Γιά ποιούς λόγους παραχωροῦνται οἱ πειρασμοί

Ἀββάς Ἰσαάκ ὁ Σύρος

Γι' αὐτό παραχωρεί ὁ Κύριος στούς ἁγίους, πού τόν ἀγαπούν, αἰτίες, γιά ταπείνωση καί γιά συντριβή τῆς καρδιάς, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται μέ ἐπίπονη προσευχή, γιά νά πλησιάσουν κοντά Τοῦ μέ ταπείνωση. Καί πολλές φορές τους προκαλεί φόβο μέ τά σωματικά παθήματα, καί μέ ὀλισθήματα στίς αἰσχρές καί βρομερές ἐνθυμήσεις, μέ ὀνειδισμούς καί προσβολές καί ραπίσματα· καί ἄλλοτε, μέ ἀρρώστιες καί ἀδυναμίες σωματικές ἤ μέ τή φτώχεια, μέ ἔλλειψη τῶν ἀναγκαίων γιά τή συντήρηση τοῦ σώματος καί, ἀκόμη, μέ τρομερό φόβο καί ἐγκατάλειψη, καί μέ φανερό πόλεμο τοῦ διαβόλου. Μερικές φορές... τούς ἀνθρώπους Τοῦ ὁ Κύριος τούς κάνει νά ταπεινωθοῦν καί μέ διάφορα ἄλλα πράγματα.

Ὅλα αὐτά γίνονται, γιά νά μή νυστάξουν καί πέσουν στήν ἀμέλεια· ἤ μπορεῖ νά συμβαίνουν, γιά νά βρεί τήν ψυχική του ὑγεία ὁ ἀγωνιστής, τήν ὁποία ἔχασε ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν του, ἤ γιά νά προφυλαχθεῖ φοβούμενος τά μελλοντικά δεινά. Ὥστε ἡ ἀνάγκη εἶναι πού φέρνει τούς πειρασμούς στούς ἀνθρώπους καί τούς κάνει ὠφέλιμους. Δέ λέω ὅμως ὅτι πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά χαυνωθεῖ μέ τή θέλησή του ἀπό τούς αἰσχρούς λογισμούς, γιά νά τούς ἐνθυμεῖται καί νά βρεί, ἔτσι, πρόφαση γιά ταπείνωση· οὔτε λέω νά ζητήσει νά εἰσέλθει στούς διάφορους ἄλλους πειρασμούς. Ἀλλά θέλω νά πώ ὅτι πρέπει ὁ ἄνθρωπος, ἐνῶ κάνει τό καλό, νά εἶναι πάντοτε προσεκτικός, καί νά φυλάει τήν ψυχή του ἀπό τήν ἁμαρτία, καί νά συλλογίζεται ὅτι εἶναι κτιστός καί, ἑπομένως, εὔκολα μπορεῖ νά πέσει.

Κάθε κτιστός (ἄνθρωπος) χρειάζεται τή δύναμη τοῦ Θεοῦ νά τόν βοηθήσει, καί ὅποιος χρειάζεται τή βοήθεια τοῦ ἄλλου, ἔχει κάποια φυσική ἀδυναμία. Καί ὅποιος ἔχει συναίσθηση τῆς ἀσθένειας καί τῆς ἀδυναμίας του, εἶναι ἀνάγκη νά ταπεινωθεῖ καί νά ζητήσει, γιά νά πάρει αὐτό πού τοῦ χρειάζεται ἀπ' αὐτόν πού ἔχει νά τοῦ τό δώσει. Ἐάν λοιπόν ἀπό τήν ἀρχή ἤξερε καί ἔβλεπε τήν ἀσθένειά του, ποτέ δέ θά τόν ἔπιανε ἀμέλεια· καί ἅμα δέν εἶχε ἀμέλεια, δέ θά κοιμόταν ξένοιαστος, καί δέ θά παραδινόταν στά χέρια αὐτών πού τόν πληγώνουν μέ τίς θλίψεις, γιά νά τόν ξυπνήσουν τελικά ἀπό τήν ἀμέλειά του.

Λοιπόν, ὁ πορευόμενος στό δρόμο τοῦ Θεοῦ πρέπει νά τόν εὐχαριστεί γιά ὅλες τίς θλίψεις πού τόν βρίσκουν, καί νά κατηγορεί καί νά ἀτιμάζει τόν ἀμελή ἑαυτό του, καί νά ξέρει ὅτι ὁ Κύριος, πού τόν ἀγαπά καί τόν φροντίζει, δέ θά τοῦ παραχωροῦσε τά λυπηρά, γιά νά ξυπνήσει τό νού του, ἄν δέν ἔδειχνε κάποια ἀμέλεια. Ἀκόμη μπορεῖ νά ἐπέτρεψε ὁ Θεός κάποια θλίψη, διότι ὁ ἄνθρωπος ἔχει ὑπερηφανευθεῖ, ὁπότε ἄς τό καταλάβει καί ἄς μήν ταραχθεῖ κι ἄς μήν ἐγκαταλείψει τό στάδιο καί τόν ἀγώνα, ἀλλ' ἄς βρίσκει τήν αἰτία στόν ἑαυτό του, ὥστε τό κακό νά μή γίνει διπλό, δηλαδή νά ὑποφέρει καί νά μή θέλει νά θεραπευθεῖ. Στό Θεό, πού εἶναι ἡ πηγή τῆς δικαιοσύνης, δέν ὑπάρχει ἀδικία. Αὐτό νά μήν περάσει ἀπό τό νού μας. Ἄς εἶναι δοξασμένο τό ὄνομά Τοῦ εἰς τους αἰώνας. Ἀμήν. (85-6)

