Ἀνωτέρα ἐπισκίασις ἐπί τοῦ Ἄθω κατά τήν ναζιστικήν Γερμανικήν κατοχήν

Τά ἐπιστολιμαῖα ἔγγραφα τῶν Ἁγιορειτῶν πρός τόν Ἀρχηγόν τοῦ Γ΄ Ῥάϊχ Ἀδόλφον Χίτλερ.

«Νέα στοιχεῖα διά τήν ἱστορικήν πραγματικότητα».

Ὑπό τοῦ Γέροντος Μαξίμου Ἰβηρίτου

1ον

1. Κατά τόν Β΄Παγκόσμιον πόλεμον ὁ Ἄθως ὑπέστη μετά τοῦ ὑπολοίπου Ἑλληνικοῦ Ἔθνους τάς ταλαιπωρίας τῆς Κατοχῆς καί πρός στιγμήν ἐκινδύνευσε νά περιέλθῃ εἰς Βουλγαρικάς χεῖ­ρας (1941), ἀποσοβηθείσης τῆς τοιαύτης ἐπιβουλῆς δι’ ἐπεμβάσεως τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν. Ἡ εἰσβολή τῶν Γερμανικῶν στρατευμάτων εἰς τήν Ἑλλάδα τήν 6/19 Ἀπριλίου 1941 μέσῳ Βουλγαρίας καί Σερβίας εὐτυχῶς ἀπεσόβησεν ἐλοχεύοντα κίνδυνον διά τόν Ἄθω, καθότι οἱ ἐν Καρυαῖς συνελθόντες Ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως τήν 9/22  Ἀπριλίου  1941, ἀφοῦ ἀπεφάσισαν νέαν σύγκλησιν ΕΔΙΣ τήν 13/26 Ἀπριλίου 1941 διά  τά  κατ’ αὐτῶν, ἐφρόντισαν διά τήν σωτηρίαν τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Τόπου, ὅπως καί οἱ προγενέστεροι τούτων ὀλίγον πρό τῆς ἁλώσεως τῆς Βασιλευούσης ὑπό τῶν Ὀθωμανῶν. Εἰς τάς πραγματοποιηθείσας δύο Συνεδριάσεις (ΝΔ΄καί ΝΕ΄) ἐπενόησαν, ὅπως ἀποστείλουν προσωπικήν εἰκοσασφράγιστον ἐπιστολήν πρός τόν Ἀρχικαγκελλάριον τοῦ Γερμανικοῦ  Κράτους  Ἀδόλφον  Χί­τλερ μέ τήν αὐτήν ἡμερομηνίαν 13/26 Ἀπριλίου 1941, ἤτοι μίαν ἑβδομάδα μετά τήν ἐπίθεσιν τῆς Γερμανίας κατά τῆς Ἑλλάδος. Εἰς τήν  ἐπιστολήν  ταύτην  ἐγκωμιάζεται  ὁ  δικτάτωρ  μετρίως  καί  προκαλεῖται  ἡ «Ἐξοχότης» αὐτοῦ, ὅπως «ἀναλάβῃ ὑπό τήν ὑψηλήν προσωπικήν Αὐτῆς προστασίαν καί κηδεμονίαν τόν Ἱερόν τοῦτον Τόπον».

Ἡ ἀποστολή τῆς εἰρημένης ἐπιστολῆς ἐγένετο καθ’ ὑπόδειξιν πέντε Γερμανῶν ἀξιωματικῶν, οἵτινες τήν 9/22 Ἀπριλίου 1941 εἶχον ἐπισκεφθῆ τήν Ἱεράν Κοινότητα εἰς τάς Καρυάς μέ ἐπικεφαλῆς τόν ταγματάρχην στρατιωτικόν Διοικητήν Νέας Μαδύτου καί Ἁγίου Ὄρους. Εἰς τοῦτο συνέβαλε καί ἡ σκανδαλώδης ἐπέμβασις δύο σλαβοφώνων Μοναστηριακῶν Ἀντιπροσώπων: Ῥωσικοῦ καί Ζωγράφου [= Ἀρχιμανδρίτου Βασιλείου Κριβοσέϊν καί Ἱεροδιακόνου Εἰρηναίου] καί πρό παντός τοῦ πρώτου. Οὗτοι, ἐκμεταλλευόμενοι τήν ἐμπόλεμον κατάστασιν, ἐπεδίωκον ὅπως ἀνατρέψουν τό πᾶν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, ζητοῦντες τήν ἄμεσον Διεθνοποίησιν αὐτοῦ. Ἔφθασαν δέ εἰς τό σημεῖον νά μεταβοῦν ἀκολούθως εἰς τήν Σόφιαν καί τό Βερολῖνον, διά νά ἐπιδώσουν τό ἰδικόν των Ὑπόμνημα εἰς τάς Βουλγαρικάς καί Γερμανικάς ἀρχάς. Ὁ Ῥωσικῆς καταγωγῆς Ἁγιορείτης Βασίλειος Κριβοσέϊν (†1985), εἶναι ἐκεῖνος ὅστις μετέφρασε Γερμανιστί τήν πρός τόν Χίτλερ Ἱεροκοινοτικήν ἐπιστολήν. Ὁ πατήρ του διετέλεσεν Ὑπουργός καί Ἀντιπρόεδρος τῆς Ῥωσικῆς Κυβερνήσεως· ὁ δέ Βασίλειος ἀνεδείχθη ἀργότερον εἰς Ἀρχιεπίσκοπον Βρυξελλῶν καί Βελγίου τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας.

