Ἡ ἀφοβία τῶν μαρτύρων καὶ ὁ φόβος τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου

Τοῦ π. Ἰωάννου Ἀν. Γκιάφη, Πολιτικοῦ Ἐπιστήμονος-Θεολόγου

Ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ συναισθήματα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι καὶ αὐτὸ τοῦ φόβου. Μόλις κάποιος συνειδητοποιεῖ ὅτι κινδυνεύει ἢ ὅτι ἀπειλεῖται ἡ ἀκεραιότητά του, ἀμέσως ἐκδηλώνει τὸ συναίσθημα τοῦ φόβου. Πρόκειται, σύμφωνα μὲ τὴν ἐπιστήμη τῆς ψυχολογίας, γιὰ ἕνα  προστατευτικὸ μηχανισμὸ τοῦ ὀργανισμοῦ. Δὲν εἶναι παρὰ μία ἀμυντικὴ ἀντίδραση τοῦ ἀτόμου, ὅταν διακυβεύεται ἡ ἴδια του ἡ ζωή. Καὶ πράγματι ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος διαρκῶς ἐμφορεῖται ἀπὸ τὸ φοβικὸ σύνδρομο εἴτε ὅσον ἀφορᾶ τὸ παρόν, εἴτε τὸ ἄγνωστο μέλλον. Ἀγωνιᾶ καὶ ἀγχώνεται γιὰ τὴν ἐπίτευξη τῶν παροντικῶν προσδοκιῶν του, ἀλλὰ καὶ “χάνει τὸν ὕπνο του” γιὰ τὴν πραγμάτωση τῶν μελλοντικῶν σχεδίων του. Τὸ θλιβερὸ εἶναι ὅτι κυριευμένος ἀπ’ τὸν

φόβο φθάνει σὲ ἀνεξ­έλεγκτες καταστάσεις (ψυχασθένειες, αὐτοκτονίες κ.ἄ.). Συνεπῶς ἡ μὴ σωστὴ διαχείριση τοῦ φόβου μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει σὲ καταστρεπτικὰ ἀποτελέσματα τὴν ἀνθρώπινη ὕπαρξη.

Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἀπέναντι σ’ αὐτὸ τὸ “φοβικὸ σύνδρομο”, ἔρχεται καὶ μᾶς ἀντιπροτείνει τὸ ἀειθαλὲς παράδειγμα τοῦ “νέφους τῶν μαρτύρων” της. Καὶ ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα ἀφοβίας καὶ τόλμης ἐνώπιον σκληρῶν καταστάσεων, εἶναι καὶ αὐτὸ τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς(†7 Ἰουλίου). Ἐξερευνώντας κανεὶς τὸν θεάρεστο βίο της, εὔκολα θὰ θαυμάσει τὸ γενναῖο φρόνημά της μπροστὰ στὰ πολυώδυνα βασανιστήρια ποὺ ὑπέμεινε μέχρι τὸ ἐπίγειο τέλος της. Παντοῦ κυριαρχεῖ ἡ ἀφοβία της, ὡς κύριο γνώρισμα τοῦ δυναμικοῦ χαρακτήρα της, κάτι ποὺ δυστυχῶς ἀπουσιάζει ἀπὸ τὴν ἐποχή μας! Χαρακτηριστικὰ ὁ ἱερὸς συναξαριστὴς μᾶς πληροφορεῖ πὼς ἀρνούμενη νὰ νυμφευθεῖ ἕνα πλούσιο νέο εἰδωλολάτρη, ἀμέσως ἀπὸ τὸν πατέρα τοῦ νέου καταγγέλθηκε μαζὶ μὲ τοὺς γονεῖς της (Δωρόθεο καὶ Εὐσεβεία) στὸν ἡγεμόνα τῆς περιοχῆς, ὡς χριστιανικὴ οἰκογένεια. Ὁ ἡγεμόνας κατέβαλε πολλὲς προσ­πάθειες νὰ τὴν μεταπείσει νὰ ἀλλαξοπιστήσει, ὅμως ἡ πανέμορφη νύμφη τοῦ Χριστοῦ, ἔμεινε ἀμετακίνητη στὴν πίστη της στὸ “Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας”.

