Οι δύο αμαρτωλοί

ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ
28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
Απόστολος: Β΄  Τιμ. γ΄  10-15
Ευαγγέλιον: Λουκ. ιη΄ 10-14
Ήχος: α΄.- Εωθινόν: Α΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

«ο τελώνης μακρόθεν εστώς ουκ ήθελεν ουδέ
τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι, αλλ  ἔτυπτεν εις το στήθος αυτού»  (Λουκ. ΙΗ΄  13)

Η αμαρτωλότης ημών

Στην σημερινή παραβολή των «Τελώνου και Φαρισαίου», τίποτε δεν διακρίνεται τόσον ευκρινώς,
όσον το γεγονός της αμαρτωλότητος όλων των ανθρώπων. Ο Κύριός μας, μέσα από τις δύο αυτές μορφές, μας δείχνει κατά τον πλέον εμφαντικό τρόπο, ότι η μεν αμαρτία σε κάθε μορφή της, είναι η «κοινή αρρώστια» όλων των ανθρώπων˙ ο άνθρωπος δε, ο κάθε άνθρωπος, θα πρέπη αφ’ ενός να παραδέχεται την αμαρτωλότητά του και να μη εθελοτυφλή, αφ’ ετέρου δε, να εκζητή το έλεος και την αγάπη του Κυρίου, δια να καθαρίζεται και να σώζεται.
Ποίος, αλήθεια είναι εκείνος ο οποίος αρνείται την αμαρτωλότητά του; Ποίος θεωρεί «ανένοχον» την συνείδησή του απέναντι στον Θεόν; «τις καυχήσεται αγνήν έχειν την καρδίαν; η τις παρρησιάσεται καθαρός είναι από αμαρτιών;» (Παροιμ. Κ  9). Ασφαλώς … ουδείς! Όμως, εκείνο το οποίον μας διδάσκει σήμερα ο Κύριος, είναι το πως πρέπει να διαπιστώνουμε, αλλά και να αντιμετωπίζουμε τις αμαρτίες μας.

Οι δύο αμαρτωλοί

Δύο αμαρτωλούς μας δείχνει η σημερινή παραβολή. Ο ένας δεν θέλει να παραδεχθή την αμαρτωλότητά του. Παρ’ ότι διδάσκει τον νόμο στους άλλους – καθ’ ότι φαρισαίος – και γνωρίζει την παγία άποψη του Θεού ότι, «τις γαρ καθαρός έσται από ρύπου; αλλ’ ουδείς, εάν και μία ημέρα ο βίος αυτού επί της γης» (Ιώβ ΙΔ  4-5). Παρ’ ότι διαπιστώνει και αυτός, όπως όλοι οι άνθρωποι, και στην πράξη αλλά και συνειδησιακά, τα φορτία των αμαρτιών του. Ο άλλος, είναι βεβαίως διαβόητος και κεκραγμένος αμαρτωλός˙ είναι τελώνης˙ και «τελώνης», την εποχή εκείνη, ήταν λέξη ταυ­τόσημη με την λέξη, «κακοποιός», «ανήθικος», «κακούργος». Όμως, αντίθετα προς τον φαρισαίο, αυτός δέχεται την ενοχή του και την αμαρτωλότητά του.
Ο πρώτος (ο φαρισαίος), προσπαθεί να δείξη στους παρισταμένους την «αγιότητά» του, την εφαρμογήν υπ’ αυτού, των Θείων εντολών, την «αναμαρτησία» του και γενικώς την πρωτεύουσα θέση που κατέχει πλησίον του Θεού ως ο εκλεκτός Αυτού. Με έντονη τη φωνή του, στην κατάλληλη (πρώτη και περίοπτη) θέση, με τις ανάλογες χειρονομίες και γενικά με την αυθεντία του «ιδανικού», κάνει την αυτοπαρουσίασή του. Ο δεύτερος (ο τελώνης), αντίθετα, βιώνει την αθλιότητά του. Αφ’ ενός μεν, προσπαθεί να κρυφθή από τα μάτια των ανθρώπων, αφού γνωρίζει το δικαιολογημένο μίσος που τρέφουν εναντίον του εξ αιτίας των απείρων αδικιών του εις βάρος τους, αφ’ ετέρου δε, έχει καταμαρτυρούσα και την ίδια την συνείδησή του ότι απέναντι στον Θεόν είναι ίσως ο χειρότερος αμαρτωλός. Δια τούτο, και αντιθέτως προς τον «συμπροσευχόμενό» του φαρισαίο, καταλαμβάνει την τελευταία θέση κάνοντας όσον το δυνατόν, ανεπαίσθητη την παρουσία του.
Η προσευχή του δε, γεμάτη ενοχές και ντροπή και φόβο, περιορίζεται μόλις σε κάποιες λέξεις που βγαίνουν πρώτα από την καρδιά του και μετά από τα χείλη του. «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» (Λουκ. ΙΗ  13). Μία τόσο μικρή προσευχή, γεμάτη δάκρυα, με τα μάτια στραμμένα στο έδαφος, χωρίς την παραμικρή δικαιολογία δια τις αμαρτίες του, χτυπώντας το στήθος του (μία χειρονομία χαρακτηριστική δια τους καταδίκους και αποβλήτους από τους ανθρώπους, που ωδηγούνταν στο θάνατο), χωρίς να ενδιαφέρεται δια το πως θα εκτιμήσουν οι παριστάμενοι τα λόγια του. Προσεύχεται με τον ιδανικό τρόπο! Έτσι όπως θέλει να δέχεται ο Θεός τις προσευχές μας. «Συ δε, όταν προσεύχη … πρόσευξαι τω Πατρί σου τω εν τω κρυπτώ» (Ματθ. ΣΤ  6).

