴν καὶ “ἄσημον”, τοῦ ἁμαρτωλοῦ Τελώνου. Δέχεται ἐκείνην τὴν καρδιακήν, τὴν πλήρη δακρύων καὶ στεναγμῶν, τὴν “κατώδυνον” καὶ ἐναγώνιον, διότι ἔχει ὡς ρίζαν τὴν μετανοημένην καρδίαν καὶ τὴν εὐλογημένην ταπείνωσιν.
Βλέπομεν, ὡσαύτως, δύο ἀνθρώπους νὰ πράττουν τὴν ἐλεημοσύνην. Ἀρετὴ τρισμέγιστος, ἀσφαλῶς, καὶ ἡ κρίσις ἡμῶν “δικαιοῖ” τὸν ἐλεήμονα καὶ φιλεύσπλαγχνον. Ὁ Δίκαιος Κριτής, ὅμως, κοιτάζει τὴν ἐλεημοσύνην ἡμῶν, ὄχι μόνον ὡς μίαν ἐνάρετον πρᾶξιν καὶ ἐνέργειαν, ἀλλὰ ὡς κίνησιν… καρδίας! “Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν… ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου, ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ” (Ματθ. ΣΤ΄ 2-4). Ὡσαύτως ἰσχύει, διὰ κάθε πρᾶξιν καὶ λόγον καὶ ἔννοιαν καὶ διὰ τοῦτο ὁ Διδάσκαλος μᾶς συνέστησε, νὰ ἀφήνωμεν τὴν κρίσιν μόνον εἰς Ἐκεῖνον, καὶ νὰ μὴν σπεύδωμεν παρασυρόμενοι, ἐκ τῆς ἐξωτερικῆς ἐμφανίσεως καὶ ἐπιδείξεως. “Μὴ κρίνετε ἵνα μὴ κριθῆτε”.
Ἐν προκειμένῳ, εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν κείμενον, ὁ Θεῖος Παῦλος, δεικνύει τὸ καλὸν καὶ τὸ πονηρόν, ὡς διάθεσιν καρδίας. Ὄχι μόνον νὰ μὴ πράττωμεν τὸ πονηρόν, ἀλλά, “ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν”. Δηλαδή, “νὰ ἀποστρέφεσθε μετὰ βδελυγμίας τὸ κακόν”! Ὑπάρχει μεγάλη “ἀπόστασις”, ἀπὸ τό, …νὰ μὴ πράττωμεν τὸ κακόν, ἕως τό, … νὰ μισήσωμεν τὸ κακόν. Ἡ κορυφὴ καὶ τὸ τέλειον εἶναι τὸ μῖσος κατὰ τῆς ἁμαρτίας˙ ποῖοι ὅμως καὶ … πόσοι, ἔφθασαν εἰς ταύτην τὴν Πνευματικὴν ἀκρότητα; Πολλάκις ἀποφεύγομεν τὰς ἁμαρτίας, εἴτε διότι… δὲν δυνάμεθα νὰ τὰς πραγματοποιήσωμεν, εἴτε διότι ἀγωνιζόμενοι τὰς ἀποφεύγομεν, εἴτε διότι τοῦτο συνιστᾷ ὁ Κύριος, εἴτε φοβούμενοι διὰ τάς, μετὰ θάνατον, συνεπείας˙ ὄχι ὅμως διότι ἐμισήσαμεν ταύτας, – διότι τότε θὰ “ἐπίπτωμεν” ἀκουσίως καὶ δι’ ἑκάστην πτῶσιν θὰ μετενοούσαμεν καὶ θὰ ἐκλαίομεν, καὶ θὰ ἐζούσαμεν μὲ ἄκραν προσοχὴν καὶ φόβον διὰ τὸ ἐνδεχόμενον ἁμάρτημα!

“κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ”

Διὰ τῶν τριῶν τούτων λέξεων, ὁ Ἱερὸς Ἀπόστολος, μᾶς παρουσιάζει ὅλην τὴν ἐν Χριστῷ πορείαν. Χριστιανός, καλὸς, Ἅγιος … δὲν εἶναι ἐκεῖνος διὰ τὸν ὁποῖον ὁ κόσμος ἔχει σχηματίσει, ἀκόμη καὶ τὴν ἀρίστην ἐντύπωσιν. Δὲν εἶναι ἐκεῖνος ὅστις πράττει κάποια ἐκ τῶν διατεταγμένων τοῦ Νόμου. Δὲν εἶναι ὁ προσευχόμενος καὶ νηστεύων καὶ ἐκκλησιαζόμενος… Μπορεῖ, ἀσφαλῶς, ὁ Ἅγιος νὰ πράττῃ ὅλα τὰ ἀνωτέρω, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα καὶ τὸν ἀναδεικνύουν … Ἅγιον! Ἅγιος εἶναι ὁ προσκεκολλημένος εἰς τὸ ἀγαθόν καὶ …τὸν Ἀγαθόν (Κύριον)… Εἶναι ἐκεῖνος, ὅστις δὲν ἀντέχει τὴν ἁμαρτίαν (τὴν κάθε μορφὴν ἁμαρτίας) καὶ πίπτει εἰς αὐτὴν (ὡς πτωτικὸς ἄνθρωπος) ἀκουσίως καὶ ἀσυνειδήτως. Εἶναι ἐκεῖνος ὅστις δὲν μπορεῖ νά… ζῇ χωρὶς τὸν Χριστὸν καὶ τὴν ἀρετήν! Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες, ἀλλὰ καὶ οἱ Ὅσιοι καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ… κάθε κατηγορίας Ἅγιοι, οἵτινες ἐχωρίζοντο ἐκ πάντων ἀκόμη καὶ ἐξ αὐτῆς ταύτης τῆς ζωῆς των, μὴ δυνάμενοι νὰ φαντασθοῦν μίαν παροῦσαν ἀλλὰ καὶ μίαν αἰώνιον ζωήν, χωρὶς τὸν γλυκύτατον Ἰησοῦν.
Μία σύγχρονος πατερικὴ μορφή, ὁ π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος συνιστοῦσε: “Νὰ παρακαλοῦμεν τὸν Κύριον νὰ μᾶς φωτίζῃ νὰ καταλαβαίνουμε, …τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ μᾶς χωρίζει ἀπ’ Αὐτόν”!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

πηγή: http://orthodoxostypos.gr