Ὁ κορωνοϊὸς ἐπιταχύνει τὴν πορεία πρὸς μία ἀχρήματη κοινωνία

 

Ross Clark, The Spectator

Ἂν ξανανοίξει ποτὲ ἡ πὰμπ τῆς γειτονιάς σας, μὴν ἐκπλαγεῖτε ἐὰν λείπει κάτι: τὸ ταμεῖο. Τὸ λόμπι ἐναντίον τῶν μετρητῶν προσπαθεῖ νὰ ἐκμεταλλευτεῖ τὴν πανδημία γιὰ νὰ μᾶς ἀπαλλάξει ἀπὸ τὰ χαρτονομίσματά μας μιὰ γιὰ πάντα. Ὅταν τὸ “UK Finance” – ὁ έμπορικὸς ὀργανισμὸς γιὰ τὴ βιομηχανία τῶν τραπεζικῶν συναλλαγῶν καὶ τῶν πληρωμῶν – πίεσε τὴν κυβέρνηση πρὶν δύο ἐβδομάδες νὰ ἀνεβάσει τὸ ὅριο τῶν ἀνέπαφων συναλλαγῶν μὲ κάρτα στὶς 100 λίρες (ἀνέβηκε ἀπὸ τὶς 30 στὶς 45 λίρες στὴν ἀρχὴ τῆς πανδημίας), ἦταν μία νέα ἐπίθεση σὲ μία καμπάνια γιὰ τὴν ἀχρήματη κοινωνία ποὺ διαρκεῖ χρόνια τώρα.

Τὰ μικρὰ καταστήματα ἴσως νὰ ἀγωνιστοῦν ἐνάντια στὴν πρωτοβουλία – τὸ British Retail Consortium προειδοποιεῖ γιὰ τὶς ὑψηλὲς ταρίφες ποὺ χρεώνουν οἱ συναλλαγὲς μὲ κάρτα καὶ κάποια ἀπὸ τὰ μέλη του χάνουν χιλιάδες λίρες ἀπὸ ἀνολοκλήρωτες ἀνέπαφες συναλλαγὲς -ὅμως ὑπάρχουν πολὺ μεγαλύτερες δυνάμεις ἐν δράσει. Ἡ βιομηχανία τῆς οἰκονομικῆς τεχνολογίας μυρίστηκε τὴ μεγάλη εὐκαιρία της, καὶ θὰ παίξει βρώμικα.

Ἀπλὰ κοιτάξτε τὰ δημοσιεύματα τοῦ τελευταίου ἔτους ποὺ ὑποστηρίζουν ὅτι τὰ μετρητὰ μπορεῖ νὰ ἐξαπλώνουν τὸν κορωνοϊό –καὶ πολλὰ ἄλλα. Τὸ ἀγαπημένο μου ἦταν μία ἔρευνα ποὺ ὑποστήριζε ὅτι ἀνακάλυψε, πέρα ἀπὸ ἄλλα ἀηδιαστικὰ πράγματα, κολπικὸ ὑγρὸ στὰ χαρτονομίσματα. Ξεχάστε τὸν κορωνοϊό, μπορεῖ νὰ κολλήσετε καὶ γονόρροια ἀπὸ ἕνα χαρτονόμισμα τῶν 50 λιρῶν. Μὰς ἔχουν πεῖ ὅτι ὁ Π.Ο.Υ. προειδοποίησε ἐνάντια στὴ χρήση μετρητῶν κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πανδημίας -ἐνὼ στὴν πραγματικότητα ἕνας ἀξιωματοῦχος ἀπλὰ εἶπε ὅτι οἱ ἄνθρωποι πρέπει νὰ πλένουν τὰ χέρια τους ἀφοῦ πιάσουν μετρητά, ὅπως ἀκριβῶς θὰ ἔκαναν ἀφοῦ ἔπιαναν ἄλλα πράγματα.

