Άγιος Ευθύμιος Επίσκοπος Σάρδεων (Μνήμη 26 Δεκεμβρίου)

 

Ἱεράρχης καί ἐκκλησιαστικός Πατέρας εἶναι ὁ ἅγιος Εὐθύμιος ὁ ὁμολογητής. Ἄς τόν γνωρίσουμε οἱ ὀρ­θόδοξοι Χριστιανοί, γιά νά δοξάσουμε τόν Θεό, ὁ ὁποῖ­ος ἀναδεικνύει σέ κάθε ἐποχή θαρραλέους ὁμο­λο­­γητές τῆς ἀλήθειας καί στύλους τῆς ὀρθοδόξου πί­στεώς μας.

Ὁ Εὐθύμιος καταγόταν ἀπό πλούσιους καί εὐσε­βεῖς γονεῖς, οἱ ὁποῖοι τοῦ πρόσφεραν ἐπιμελημένη καί ἐξαιρετική ἀνατροφή. Ἔτσι ὁ Εὐθύμιος ἐμφα­νί­ζεται ὡς ἐνάρετος καί μορφωμένος Χριστιανός. Ὁ φι­λομαθής ὅμως νέος πιό πολύ ἀπό τή

θαυμαστή μόρ­φωση πού εἶχε κατακτήσει, ἐπιθυμοῦσε τήν ἀφιέρωση στό Θεό. Ἤθελε νά προσφέρει σῶμα καί ψυχή, μόρ­φωση, χρόνο, δυνάμεις στόν Κύριο καί τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό κατέφυγε μέ ζῆλο σέ ἱερά Μονή κοντά στήν πατρίδα τοῦ Λυκαονία. Ἐκεῖ ἐκάρη μο­να­χός καί ἀργότερα χειροτονήθηκε ἱερέας.

Ἡ ἀκτινοβολοῦσα προσωπικότητά του, λόγω τῆς μορφώσεως καί τῆς ἀρετῆς, φώτιζε τό περιβάλλον του. Οἱ Χριστιανοί τοῦ ἀπέδιδαν μεγάλο σεβασμό καί ἀφοσίωση. Λίγο πρίν ἀπό τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο οἱ πιστοί τῶν Σάρδεων τόν παρακάλεσαν — σχεδόν τόν ἐξανάγκασαν — νά δεχθεῖ νά γίνει Ἐπίσκοπός τους καί νά ποιμάνει τήν Ἐκκλησία τῶν Σάρδεων. Ὁ Εὐ­θύμιος δέχθηκε τό ἀξίωμα ὡς φωνή Θεοῦ. Ἦταν ἀπο­φασισμένος νά διαθέσει ὁλόκληρο τόν ἑαυτό του καί νά ἐπιτελέσει τό ἀρχιερατικό του καθῆκον, χωρίς νά καμφθεῖ ποτέ ἀπό κόπους καί ἀντιξοότητες.

Ὡς Ἐπίσκοπος τῶν Σάρδεων ὁ Εὐθύμιος ἔλαβε μέ­ρος στήν Ζ’ Οἰκουμενική Σύνοδο, ἡ ὁποία συγ­κρο­τή­θηκε τό 787 μ.Χ. στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας. Μίλησε μέ ἐπιχειρήματα καί πειθώ γιά τήν ἀναστήλωση τῶν ἁγί­ων εἰκόνων καί τήν τιμητική τους προσκύνηση συμ­βάλλοντας ὅσο ἐλάχιστοι στή νίκη τῶν Ὀρ­θο­δό­ξων. Ἡ θεολογική κατάρτιση τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου, ἡ εὐφυΐα του ἀλλά καί ἡ ἁγιότητά του τόν ἔκαναν ἱκανό νά ἀναλάβει ἀργότερα διάφορες ἀποστολές, τίς ὁποῖες μέ πολλή ἐπιτυχία ἔφερε πάντοτε εἰς πέρας. Ὅλα δέ αὐτά χάρη τῆς ἀλήθειας καί τῆς ὀρθοδόξου πίστεως γιά τήν ὁποία, ὅπως ἀπό τήν πρώτη ἡμέρα τῆς ἀρχιερατικῆς του διακονίας ἀποφάσισε, θά ἔδινε τό πᾶν καί δέν θά τόν ἀναχαίτιζε κανένας φόβος καί κανένα ἐμπόδιο.