Ἡ ἀξιοσημείωτος ἐπιστολή τῶν Ἁγιορειτῶν πρός τόν Ἀδόλφον Χίτλερ, ἥτις χαρακτηρίζεται ὡς εὔστροφος καί διπλωματική, ἔχει ὡς ἑξῆς:

«ΕΝ ΑΓΙῼ  ΟΡΕΙ  τῇ  13/26ῃ  ΑΠΡΙΛΙΟΥ  1941/Ἀριθ.  πρωτ.  86/ΠΡΟΣ/ τήν Αὐτοῦ ἐξοχότητα τόν Ἀρχικαγκελλάριον τοῦ ἐνδόξου/Γερμανικοῦ Κράτους/ Κύριον  Κύριον/ΑΔΟΛΦΟΝ  ΧΙΤΛΕΡ/ΕΙΣ  ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ.

Ἐξοχώτατε,/Οἱ Βαθυσεβάστως ὑποσημειούμενοι Ἀντιπρόσωποι τῶν Εἴκοσιν Ἱερῶν Βασιλικῶν, Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω, λαμβάνομεν τήν ἐξαιρετικήν τιμήν νά ἀπευθυνθῶμεν πρός τήν Ὑμετέραν Ἐξοχότητα καί παρακαλέσωμεν Αὐτήν θερμῶς, ὅπως εὐαρεστουμένη, ἀναλάβῃ ὑπό τήν ὑψηλήν προσωπικήν Αὐτῆς προστασίαν καί κηδεμονίαν τόν Ἱερόν τοῦτον Τόπον, τοῦ ὁποίου Ἡγούμενοι καί Ἀντιπρόσωποι τυγχάνομεν, διαδεχομένη ἐν τούτῳ τούς ἱδρυτάς καί εὐεργέτας τοῦ Ἱεροῦ τούτου Τόπου Βυζαντινούς Αὐτοκράτορας καί τούς διαδόχους αὐτῶν.

Τό Ἅγιον Ὄρος, Ἐξοχώτατε, συνέστη εἰς Παν­ορθόδοξον μοναχικήν πολιτείαν, εἰς ἥν ἀνέκαθεν διαβιοῦν ἐν ἀγαστῇ ὁμονοίᾳ μοναχοί ἀκωλύτως προερχόμενοι ἀπό διάφορα ὀρθόδοξα Ἔθνη,  κατά  τόν  Θ΄μ.Χ.  αἰῶνα,  πνευματικῶς μέν ἐξαρτώμενον ἀπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πολιτικῶς δέ αὐτοδιοικούμενον ὑπό τῆς  Ἱερᾶς  Συνάξεως  τῶν  Ἀντιπροσώπων τῶν Εἴκοσιν Ἱερῶν καί Κυριάρχων  Μονῶν  καί  πολιτειακῶς  ὑπαγόμενον  ὑπό τήν προστασίαν καί κηδεμονίαν τῶν Βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων καί τῶν διαδόχων αὐτῶν.

Τό αὐτονομιακόν τοῦτο πολίτευμα περιεθριγκώθη δι’ ἀλλεπαλλήλων Τυπικῶν καί Χρυσοβούλλων τῶν ἱδρυτῶν καί εὐεργετῶν τῶν Ἱερῶν Μονῶν Βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων, Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος (882), Ἰωάννου Τσιμισκῆ (972), Κωνσταντίνου Μονομάχου (1046), Μανουήλ Β΄Παλαιολόγου (1406), Στεφάνου Δουσὰν (1346) καί ἄλλων Σλαύων,  Οὑγγροβλάχων  Ἡγεμόνων  καί τῶν μετέπειτα Σουλτανικῶν Φιρμανίων, τελευταίως δέ ὑπό τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τοῦ 1926, οὗτινος δύο ἀντίτυπα ἐσωκλείομεν.

