Ἡ ἀξία τοῦ παραδείγματος!

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ

26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023

Ἀπόστολος: Ἐφεσ. δ΄ 1-7

Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιη΄ 18- 27

Ἦχος: πλ. δ΄.- Ἑωθινόν: Γ΄

 

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

«…μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πρᾳότητος,…» (Ἐφεσ. Δ΄ 2)!

Ἡ ἀξία τοῦ παραδείγματος!

  Εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί μου, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀπευθυνόμενος πρὸς τοὺς Ἐφεσίους, τονίζει καὶ ὑποδεικνύει τὴν ὀρθὴν συμπεριφορὰν καὶ τὸν ἐνδεδει-γμένον τρόπον, διὰ τῶν ὁποίων ὀφείλουσιν ἵνα «περιπατοῦσιν» οὗτοι, εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν! Τοῦτο

εἶναι προφανὲς καὶ αὐτονόητον, ἐφ’ ὅσον ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ἐπιχειρεῖ ἵνα τονίσῃ εἰς τούτους, τὴν ἀξίαν τοῦ ἐμπράκτου παραδείγματος! Ὁ Κύριος πρῶτος, ἐκεῖ εἰς τήν, «ἐπὶ τοῦ ὄρους», ὁμιλίαν Του, – καὶ ὄχι μόνον εἰς αὐτήν, – ἐτόνισεν ἰδιαιτέρως πρὸς τοὺς μαθητάς του, τό, πόσην δύναμιν ἔχει τὸ παράδειγμα τῶν χριστιανῶν, κυρίως δὲ ἐκεῖνο, τῶν κηρύκων τοῦ Εὐαγγελίου! «Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασι αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. Ε΄ 14-16)!

Αἱ δύο «ἀκρογωνιαῖαι βάσεις»!

  Πέραν, ὅμως, τοῦ ὑποδειγματικοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖον ὀφείλουσιν ἵνα πολιτεύωνται, ὁ Ἀπόστολος ὑποδεικνύει εἰς τούτους, τὰς δύο κορυφαίας ἀρετάς, αἵτινες πρέπει νὰ διακρίνωνται εἰς τὴν ζωήν των. Εἶναι ἐκεῖναι αἱ ἀρεταί, τὰς ὁποίας θέλομεν καὶ ἀναζητοῦμεν εἰς τοὺς ἄλλους, ἡμεῖς ὅμως ἀρεσκόμεθα εἰς τὰς ἐναντίας τούτων! Χαιρόμεθα ἵνα συμβιῶμεν καὶ περιβαλλώμεθα, μετὰ ἀνθρώπων ταπεινῶν καὶ «χαμηλῶν τόνων», ὅμως θέλομεν εἰς τὰς τοιαύτας περιπτώσεις, ἵνα διακρινώμεθα καὶ πρωτολογῶμεν καὶ διατηρῶμεν τὴν κυρίαρχον θέσιν! Εἰδικῶς μάλιστα ὅταν ἐπισκεπτώμεθα χώρους ἱεροὺς καὶ ἱερὰς μονάς, – ὅπου συνήθως κυριαρχεῖ κλῖμα ταπεινώσεως καὶ συστολῆς, -εὑρίσκομεν τὴν εὐκαιρίαν, ὅπως δείξωμεν τὴν ἀνύπαρκτον ἀξίαν μας! Καὶ ὅμως˙ ἐὰν ἐκρίνομεν ἑαυτούς, ὡς κρίνομεν τοὺς ἄλλους, θὰ διεπιστώναμεν ὅτι ἡ ταπεινὴ συμπεριφορὰ καὶ ἡ πραότης εἶναι ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα, διὰ τῶν ὁποίων γινόμεθα, ἀφ’ ἑνὸς μὲν προσιτοὶ καὶ γλυκεῖς εἰς τοὺς πλησίον ἡμῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ, καὶ εἰς τὸν Θεόν, θὰ εἴμεθα ἀρεστοί, ὡς ὁ τελώνης τῆς γνωστῆς παραβολῆς!