Δὲν δίστασε νὰ ἀπαντήσει στὸν ἡγεμόνα ὅτι: “Κανένα βασανιστήριο, ὅσο φρικτὸ κι ἂν εἶναι, δὲν θὰ μπορέσει νὰ χωρίσει τὴν καρδιά μου ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ!” Ἡ ἁγία δεικνύει ἀγάπη χωρὶς ὅρια! Ἡ ἀγάπη της γιὰ τὸν Χριστὸ εἶναι σὲ ὑπερθετικὸ βαθμό. Ἐδῶ ἴσως φέρνει στὴ σκέψη μας τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ὅταν μεταξὺ τῶν ἄλλων τονίζει στοὺς Ρωμαίους: “τὶς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα;”(Ρωμ. 8,35). Πράγματι μπροστὰ στὰ ὅσα περνάει ἡ ἁγία Κυριακή, ξεχωρίζει γιὰ τὴν σταθερότητά της καὶ τὴν ἄσβεστη ἀγάπη της γιὰ τὸν Λυτρωτὴ Κύριο.

Εἶναι συγκλονιστικό! Βλέπει τοὺς γονεῖς της νὰ τοὺς ἀποκεφαλίζουν καὶ ἐκείνη δὲν κάμπτεται οὔτε λεπτό. Τὴν ἴδια τὴν ὑποβάλλουν σὲ φρικτὰ βασανιστήρια καὶ ἐκείνη ὁπλίζεται μὲ περισσότερο θάρρος, σηκώνοντας ἀγόγγυστα τὸν δικό της μαρτυρικὸ σταυρό. Ἐνῷ ὁ τύραννος Μαξιμιανὸς προσπαθεῖ νὰ τὴν κάνει νὰ λυγίσει, ἐκείνη μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς της τοῦ ἀπαντάει: “Μὴ προσπαθεῖς νὰ μὲ δελεάσεις. Μὴ μὲ ἀπειλεῖς. Δὲν θὰ μὲ κερδίσεις, οὔτε μὲ τὶς ὑποσχέσεις σου, οὔτε μὲ τὸν φόβο. Εἶναι ὁ Θεὸς μαζί μου καὶ νοιώθω ἀήττητη.” Ἐδῶ φαίνεται ἡ πίστη καὶ τὸ ἀνδρεῖο φρόνημα τῆς ἁγίας μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς. Οἱ ἅγιοι μάρτυρες μπορεῖ νὰ ἦταν ἄνθρωποι, πλημμυρισμένοι ἀπὸ ποικίλα συναισθήματα μέσα τους, ὅμως μέχρι τέλους ἔδωσαν τὴν ἀληθινὴ μαρτυρία Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Καὶ αὐτὸ τὸ συγκλονιστικὸ στοιχεῖο τῆς ἀκλόνητης χριστιανικῆς ὁμολογίας μέχρι καὶ τὴν ὥρα τοῦ θανάτου, τὸ συναντᾶ κανεὶς καὶ στὴν ἁγία μεγαλομάρτυρα Κυριακή. Βλέποντας ὁ ἔπαρχος τὴν προσήλωσή της στὰ χριστιανικά της “πιστεύω”, προβληματίζονταν μὲ ποιὸ τρόπο νὰ τὴν θανατώσει. Τότε ἡ ἁγία χωρὶς φόβο καὶ τρόμο τοῦ διακήρυξε ὅτι: ” Θὰ πεθάνω, ὄχι ὅπως ἐσὺ θέλεις, ἀλλὰ ὅπως ὁ Θεὸς ἐγκρίνει, στὸν ὁποῖο ἀνήκει καὶ τὸ σῶμα μου καὶ ἡ ψυχή μου!” Καὶ ὄντως, ἐνῷ ἑτοιμάζονταν ὁ δήμιος νὰ τὴν ἀποκεφαλίσει, ἡ θαυμαστὴ μάρτυρας παρέδωσε τὸ πνεῦμα της στὸν ἐπουράνιο Νυμφίο. Ὑπερίσχυσε ὁ Θεὸς ἔναντι τοῦ θελήματος τοῦ βάναυσου καὶ ἀδίστακτου ἔπαρχου!

