Παιδεία… λειτουργικῶς ἀναλφάβητη

Γράφει ὁ Δημήτρης Νατσιὸς, δάσκαλος - θεολόγος, Κιλκὶς

«Στοιχεῖα σόκ», ἔγραφαν πρὶν ἀπὸ λίγο καιρὸ οἱ ἐφημερίδες. «Λειτουργικὰ ἀναλφάβητοι» οἱ μισοὶ μαθητὲς τῶν Λυκείων. Καὶ τί σημαίνει λειτουργικῶς ἀναλφάβητοι; Παρένθεση: Τὸ σωστὸ εἶναι λειτουργικῶς» καὶ ὄχι οἱ νεοφανεῖς σολοικισμοί τοῦ τύπου «ὁμολογουμένα» καὶ «λειτουργικὰ». Πῶς νὰ ἐξηγήσεις στοὺς ἡμιμαθεῖς κονδυλοφόρους ὅτι ἄλλο τὸ ἐπίρρημα ἀδιακρίτως (χωρὶς διάκριση) καὶ ἄλλο τὸ ἀδιάκριτα (χωρὶς διακριτικότητα, λεπτότητα). Ἄλλο τὸ περιέργως (παραδόξως) καὶ ἄλλο τὸ περίεργα (παράξενα, ἀκατανόητα). Ἄλλο τὸ τελείως (ἐντελῶς, καὶ εἶναι κυρίως ποσοτικὸ) καὶ ἄλλο τὸ τέλεια (μὲ τελειότητα, καὶ εἶναι ποιοτικό). Ἐδῶ ἰσχύει τὸ «ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν». 

Λειτουργικῶς ἀναλφάβητος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού, μὲ ἁπλὰ λόγια, δυσκολεύεται στὴν...

ἀνάγνωση, στὴν γραφὴ καὶ στὸ μέτρημα, στὴν ἀριθμητική. 

Tίς ὅμως ἢ τί πταίει; Εὔκολη ἡ ἀπάντηση. «Ἰχθὺς ἐκ τῆς κεφαλῆς ὄζει». Ὑπουργεῖο Παιδείας. Ἔτσι ἀκριβῶς τιτλοφορεῖται. Ἐπιμένει ἀκόμη… Τί σημαίνει Παιδεία;  Ἀπάντηση. Νὰ εἶναι τὸν Σεπτέμβριο οἱ δάσκαλοι καὶ τὰ βιβλία στὰ σχολεῖα. Νὰ μὴν παρατηροῦνται «κενὰ καὶ ἐλλείψεις». Τὸ περιεχόμενο τῶν βιβλίων; Ἀδιάφορο. Τὸ ποιῶν τῶν δασκάλων; Ποιὸς ἀσχολεῖται; Ἐρωτῶ; Μήπως τώρα δρέπουμε τοὺς καρπούς, τῆς εἰσαγωγῆς τὸ 2006, τῶν νέων, «σύγχρονων» βιβλίων Γλώσσας, «περιοδικῶν ποικίλης ὕλης», ὅπως ἀπροκάλυπτα τὰ ὀνομάζω; Ὅτι σιγὰ - σιγὰ ξεβράζονται τὰ δηλητήρια καὶ οἱ ἀκαθαρσίες πού φιλοξενοῦν;

Οἱ μαθητευόμενοι μάγοι τοῦ δῆθεν προοδευτισμοῦ - ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς γίνεται πάντοτε ὑπουργὸς παιδείας - πειραματίστηκαν μὲ τὶς μίζερες, ξεψυχὲς καὶ σχιζοφρενικὲς ἰδεοληψίες τους καὶ τὰ παιδιὰ νιώθουν τὴν ναυτία ποὺ προκαλεῖ μουχλιασμένη τροφή, ἡ παιδεία τῆς ἀμάθειας.

Ἀποτέλεσμα; Ἀνδρώθηκε μία νεολαία χωρὶς μνήμη, γεννημένη ἀπὸ τὸ μηδέν. Μία νεολαία.. βαρβάρων. «Ἕνα νέο εἶδος ἀνθρώπου ἔχει ἀναδυθεῖ τὸν τελευταῖο καιρό: Ὁ μορφωμένος βάρβαρος - ποὺ ἔχει σπουδάσει εἴκοσι χρόνια, ἔχει ἀποκατασταθεῖ θαυμάσια ἐπαγγελματικά, ἀλλὰ δὲν ἔχει διαβάσει τίποτα, δὲν ξέρει ἱστορία, ἀγνοεῖ ὁτιδήποτε βρίσκεται ἐκτός τῆς εἰδικότητάς τους», θὰ γράψει ἡ Βρετανίδα συγγραφέας Ντ. Λέσινγκ.  Μὲ λίγα λόγια οὐδέποτε ὑπῆρξαν στὸν κόσμο καὶ στὸν τόπο μας τόσοι ἐγγράμματοι καὶ τέτοια φτώχεια πνευματική.