Ὅταν ἡ θεία χάρη δεί ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἄρχισε νά ἔχει ἰδέα γιά τόν ἑαυτό του καί νά ὑψηλοφρονεί, ἀμέσως παραχωρεί οἱ πειρασμοί του νά γίνουν πιό δυνατοί καί νά τόν νικήσουν, μέχρι νά μάθει ὅτι εἶναι ἀδύναμος καί νά καταφύγει στό Θεό καί νά τόν κρατήσει κοντά του μέ ταπείνωση. Καί μέ αὐτό τόν τρόπο ἔρχεται ὁ ἄνθρωπος στά μέτρα τῆς τέλειας πίστης και τῆς τέλειας ἐλπίδας τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καί ὑψώνεται γιά νά φτάσει τήν ἀγάπη. Διότι ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει πόσο θαυμαστή εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός αὐτόν, ὅταν βρεθεῖ ἀνάμεσα σέ μεγάλες δυσκολίες, πού τόν ἀποκόπτουν ἀπό τήν ἀνθρώπινη ἐλπίδα. Καί τότε δείχνει ὁ Θεός σ' αὐτόν τή σωτήρια δύναμή Τοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ποτέ του δέ θά μάθει τή θεϊκή δύναμη ζῶντας στήν ἄνεση καί στήν καλοπέραση. Καί ποτέ δέν ἔδειξε ὁ Θεός τή σωτήρια ἐνέργειά Τοῦ μέ τρόπο αἰσθητό, παρά σέ τόπους ἥσυχους καί ἔρημους, καί σέ τόπους ὅπου δέ συναντάς παρέες καί πολλές κουβέντες καί θορύβους ἀπό τή συγκατασκήνωση μέ ἄλλους ἀνθρώπους.

Νά μήν ἀπορήσεις λοιπόν ὅταν, στήν ἀρχή τῆς ἐνάρετης ἐργασίας σου ὡς μοναχοῦ, αὐξάνουν οἱ σκληρές καί δυνατές θλίψεις καί στενοχώριες, καί σέ περικυκλώνουν ἀπό παντοῦ· διότι οὔτε κἄν ὀνομάζεται ἀρετή, ἐκείνη πού πάνω στήν ἐκτέλεσή της δέν ἀκολουθεῖται ἀπό δύσκολα ἔργα. Γιατί ἡ ἀρετή ὀνομάσθηκε ἀρετή ἀπό τίς δυσκολίες πού συναντά. Ἔτσι εἶπε ὁ ἅγιος Ἰωάννης. Εἶναι σύνηθες, λέει, γιά τήν ἀρετή νά ὑπόκειται σέ δυσκολίες. Λέει μάλιστα ὁ μακαριστός Μάρκος ὁ Μοναχός, πώς «ἐκείνη ἡ ἐργασία εἶναι ἀξιόμεμπτη, πού κινεῖται μέσα στά δεσμά τῆς ἄνεσης. Καθε ἐκτελούμενη ἀρετή, ὅταν γίνεται σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ὀνομάζεται σταυρός». Γι' αὐτό, ὅλοι ὅσοι θέλουν νά ζήσουν μέ τό φόβο τοῦ Κυρίου καί μέ τήν ἁγιαστική δύναμη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, θά διωχθοῦν (Β' Τίμ. 3:12). Διότι εἶπε ὁ Κύριος: «Ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τό σταυρό ταύ, καί τότε ἄς μέ ἀκολουθήσει» (Μάρκ. 8:34). «Ὅποιος δέ θέλει νά ζήσει στήν ἄνεση, θά χάσει μεν τη ζωή τῆς καλοπέρασης γιά τό ὄνομά μου, ὅμως θά σώσει τήν ψυχή τοῦ» (Μάρκ. 8:35). Γι' αὐτό λοιπόν πρόλαβε καί ἔβαλε μπροστά σου τό ὅραμα τοῦ σταυροῦ, γιά νά ἀποφασίσεις νά πεθάνεις, καί τότε θά μπορέσεις νά Τόν ἀκολουθήσεις. (72-3)

Ἀπό τό βιβλίο: Κωνσταντίνου Καρακόλη, Ἀνθολόγιο ἀπό τήν ἀσκητική ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ του Σύρου. Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», σέλ. 109.

(Οἱ ἀριθμοί στό τέλος κάθε λήμματος ἀντιστοιχούν στίς σελίδες τοῦ ἑλληνικοῦ κειμένου: «Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Ἰσαάκ, Ἐπισκόπου Νινευΐ, τοῦ Σύρου, Τά Εὑρεθέντα Ἀσκητικά», Λειψία 1770, Ἀνατυπούμενα ἐπιμελεία Ἰωακείμ Σπετσιέρη, Ἱερομονάχου. Ἀθῆναι.)

πηγή: orthodoxia-ellhnismos.gr