  Ταπείνωσις – βάσις καὶ θεμέλιον ἁπασῶν τῶν ἀρετῶν! Κατὰ τὴν  γνώμην τῶν Ἁγίων καὶ θεοφόρων Πατέρων, οὐδεμία ἀρετὴ δύναται ἵνα «εὐδοκιμήσῃ» εἰς τὴν καρδίαν ἑκάστου, ἐὰν μὴ πρότερον ἡ ἁγία ταπείνωσις ἔχει προετοιμάσει τὸ ἔδαφος τῆς καρδίας!

  Αὐτὴν τὴν κορυφαίαν ἀρετὴν ἐδίδαξεν, ἀλλὰ καὶ ἐφήρμοσεν ὁ ἀρχηγὸς τὴς πίστεώς μας, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός! «Ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ’ ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλιπ. Β΄ 6-8)! Διὰ τούτων τῶν ὀλίγων λέξεων, παρουσιάζει ὁ θεῖος Παῦλος, τὴν «ἄκραν ταπείνωσιν» τοῦ Διδασκάλου! Μία ταπείνωσις, ἥτις δὲν ἐτελείωσε καὶ δὲν ἔπαυσεν, ἀλλὰ συνεχίζει νὰ δεικνύεται καὶ βιοῦται ἀπὸ τὸν Θεόν, ὅστις ἀνέχεται καὶ μακροθυμεῖ, εἰς τὰς ἀπείρους ὕβρεις καὶ βλασφημίας καὶ ἀσεβείας ἡμῶν!

  Ταύτην, ἐπίσης, ἐβίωσαν ἅπαντες οἱ δεδοξασμένοι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, προεξαρχούσης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, καὶ δι’ αὐτῆς τῆς ὑπερόχου ταπεινοφροσύνης ἐδείχθησαν ἄξιοι κληρονόμοι τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν! Ὁ Κύριος καὶ Πατὴρ ἡμῶν, ἐδίδαξε ταύτην δι’ ἰδιαιτέρως ἐντόνων διδασκαλιῶν, (παραβολῆς τῶν «τελώνου καὶ φαρισαίου», τῆς «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίας Του» καὶ πολλῶν, ἀκόμη, συμβουλῶν καὶ παραινέσεων), προκειμένου ἵνα δείξῃ εἰς ἡμᾶς, ὅτι μόνον «ἐὰν μάθωμεν νὰ σκύπτωμεν εἰς τὴν ζωὴν ταύτην, θὰ δυνηθῶμεν ἵνα διαβῶμεν τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην ὁδόν, τὴν ἀπάγουσαν εἰς τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον»!

«Ταπεινωθῶμεν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τελωνικῶς»! (Ὕμνος)