Παιδεία σημαίνει ὅμως κυρίως γλῶσσα. Ἡ λέξη «ἀναλφάβητος» αὐτὸ κυρίως ὑπονοεῖ-τελείως ἀγράμματος, ἀστοιχείωτος.

Τὸ 2006, ὡς γνωστό, ἄλλαξαν ὅλα τὰ βιβλία τῆς ἐκπαίδευσης, πρώτης καὶ δεύτερης σχολικῆς βαθμίδας. Μεταξὺ αὐτῶν καὶ τὰ γλωσσικὰ βοηθήματα. Γιὰ πρώτη φορὰ ἐξοβελίστηκαν ὅλοι οἱ παλαιότεροι σπουδαῖοι λογοτέχνες μας καὶ ἀντικαταστάθηκαν ἀπὸ ἀξιολύπητα ἐρεθίσματα καὶ ἀνάξια λόγου παραθέματα. 

Πιὸ συγκεκριμένα:

Στὰ 10 βιβλία Γλώσσας τῆς Ε καὶ Στ Δημοτικοῦ, ἐκπροσωποῦνται μὲ ἕνα μόλις κείμενο πεζὸ ἢ ποίημα οἱ ἑξῆς λογοτέχνες μας:  Σολωμός, Παλαμᾶς, Ἐλύτης, Σεφέρης, Παπαντωνίου, Νιρβάνας, Ξενόπουλος.

Ἀπουσιάζουν:  Παπαδιαμάντης, Κόντογλου, Μυριβήλης, Κρυστάλλης, Καρκαβίτσας, Πολέμης, Δροσίνης, Κάλβος, Βαλαωρίτης, Βιζυηνός, Ἄγρας, Ρῶτας, Οὐράνης, Σικελιανός, Ψαθάς, Σαμαράκης καὶ ἄλλοι.

Ἐξοστρακίστηκαν τὰ δημοτικά μας τραγούδια «τὸ τελεσφορώτατατον ὄργανον τῆς ἐθνικῆς ἀγωγῆς, ἐκτρέφουσα καὶ συντηροῦσα τὸ ἐθνικὸν φρόνημα», γράφει ὁ μεγάλος Νικόλαος Πολίτης. 

Ἀπουσιάζουν κείμενα τῶν ἀρχαίων κλασσικῶν, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, οἱ διδακτικότατοι μύθοι τοῦ Αἰσώπου.  Καὶ μὲ τί ἀντικαταστάθηκαν;

1. Άρθρα ἐφημερίδων: Πληθώρα ἄρθρων, σχετικῶν καὶ ἄσχετων, ἀτάκτως ἐρριμμένα ἐντὸς τῶν πολλῶν σελίδων τῶν νέων βιβλίων, ἀλλὰ καὶ κατὰ συνέπεια ἐντὸς τῶν κεφαλιῶν τῶν μικρῶν μαθητῶν. Σὲ 15 τουλάχιστον μαθήματα ὑπάρχουν ἀποκόμματα ἐφημερίδων (ΕΘΝΟΣ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΝΕΑ, ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, ΒΗΜΑ, ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ).

2. Ἰστοσελίδες. Σὲ 10 ἀνέρχονται τὰ κείμενα ποὺ προέρχονται ἀπο ἰστοσελίδες κυρίως ἑλληνικῶν ἰστοτόπων (ΦΟΚΟΥΣ, ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ, ΖΩΟΦΙΛΙΑ ΚΛΠ.).

3. Ἀλλά ἐκεῖ ποὺ δείχνουν μία ἀδυναμία τὰ νέα βιβλία εἶναι τὰ περιοδικά. Ὄχι ἕνα, ὄχι δύο, ἀλλὰ σαράντα δύο κείμενα σὲ σύνολο 239 προέρχονται ἀπὸ διάφορα κυρίως παιδικὰ περιοδικὰ ὅπως: KID'S FUN (3), ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ (4), ΜΙΚΥ (2) καὶ αὐτὸ ποὺ ἐντυπωσιάζει περισσότερο, ἡ πραγματικὴ ἐμμονή: τὸ Περιοδικὸ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ τῆς ἐφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ποὺ ἐμφανίζεται 15 φορές.

4. Τέλος, ὑπάρχουν καὶ 15 κείμενα -ἄχυρα- τῆς συγγραφικής ομαδας καὶ 5 κείμενα μὲ κατασκευὲς ποὺ κατέχουν κεντρικὴ θέση στήν διδασκαλία.