Οἱ φῆμες ὅτι τὰ μετρητὰ μεταδίδουν τὸν κορωνοϊὸ σταμάτησαν τὸ Νοέμβριο, ὅταν ἡ Τράπεζα τῆς Ἀγγλίας δημοσίευσε τὰ ἀποτελέσματα μιᾶς ἔρευνας ὅπου τὰ χαρτονομίσματα ψεκάστηκαν μὲ τὸν ἰὸ Sars-CoV-2 σὲ ποσότητα ἴση μὲ αὐτὴ ποὺ θὰ ἄφηνε ἕνας φορέας ποὺ φτερνίστηκε πάνω τους. Μετὰ ἀπὸ μία ὥρα, ὁ ἰὸς στὰ χαρτονομίσματα ἄρχισε νὰ μειώνεται σημαντικά. Ἔξι ὥρες ἀργότερα εἶχε μείνει μόλις τὸ 5 % -μία πιὸ μεγάλη μείωση ἀπ’ὅτι σὲ ἐπιφάνειες πλαστικοῦ ἢ ἀνοξείδωτου ἀτσαλιοῦ.

Ὑπάρχει, βέβαια, ἕνας ἀπώτερος σκοπὸς πίσω ἀπὸ τὶς προσπάθειες νὰ μὰς φοβίσουν γιὰ τὸν κορωνοϊὸ πάνω στὰ χαρτονομίσματα. Ἡ βιομηχανία τῆς οἰκονομικῆς τεχνολογίας πρέπει νὰ μᾶς πείσει νὰ χρησιμοποιήσουμε τὰ προϊόντα της, καὶ πόσο εὔκολη θὰ γινόταν ἡ ζωή μας ἐὰν ἀναγκαζόμασταν νὰ τὰ χρησιμοποιήσουμε μετὰ τὴν κατάργηση τῶν μετρητῶν. Σύμφωνα μὲ τὸ Boston Consulting Group, ἕνα τρισεκατομμύριο ἐπιπλέον δολάρια θὰ ἐξαγόταν παγκοσμίως ἐὰν οἱ συναλλαγὲς μὲ μετρητὰ μετατρέπονταν σὲ συναλλαγὲς ἠλεκτρονικὲς ἢ μὲ κάρτα. Ἐννοεῖται, ὑπάρχουν ὑπερβολικὰ πολλὰ χρήματα σὲ αὐτὸ τὸ ἔπαθλο: τὸ πρῶτο μισὸ τοῦ 2019, 27,5 δισεκατομμύρια λίρες ἐπενδύθηκαν στὴν βιομηχανία οἰκονομικῆς τεχνολογίας.

Ὅμως οἱ καταναλωτὲς φαίνεται ὅτι εἶναι ἐξαιρετικὰ ἐπίμονοι ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἐγκατάλειψη τῶν μετρητῶν. Τὸ λόμπι ἐνάντια στὰ μετρητὰ ἀρέσκεται νὰ προωθεῖ στατιστικὲς ποὺ δείχνουν ὅτι οἱ πληρωμὲς μὲ μετρητὰ ἔχουν καταρρεύσει ἐν μέσῳ πανδημίας – τὸν Ὀκτώβριο, ὅταν τὰ μαγαζιὰ ἦταν ἀνοιχτά, ἦταν ἢδη 30 μὲ 40 % μειωμένες σὲ σχέση μὲ τὴν ἴδια ἐποχὴ τὸ 2019. Κι ὄμως, ἡ ἀξία τῶν χαρτονομισμάτων σὲ κυκλοφορία ἀνέβηκε κατὰ 10% τὸ περασμένο ἔτος, στὶς 78 δισεκατομμύρια λίρες, καὶ ἔχει ὑπερδιπλασιαστεῖ τὰ τελευταία 15 χρόνια, μὲ μία τεράστια ἄνοδο μετὰ τὴν οἰκονομικὴ κρίση τοῦ 2008-9 – ἀπὸ 38,4 δισεκατομμύρια λίρες τὸ 2007 στὶς 50,2 δισεκατομμύρια λίρες μετὰ ἀπὸ τρία χρόνια. Δὲν εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβει κανεὶς γιατί: σὲ καιροὺς κρίσης, πολλοὶ ἄνθρωποι δὲν ἐμπιστεύονται τὶς τράπεζες.