  Ἐκεῖνος ὁ Τελώνης, τῆς παραβολῆς, πόσον, ἀληθῶς, συγκινεῖ! Ἦτο, ὄντως, ἁμαρτωλός! Πόσον ὅμως, «καλὸς» ἁμαρτωλός! Πόσον συγκινεῖ, καὶ ὁ τρόπος διὰ τοῦ ὁποίου, εἰσέρχεται εἰς τὸν Ναόν, καὶ πίπτει εἰς «τὰ γόνατα», καὶ θρηνεῖ διὰ τὰς βαρυτάτας ὄντως ἁμαρτίας του! Πόσον, ἀληθῶς, χαίρεται ὁ Ἅγιος Θεός, ἀκούων τοὺς «στεναγμοὺς τῆς καρδίας του»! Ὄχι, δὲν μισεῖ ὁ Κύριος τὸν ἁμαρτωλόν! Ἀντιθέτως τὸν ἀγαπᾷ καὶ τὸν χαίρεται! Τὴν ἁμαρτίαν μισεῖ καὶ ἀποστρέφεται! Εὐστόχως λέγεται ὑπὸ τῶν θείων Πατέρων, ὅτι «ὁ Παράδεισος εἶναι διὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς οἵτινες μετανοοῦσι, καὶ ὄχι διὰ τοὺς «ἀναμαρτήτους ἁγίους», οἵτινες δὲν ὑπάρχουσι»! Ἀκούοντες καὶ μελετῶντες τὴν συγκεκριμένην παραβολήν, θέλοντες καὶ μὴ θέλοντες, φέρομεν ἑαυτοὺς εἰς τὴν θέσιν τούτου τοῦ «γλυκυτάτου» Τελώνου. Ποῖος, ἆραγε, εἶναι καλύτερος καὶ ἀνώτερος τούτου; Τὰ πάθη του καὶ τὰς ἁμαρτίας του, ἴσως νὰ μὴ τὰς ἔχωμεν, ἀλλὰ πόσας βαρυτέρας καὶ ἐπαχθεστέρας πράττομεν καθημερινῶς; Ἴσως κλέπται καὶ ἀπαταιῶναι νὰ μὴ εἴμεθα, ὡς ἐκεῖνος, ἀλλὰ πόσαι ἀνηθικότητες καὶ πόσαι φαυλότητες καὶ πόσα ἄλλα βαρύτατα ἁμαρτήματα, τὰ ὁποῖα ἀποφεύγω ἔστω καὶ νὰ κατονομάσω, δὲν μᾶς φέρουν, βαρύτατα ἐνόχους, ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ;

  Καὶ ὅμως! Ἡ συναίσθησις καὶ ἡ ἐξ αὐτῆς ταπείνωσις εἶναι ἀνύπαρκτοι! Ἐὰν ἐταπεινώθησαν, τόσοι καὶ τόσοι Ἅγιοι, οἵτινες διέθετον τόσους ἀγῶνας καὶ τόσα δάκρυα διὰ τὰς ἁμαρτίας των, τί νὰ εἴπομεν ἡμεῖς, οἵτινες, ἀρκούμεθα (ἴσως!) εἰς μίαν τυπικὴν ἐξομολόγησιν, ἄνευ τῆς οἱασδήποτε οὐσιώδους μετανοίας; Ἐὰν ἐταπεινώθη ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἥτις κατὰ τὴν φοβερὰν ἐκείνην ὥραν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, καὶ πρὸ τῆς ὑψίστης ἐκείνης τιμῆς ἥντινα ἐδέχετο παρὰ τοῦ Θεοῦ, εἶπεν ἐκείνην τὴν ἀνεπανάληπτον φρᾶσιν «ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμά σου» (Λουκ. Α΄ 38)˙ καὶ ὅταν Ἅγιοι τοῦ ὕψους τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, διαθέτοντες τόσους καὶ τόσους ἀγῶνας διὰ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ, «κύπτουσιν ἕως ἐδάφους» καὶ ὁμολογοῦσιν ὅτι «Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτός εἰμι ἐγώ» (Α΄ Τιμ. Α΄ 15), πόσον ὑστεροῦμεν ἡμεῖς εἰς τὸ μέγιστον τοῦτο κεφάλαιον τῆς ταπεινοφροσύνης;

  Δὲν ἐμάθομεν, δυστυχῶς, ἵνα ταπεινώμεθα! Ἂς σπεύσωμεν, ὅμως, ἵνα διδαχθῶμεν ἀλλὰ καὶ «ἐνδυθῶμεν» τὴν ὑψηλοτάτην ταύτην ἀρετήν, διότι ἄνευ ταύτης θὰ εὑρεθῶμεν μακρὰν τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι! Ὡς θὰ συνεβούλευεν ὁ οὐρανοβάμων Παῦλος, «Ἐνδύσασθε οὖν, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πρᾳότητα, μακροθυμίαν» (Κολασ. Γ΄ 12)! Ἀμήν!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν

 

πηγή: orthodoxostypos.gr