Τό οὑτωσί καθιερωθέν προνομιακόν καί αὐτοδιοίκητον καθεστώς τοῦ Ἱεροῦ τούτου Τόπου, ἀποτελέσαν ἀντικείμενον συζητήσεων καί ἐπικυρώσεων διαφόρων Διεθνῶν συνθηκῶν, περιεθριγκώθη τέλος διά τοῦ 62ου ἄρθρου τῆς Βερολινείου συνθήκης τοῦ ἔτους 1878 ἔχοντος οὕτως: ῾῾οἱ μοναχοί τοῦ Ὄρους Ἄθω ὁθενδήποτε καί ἄν κατάγωνται θά διατηρήσωσι τά κτήματα καί τά πρότερα αὐτῶν δικαιώματα καί θ’ ἀπολαύωσιν, ἄνευ  οὐδεμιᾶς  ἐξαιρέσεως,  πλήρους ἰσότητος δικαιωμάτων καί προνομίων”.

Τῶν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἐνασκουμένων μοναχῶν, ἀνεξαρτήτως τόπου προελεύσεως καί ἐθνικότητος, σκοπός καί ἀποστολή καθ’ ὅλον τόν ὑπερχιλιετῆ βίον τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὑπῆρξεν ἡ διατήρησις, προαγωγή καί ἐξασφάλισις τῶν Ἱερῶν αὐτοῦ σκηνωμάτων, ἡ διά τῆς ἀκαταπονήτου φιλεργίας τῶν ἐν αὐτῷ ἐνασκουμένων μοναχῶν καλλιέργεια τῆς τε Ἐκκλησιαστικῆς καί κλασσικῆς φιλολογίας καί καλλιτεχνίας, ὁ ἀσκητικός βίος καί ἡ διηνεκής προσευχή ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου.

Τήν διατήρησιν τοῦ καθεστῶτος τούτου τῆς αὐτονόμου μοναχικῆς πολιτείας, ἱκανοποι­οῦντος πλήρως ἅπαντας τούς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἐνασκουμένους, ἀνεξαρτήτως ἐθνικότητος ὀρθοδόξους μοναχούς καί ἐναρμονιζομένου πρός τόν σκοπόν καί τήν ἀποστολήν αὐτῶν, παρακαλοῦμεν καί ἱκετεύομεν θερμῶς τήν Ὑμετέραν Ἐξοχότητα, ὅπως ἀναλάβῃ ὑπό τήν ὑψηλήν προστασίαν καί κηδεμονίαν Αὐτῆς.

Τόν Βασιλέα τῶν Βασιλευόντων καί Κύριον τῶν Κυριευόντων ἐξ ὅλης ψυχῆς καί καρδίας ἱκετεύοντες, ὅπως ἐπιδαψιλεύῃ τῇ Ὑμετέρᾳ Ἐξοχότητι ὑγείαν καί μακροημέρευσιν ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ ἐνδόξου Γερμανικοῦ Ἔθνους,/ Ὑποσημειούμεθα βαθυσεβάστως/Οἱ/Πληρεξούσιοι Ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως τῶν Εἴκοσιν Ἱερῶν καί Εὐαγῶν Μονῶν/τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω» [= ἕπονται ἱεραρχικῶς αἱ Κ΄(Εἴκοσιν) ὑπογραφαί τῶν Ἀντιπροσώπων].

Τήν ἐπιστολήν ταύτην παρέλαβεν ἐπισήμως ἀπό τήν Ἱεράν Κοινότητα ὁμάς ἕξ Γερμανῶν ἀξιωματικῶν τήν 16/29 Ἀπριλίου 1941, διά νά τήν παραδώσῃ εἰς τόν στρατιωτικόν Διοικητήν Νέας Μαδύτου καί Ἁγίου Ὄρους, ὅστις ἀκολούθως τήν προώθησεν εἰς τό Βερολῖνον. Ὁ Χίτλερ ἀνταπεκρίθη πάραυτα καί θετικῶς εἰς τό αἴτημα τῶν Ἁγιορειτῶν Μοναχῶν, καί οὕτως ἠμποδίσθη ἡ εἴσοδος εἰς τό Ἅγιον Ὄρος παντός Γερμανοῦ στρατιώτου ὡς καί Βουλγάρου τοιούτου ἄνευ εἰδικῆς ἀδείας. Οἱ Βούλγαροι ἀπό τάς 20 Ἀπριλίου 1941 ἦσαν σύμμαχοι τῶν Γερμανῶν, καί εἶχον τότε τόν ἔλεγχον  τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας καί τῆς Ἀνατολικῆς Θρᾴκης.

 πηγή: orthodoxostypos.gr