Στή ζωή τοῦ ἁγίου Εὐθυμίου ἦρθαν καί ἡμέρες σκληρές, οἱ ὁποῖες δέν λείπουν ἀπό τή ζωή κάθε ἀληθινοῦ καί θαρραλέου ἀγωνιστῆ τῆς ἀλήθειας. Ὁ αὐτοκράτορας Νικηφόρος (802 μ.Χ.) πίεζε τόν ὁμώνυμό του Πατριάρχη νά παραβεῖ τίς ἀρχές τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί νά ὑποχωρήσει σέ θέματα παραδόσεως καί ἐκκλησιαστικῆς τάξεως. Ἀντέδρασε ὁ Εὐθύμιος τότε μαζί μέ τούς ἄλλους ὀρθοδόξους μέ ὅλη του τή δύναμη. Οἱ ἐνέργειες ἐκεῖνες τοῦ αὐτο­κρά­τορα ἦταν ἡ ἀρχή γιά νά ἐπικρατήσει στήν ὀρ­θό­δοξη Ἐκκλησία φιλελεύθερο πνεῦμα καί μεταρ­ρυ­θ­μι­στικές τάσεις.

Ἡ ἀντίδραση ὅμως αὐτή, ὅπως ἦταν φυσικό, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν τιμωρία του. Δέν τόλμησαν βέ­βαια νά τόν τιμωρήσουν κατηγορώντας τόν γιά τήν πίστη του στίς ὀρθόδοξες παραδόσεις. Γι’ αὐτό τόν τιμώρησαν γιά ἄλλη ἀφορμή. Ἔκειρε μοναχή μία κόρη ἡ ὁποία ἐπιθυμοῦσε τή μοναχική πολιτεία, ἀλλά ταυτόχρονα τή ζητοῦσε σέ γάμο κάποιος ἀνώτερος ὑπάλ­ληλος τῶν Σάρδεων. Ἔτσι ὁ ἅγιος του Θεοῦ Ἐπί­σκο­πος ἐξορίσθηκε στό νησί Παττάλαρα καί ταλαι­πω­ρή­θηκε πολλά χρόνια γιά τά ὀρθόδοξα φρονήματά του καί τήν παρρησία του. Γιά τόν Εὐθύμιο ὅμως ἡ ἐξορία δέν ἦταν καταισχύνη καί ντροπή. Ἦταν δόξα καί τιμή, ἀφοῦ διωκόταν γιά τήν πίστη καί τήν ἀλή­θεια.

Μετά ἀπό χρόνια ἐπανῆλθε ἀπό τήν ἐξορία του ὁ Εὐθύμιος. Νέα ὅμως καί πάλι θύελλα ξέσπασε στήν Ἐκκλησία. Ὁ νέος αὐτοκράτορας Λέων ὁ Ε΄ θέλησε νά ἀνακινήσει καί πάλι τό θέμα τῶν ἁγίων εἰκόνων καί νά ἀπαγορεύσει τήν τιμητική προσκύνησή τους. Ἔτσι ὁ Πατριάρχης Νικηφόρος ἀναγκάσθηκε νά παραι­τη­θεῖ καί στή συνέχεια ἐξορίσθηκε. Τό ἴδιο καί ὁ ἐπί­σκο­πος Σάρδεων Εὐθύμιος, ὁ ὁποῖος ἐξορίσθηκε στήν Ἄσ­σο.

Ὅταν ὁ Λέων ὁ Ε΄ δολοφονήθηκε καί τόν δια­δέ­χθη­κε στό θρόνο ὁ Μιχαήλ ὁ Β΄ (ὁ Τραυλός), ἀνα­κά­λεσε ὅλους τούς ἐξόριστους. Μαζί μέ αὐτούς ἐπέστρε­ψε καί ὁ Εὐθύμιος. Δυστυχῶς ὅμως καί ὁ νέος αὐτο­κρά­τορας ἀκολούθησε τήν ἴδια πλάνη τῶν εἰκο­νο­κλα­στῶν. Δέν εἶχε καμιά διάθεση νά βοηθήσει στήν εἰρηνευση τῆς Ἐκκλησίας!