Ὁ David Cameron σκέφτηκε νὰ εἰσάγει στὴν ἐναρκτήρια ὀμιλία του τὸ 2015 τὴν ὑπόσχεση νὰ κάνει τὴ Βρετανία τὴν πρώτη ἀχρήματη κοινωνία στὸν κόσμο ὡς τὸ 2020, ὅμως δίστασε ἀφοῦ ὁ George Osborne ἀνησύχησε ὅτι ἴσως νὰ μὴ γίνει ἀποδεκτὸ ἀπὸ τὸ λαό. Ὁ Osborne εἶχε δίκιο. Ἡ κυβέρνηση ἔχει ὁπισθοχωρήσει σὲ αὐτὸ τὸ θέμα – στὸν περσινὸ προϋπολογισμό, ὁ Rishi Sunak (σ.σ. ὁ Ὑπουργὸς Οἰκονομικῶν τῆς Βρετανικῆς Κυβέρνησης) ὑποσχέθηκε ἕνα νόμο ποὺ θὰ ἐξασφαλίζει τὴν πρόσβαση στὰ ΑΤΜ.

Ὅμως μετὰ ἦρθε ὁ κορωνοϊός, καὶ τὸ λόμπι κατὰ τῶν μετρητῶν ξαφνικὰ ἐντόπισε μιὰ εὐκαιρία – γιατὶ νὰ μὴν προωθήσει τοὺς σκοπούς του ἰσχυριζόμενο ὅτι τὰ χαρτονομίσματα καὶ τὰ κέρματα εἶναι πιθανὴ αἰτία θανάτου; Πολλοὶ καταστηματάρχες φοβήθηκαν ἀπὸ αὐτὲς τὶς δηλώσεις, καὶ ἕνας στοὺς δέκα καταναλωτές, σύμφωνα μὲ μία ἔρευνα τοῦ Which?, δήλωσε ὅτι τοῦ ἔχουν ἀρνηθεῖ τὴν δυνατότητα νὰ πληρώσει μὲ μετρητά στὸ ταμεῖο.

Ἀκόμη καὶ πρὶν τὸν κορωνοϊό, ἡ κατάρρευση τῆς γερμανικῆς ἐταιρείας ψηφιακῶν πληρωμῶν Wirecard ἔδωσε μία προειδοποίηση γιὰ τοὺς κινδύνους μίας ἄχρήματης κοινωνίας. Στὰ θύματα περιλαμβάνονταν χρῆστες τῶν ἐφαρμογῶν ἀχρήματων συναλλαγῶν ὅπως τὸ Pockit καὶ τὸ Curve, τὰ ὁποία ἐξαρτώνταν ἀπὸ τὴν Wirecard γιὰ τὴν ἐπεξεργασία τῶν συναλλαγῶν. Πολλοὶ ἔμειναν νὰ ἀναρωτιούνται τὶ εἶχε συμβεῖ στὸ ὑπόλοιπο τοῦ λογαριασμού τους.

Οἱ ψηφιακὲς συναλλαγὲς συχνὰ βγάζουν νόημα – ἂν ὑποθέσουμε ὅτι νιώθουμε πὼς μποροῦμε νὰ ἐμπιστευτοῦμε αὐτοὺς ποὺ χειρίζονται τὰ ψηφιακά μας χρήματα. Ὅμως πόσοι ἀπὸ μᾶς θέλουν στ’ἀλήθεια νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν ἐναλλακτικὴ τῆς χρήσης μετρητῶν; Θὰ ἦταν μεγάλο τὸ κόστος. Ἡ χρεωστικὴ κάρτα μας ἴσως εἶναι δωρεὰν τώρα, ὅμως θὰ ἦταν πολὺ διαφορετικὰ τὰ πράγματα ἂν δὲν ἀνταγωνίζονταν τὰ μετρητὰ ποὺ εἶναι δωρεάν. Μετά, ὑπάρχει τὸ θέμα τοῦ κατὰ πόσον μποροῦμε νὰ βασιστοῦμε στὶς ψηφιακὲς συναλλαγές. Ξανὰ καὶ ξανά, τὰ συστήματα ἔχουν καταρρεύσει, ἀφήνοντας τὰ μαγαζιὰ νὰ μὴ μποροῦν νὰ ἐπεξεργαστοῦν τὶς συναλλαγὲς μὲ κάρτα.