5. Καί γιὰ τὴν λογοτεχνία τί μένει 102 κείμενα καὶ ποσοστὸ 42,5 %, ἐνώ μεσα σὲ αὐτὰ συμπεριλαμβάνονται καὶ κείμενα ἥσσονος σημασίας, ἀποσπασματικὰ ἢ κείμενα ποὺ ὡς βασικὸ στόχο ἔχουν τὴν ἐφαρμογὴ κάποιων γραμματικῶν φαινομένων καὶ ὅπου τὸ κείμενο δὲν ἀντιμετωπίζεται καθόλου λογοτεχνικά, νοηματικά, ἐννοιολογικά. 

6. Μέσα σ’ αὐτὰ τὰ 102 κείμενα παρελαύνουν συνταγὲς μαγειρικῆς.  Κείμενα-κουτσουλιὲς δύσοσμες -τοῦ τύπου:  «Ἡ Ἰταλία μᾶς κήρυξε τὸν πόλεμο κι ἐμεῖς κρυφτήκαμε στὸ ὑπόγειο».  (Γλώσσα Ε΄ Δημοτικοῦ, α΄ τεῦχος, σελ. 44-45).

Συνθέσεις κρανιοκενεῖς, προσβλητικὲς γιὰ πρόσωπα, σημαῖες τῆς ἐθνικῆς μας ἱστορίας, ὅπως τὸ βλακῶδες μὲ τὶς τρεῖς εἰκόνες τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τῆς Κοκκινοσκουφίτσας καὶ τοῦ Καραγκιόζη ὅπου κάποιο κακόγουστο ἀπολειφάδι τῆς νεοταξικῆς παράνοιας τοὺς θέλει πρωταγωνιστὲς σὲ κοινὴ ἱστορία. (Τετράδιο ἐργασιῶν Γλώσσας Στ΄ Δημοτικοῦ, β΄ τεῦχος, σελ. 39).

Τὰ ἴδια καὶ χειρότερα συμβαίνουν στὸ Γυμνάσιο καὶ τὸ Λύκειο.  Καὶ μετὰ διαρρηγνύουμε τὰ ράκη μας γιὰ τὴν γλωσσικὴ παιδεία τῶν νέων. Μία ἀπὸ τὶς σημαντικότερες συνέπειες αὐτῆς τῆς γλωσσικῆς ἀνεπάρκειας εἶναι ὅτι προτρέπει σὲ πράξεις βίας, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ ἀποφθεχθοῦν μόνο μὲ λόγο. Πολλὰ παιδιὰ φτάνουν στὴν ἐξαλλοσύνη καὶ τὴν ἀπελπισία ἢ δραπετεύουν ἕως ἐθισμοῦ στὸν χαώδη κόσμο τῆς εἰκονικῆς αὐταπάτης καὶ ἐπικοινωνίας γιατί δὲν μποροῦν νὰ ἐκφραστοῦν «πάρε τὸν λόγο του, δωσ’ μου τὸ χέρι σου» θὰ πεῖ ὁ Ἐμπειρίκος.  Οἱ παλιοὶ οἱ παπποῦδες μᾶς ἔλεγαν: «νὰ ἰδωθοῦμε», ὅταν εἶχαν καιρὸ νὰ τὰ ποῦν. Νὰ κοιταχτοῦν στὰ μάτια καὶ νὰ κουβεντιάσουν, ἥσυχα καὶ ἁπλά. Αὐτὸ εἶναι κοινωνία. «Καθ’ ὄτι  ἂν κοινωνήσωμεν ἀληθεύομεν, δὲ ἂν ἰδιάσωμεν ψευδομέθα». Ἀληθὴς βίος εἶναι αὐτὸς ποὺ κοινωνεῖ μὲ τὸν ἄλλον. Ὁ ψεύτικος βίος εἶναι νὰ ἰδιωτεύσεις ἢ – μὲ σύγχρονους ὅρους – ὅταν ἐπικοινωνεῖς μὲ λόγια του ἢ στὸν ἀέρα (Ἠράκλειτος).

Ἂς τὸ καταλάβουμε.  Σήμερα τὸ σχολεῖο καλλιεργεῖ τὸ μίσος γιὰ τὸ παρελθόν. Τὸ φανερώνει αὐτὸ ἡ πολεμικὴ κατὰ τῆς Γλώσσας, τῆς Ἱστορίας καὶ τῶν Θρησκευτικῶν. Γκρεμίσαμε ἀσυλλόγιστα τὶς γέφυρες ποὺ μᾶς φέρνουν στὶς ρίζες μας, τὴν μόνη δύναμη ποὺ μπορεῖ νὰ στηρίζει τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος στὶς μεγάλες δοκιμασίες τοῦ καιροῦ μας.

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-θεολόγος

Κιλκὶς

 

πηγή:  orthodoxia-ellhnismos.gr