Ἀναμφισβήτητα, ἡ ἁγία Κυριακὴ ἔρχεται καὶ μᾶς διδάσκει: “Ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον”(Α΄ Ἰωάν. δ΄, 18). Ἀκόμη κι ὁ φόβος τοῦ θανάτου γίνεται πόθος θανάτου στὸν μάρτυρα τοῦ Χριστοῦ. Διότι ὁ θάνατος δὲν εἶναι τὸ τέλος, ἀλλὰ ἡ ἀρχὴ τῆς αἰωνιότητας, ἡ ἐπίτευξη τῆς συνάντησης τοῦ πιστοῦ μὲ τὸν Νυμφίο τῆς ψυχῆς του. Καὶ ἴσως αὐτὴ ἡ πρόταση προβληματίσει τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος διαρκῶς μόνο ἀναπνέει καὶ ζεῖ γιὰ τὸ παρόν, ἀμφισβητώντας καὶ ἴσως μὴ προσδοκώντας τὸ “αἰώνιο μέλλον”.

Σήμερα ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται γιὰ τὴν ὕπαρξή του, ὅταν ἡ ἐγκληματικότητα ὀργιάζει καὶ ἡ τρομοκρατία ὑπερβαίνει κάθε αἴσθηση λογικῆς εὐταξίας καὶ εὐνομίας. Ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται γιὰ τὴν ἐργασία του, ὅταν ἡ ἀβεβαιότητα καὶ ἡ ἀνεργία εἶναι εἰδοποιὰ στοιχεῖα τῆς καθημερινότητάς μας. Ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται νὰ προχωρήσει στὴν δημιουργία οἰκογένειας, ὅταν ὁ γάμος διέρχεται κρίση μέσα στὸ κοινωνικὸ γίγνεσθαι. Ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται γιὰ ἐνδεχόμενη ἀσθένεια στὴ ζωή του, ὅταν θεωρεῖ πὼς αὐτὴ θὰ τὸν ὁδηγήσει στὸν ἀβάστακτο πόνο καὶ σὲ μία ἀτελείωτη φθορά! Τέλος ὁ ἄνθρωπος φοβᾶται τὸν πιὸ ἀδυσώπητο ἐχθρό του, τὸν θάνατο, ἀφοῦ πιστεύει πὼς μ’ αὐτὸν “τὰ πάντα τελειώνουν”.

Κι ὅμως ἡ ἁγία Κυριακή μᾶς φωνάζει πὼς ἡ λύτρωση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἐνυπάρχει στὴν θυσιαστικὴ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ὅλα διαλύονται, ὅταν κάποιος εὐθυγραμμίζεται μὲ τὴν εὐαγγελικὴ ὁδό. Ὅλα ἐξαφανίζονται, ὅταν κάποιος δίνεται ὁλοκληρωτικὰ στὴν μυστηριακὴ ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλα ἀφανίζονται, ὅταν κάποιος τὴ ζωή του τὴν ἐναρμονίζει μὲ τὴ ζωή Ἐκείνου! Ὁ ἅγιος Λουκᾶς, ὁ Ἰατρὸς καὶ ἀρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως, ἔγραφε κάποτε: ” Στὸν φόβο ὑπάρχει τυραννία. Ὁ φόβος ἐμποδίζει τοὺς ἀνθρώπους νὰ ζοῦνε. Τοὺς καταδιώκει. Ὁ φόβος βασανίζει ὅλους ἐκείνους στοὺς ὁποίους δὲν ὑπάρχει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ εἶναι θάρρος, εἰρήνη καὶ δικαιοσύνη!” Εἴθε, λοιπὸν νὰ διακρινόμαστε γιὰ τὴν ἀφοβία μας καὶ τὴν ἀκράδαντη ἐμπιστοσύνη μας στὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. Ἀμήν!

 

πηγή:  orthodoxostypos.gr