Δύσκολες ἡμέρες. Συγκλονιστικές. Οἱ ὀρθόδοξοι Ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς, μοναχοί καί λαϊκοί ἀγωνίζονταν μέ κάθε τρόπο γιά τήν ἐξασφάλιση καί ἐπικράτηση τῆς ἀλήθειας καί τήν εἰρήνευση τοῦ λαοῦ. Ἐπειδή ὅμως παρά τίς προσπάθειες ὁ αὐτοκράτορας δέν ἄλ­λα­ζε γνώμη, ὁ Εὐθύμιος μέ τή συναίσθηση τῶν ἀρ­χι­ε­ρα­τικῶν του Εὐθυνῶν ἀναγκάσθηκε νά ἀντιταχθεῖ στόν αὐτοκράτορα μέ τρόπο ἔντονο. Εἰ τις, τοῦ εἶπε, οὐ προσκυνεῖ τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν εἰκόνι περι­γραπτόν, ἤτω ἀνάθεμα.

Αὐτό ἀκριβῶς ἀποτέλεσε τήν ἀφορμή νά ἀπο­στα­λεῖ ὁ Εὐθύμιος γιά τρίτη φορά σέ ἐξορία στόν Ἀκρίτα τοῦ Πόντου καί νά ἐγκλεισθεῖ σέ φοβερή φυλακή. Καί σάν νά μήν ἦταν ἀρκετό αὐτό, μέσα στή σκοτεινή φυλακή ὑπέμενε καθημερινά τό φρικτό μαρτύριο τῆς μαστιγώσεως. Τόν κτυποῦσαν μέ τά φοβερά βούνευ­ρα. Γρήγορα ὅλο του τό σῶμα γέμισε ἀπό πληγές καί πρήστηκε σάν ἀσκός. Τά βασανιστήρια αὐτά πού προ­στέθηκαν στίς τόσο πολλές καί συνεχεῖς ταλαιπωρίες τῆς ἀγωνιστικῆς ζωῆς του, ἐπέσπευσαν τό τέλος του.

Ὁ ἀθλητής καί ὁμολογητής τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος Σάρδεων Εὐθύμιος πα­ρέδωσε τό πνεῦμα του στόν Κύριο, τόν ὁποῖο ὑπη­ρέ­τησε μέ παραδειγματική αὐτοθυσία ὡς πραγ­μα­τι­κός Ἐπίσκοπος καί ποιμένας τῶν προβάτων Του.

Ἡ τιμία του κάρα φυλάσσεται ὡς θησαύρισμα στόν ἱερό Ναό τοῦ ἁγίου Εὐθυμίου Εὐγενείας Πειραι­ῶς, ὅπου καί ἑορτάζεται μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα ἡ ἱερή μνήμη του.

Γιά νά διασφαλισθεῖ λοιπόν καί διαφυλαχθεῖ ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας, χρειάσθηκαν ἀγῶνες πολλοί καί θυσίες μεγάλες. Ὅπως καί γιά νά διατηρηθεῖ στίς ἡμέ­ρες μας, χρειάζονται ἀνάλογες θυσίες ἀπό τούς ἁγί­­ους Ἐπισκόπους μας καί τούς κληρικούς, ἀπό τό ὀρ­­­θόδοξο πλήρωμα, τούς λαϊκούς, οἱ ὁποῖοι ἀπο­τε­λοῦν τιμημένα μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

«Φαιδρός καί τόν λόγον καί τόν νοῦν φαιδράν ἐκέ­­κτησο ψυχήν καί πρόσωπον νῦν δέ φαιδρότερος γέ­γονας μέχρις αἵματος, Εὐθύμιε, πρός βασιλεῖς θεο­στυ­γεῖς ἀντιταξάμενος καί κραυγάζων: Πάντα τά ἔργα ὑμνεῖτε τόν Κύριον.

«Τά τοῦ Παραδείσου νῦν πλάτη χωροβατεῖν κα­τη­ξιώθης οὗ τῶν Μακαρίων λαμπρότης καί τῶν Ἁγίων ἡ ἀγαλλίασις, ὡς ἀθλητήν, Εὐθύμιε, σέ νικηφόρον ὑπεδέ­ξαντο.

Ἀπό τό βιβλίο «Καλλίνικοι Μάρτυρες»

Ἀρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη

 

πηγή:  osotir.org