Ὅσον ἀφορᾶ τὴ φαντασία ὅτι ἡ κατάργηση τῶν μετρητῶν θὰ ἐξαφάνιζε μὲ κάποιο τρόπο τὸ ἔγκλημα, δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴν πραγματικότητα. Οἱ ψηφιακὲς συναλλαγὲς μπορεῖ θεωρητικὰ νὰ εἶναι ἀνιχνεύσιμες, ὅμως σύμφωνα μὲ τὴν UK Finance, οἱ καταναλωτὲς ἔχασαν 620 ἐκατομμύρια λίρες σὲ ἁπάτες στὶς κάρτες τους τὸ 2019, μαζὶ μὲ 150 ἐκατομμύρια λίρες σὲ ἁπάτες τῶν διαδικτυακῶν τραπεζικῶν ἐργασιῶν καὶ 455 ἐκατομμύρια λίρες σὲ ἁπάτες push payment – ποσὰ τὰ ὁποία ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐξαφανίστηκαν μέσα ἀπὸ ἕνα δίκτυο λογαριασμῶν τὸ ὁποῖο οἱ ἀπατεῶνες εἴχαν καταφέρει νὰ στήσουν παρὰ τὰ μέτρα γιὰ τὴν παρεμπόδισή τους. Ἡ ἀστυνομία φαίνεται νὰ μὴν ἐνδιαφέρεται καὶ πολὺ νὰ κυνηγήσει τὸ διαδικτυακὸ ἔγκλημα, ποὺ τὸ παραπέμπει στὴν Action Fraud, τὴν ἐθνικὴ ὑπηρεσία καταγγελίας ἁπατῶν, ποὺ ἔχει συλληφθεῖ νὰ ἀξιολογεῖ τὶς ὑποθέσεις μέσῳ ἀλγορίθμου.

Ἡ κατάργηση τῶν μετρητῶν θὰ ἔκανε πολὺ χειρότερα τὰ προβλήματα τῶν φτωχῶν. Ὑπάρχουν 1,3 ἐκατομμύρια ἐνήλικες στὴν Βρετανία ποὺ δὲν ἔχουν τραπεζικὸ λογαριασμό.

Ἕνας στοὺς ἔξι, σύμφωνα μὲ τὴν Acces to Cash Review, θὰ δυσκολεύονταν χωρὶς τὰ μετρητά. Θὰ στεροῦσε ἀπὸ τὰ φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα μία σημαντικὴ πηγὴ εἰσοδήματος: τὰ σκόρπια ψιλὰ ποὺ μαζεύουν ἀπὸ τοὺς δρόμους. Καὶ θὰ δημιουργοῦσε σημαντικὰ προβλήματα στὶς πληρωμὲς σὲ ἀπομονωμένες περιοχὲς ποὺ δὲν ἔχουν καλὴ διαδικτυακὴ σύνδεση.

Ἂν ἐπιτρέψουμε τὴν κατάργηση τῶν μετρητῶν, θὰ ἐκθέσουμε τοὺς ἑαυτούς μας ἀκόμη περισσότερο στὰ ἀρνητικὰ ἐπιτόκια. Ὑπάρχουν κεντρικοὶ τραπεζίτες ποὺ θὰ ἤθελαν πολὺ νὰ καταργήσουν τὰ μετρητά, ἐπειδὴ θὰ ἐπέτρεπε στὶς κυβερνήσεις νὰ ἐλαφρύνουν τὰ τεράστια χρεή τους μὲ τὴν ὑποτίμηση τῆς ἀξίας τῶν ἀποταμιεύσεών μας. Δὲν μποροῦν νὰ τὸ κάνουν τώρα, γιατὶ τὰ μετρητὰ περιορίζουν ἀποτελεσματικὰ τὸ καταναλωτικὸ ἐπιτόκιο στὸ μηδὲν: ἂν γινόταν λιγότερο, θὰ ἦταν βαρὺ πλήγμα γιὰ τὶς τράπεζες, ἀφοῦ θὰ σπεύδαμε νὰ σηκώσουμε τὰ μετρητά μας καὶ νὰ τὰ κρύψουμε κάτω ἀπ’το στρώμα.

Λοιπόν, μὴ ψαρώνετε μὲ τὸ ψέμμα ὅτι ὑπάρχει ἕνα βρώμικο τάλιρο ἐκεῖ ἔξω ποὺ θὰ σᾶς μολύνει μὲ κορωνοϊό. Θὰ τὸ μετανιώσουμε ἐὰν ἐπιτρέψουμε στὴ βιομηχανία τῆς οἰκονομικῆς τεχνολογίας νὰ κάνει αὐτὸ ποὺ ποθεῖ περισσότερο – καὶ νὰ καταργήσει τὰ μετρητά μας.

 

Πηγή: 

πηγή: enromiosini.gr