Η προσευχή μας

Η προσευχή ήταν και είναι ο τρόπος εκείνος που όλοι οι άνθρωποι χειρίζονται προκειμένου να ελαφρύνουν την συνείδησή τους από τις όποιες αμαρτίες τους, αλλά και για να έρχονται σε κάποια επαφή με τον Θεό που πιστεύουν, προκειμένου να ζητήσουν εκείνα που μόνοι τους δεν μπορούν να αποκτήσουν. Ανέκαθεν και σε κάθε θρησκεία, υπήρχε και υπάρχει η προσευχή, δια να έχη ο άνθρωπος την αίσθηση ότι κάπου «ακουμπάει», σε κάποιον ελπίζει ότι θα τον βοηθήση σε κάποια δύσκολη στιγμή της ζωής του. Σπάνιες εξαιρέσεις ήταν και είναι οι περιπτώσεις που κάποιοι θεώρησαν ότι μπορούν και … χωρίς το Θεό.
Για εμάς όμως τους πιστεύοντες στον μόνο αληθινό Θεό, όπως είδαμε και προηγουμένως, ο Κύριος, όχι μόνον μας συνέστησε την προσευχή σαν τον μοναδικό τρόπο επικοινωνίας μας με το Θείο, αλλά μας υπέδειξε και τον τρόπο που θα πρέπη να προσευχώμεθα, για να γίνεται η προσευχή μας ευπρόσδεκτη από τον Θεό. Ας θυμηθούμε κάποιες απ’ αυτές τις συστάσεις που ο Κύριος μας έδωσε. Να προσευχώμεθα, μακριά από την εκτίμηση και αξιολόγηση των ανθρώπων και μόνον ενώπιον του Θεού˙ «Συ δε όταν προσεύχη, είσελθε εις τον ταμιείόν σου, και κλείσας την θύραν σου …» (Ματθ. ΣΤ  6). Να καταλαβαίνουμε τα λόγια της προσευχής μας και να αποφεύγουμε τις περιττές πολυλογίες˙ «Προσευχόμενοι δε μη βαττολογήσητε ώσπερ οι εθνικοί· δοκούσι γαρ ότι εν τη πολυλογία αυτών εισακουσθήσονται» (Ματθ. ΣΤ  7). Πριν αρχίσουμε την προσευχή μας να συγχωρούμε όσους μας έφταιξαν και να ζητούμε την συγγνώμη εκείνων που εμείς επταίσαμε. «Και όταν στήκητε προσευχόμενοι, αφίετε ει τι έχετε κατά τινος, ίνα και ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς αφή υμίν τα παραπτώματα υμών» (Μαρκ. ΙΑ  25)˙ τέλος δε, ο λόγος που είπε ο Κύριος σήμερα δια τον τελώνη. «κατέβη ούτος δεδικαιωμένος εις τον οίκον αυτού η γαρ εκείνος» (Λουκ. ΙΗ  14).

Τα δώρα της προσευχής

Τότε, όχι μόνον θα ακούση και θα ευαρεστηθή ο Κύριος από την προσευχή μας, αλλά «πάντα όσα αν προσευχόμενοι αιτείσθε, πιστεύετε ότι λαμβάνετε, και έσται υμίν» (Μαρκ. ΙΑ  24). Ακόμη και ακατόρθωτα πράγματα, μας υπεσχέθη ο Κύριος, ότι θα επιτυγχάνουμε δια της σωστής προσευχής˙ «Αμήν γαρ λέγω υμίν ότι ος αν είπη τω όρει τούτω, άρθητι και βλήθητι εις την θάλασσαν, και μη διακριθή εν τη καρδία αυτού, αλλά πιστεύσει ότι α λέγει γίνεται, έσται αυτώ ο εάν είπη» (Μαρκ. ΙΑ  23). Άλλωστε, αυτά τα θαύματα που βλέπουμε στη ζωή των Αγίων μας αλλά πολλάκις και στη ζωή μας, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα μιας πιστής καρδιακής προσευχής.
Ο Κύριος, αυτήν την προσευχή περιμένει από ᾽μας και είναι πρόθυμος να ικανοποιήση κάθε δίκαιο αίτημά μας.

Αρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ιεροκήρυξ Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών

πηγή:http://orthodoxostypos.gr