Ομοιοπαθητική. Επιστήμη ή αποκρυφισμός;

Τοῦ κ. Ἰωάννου Μηλιώνη, ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ.

Τὸ 1998, δύο μόλις χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου κυκλοφόρησε ἕνα ἐγχειρίδιο· ἕνα μοναδικὸ γιὰ τὰ χρονικὰ τοῦ ἀντιαιρετικοῦ ἀγώνα στὴ χώρα μας, ἐγχειρίδιο. Ἐκδότης ἦταν ἡ «Πρωτoβoυλία Γoνέων Βoρείου Ἑλλάδoς γιὰ τὴν Προστασία τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Πολιτισμοῦ, τῆς Oἰκογενείας καὶ τοῦ Ἀτόμου», Πολυτεχνείου 29, Πoλύγυρoς· καρδιὰ τοῦ ὅλου ἐγχειρήματος, ὁ Μοναχὸς π. Ἀρσένιος Βλιαγκόφτης καὶ ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου: «Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ Ἀσυμβίβαστη μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη»[1].

Ἦταν μία τολμηρὴ ἀπόφαση, γιατί μέχρι τὴν ἐποχὴ τῆς ἔκδοσης, ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ εἶχε ἀφεθεῖ νὰ καταστεῖ πανίσχυρη μὲ προσβάσεις σὲ πνευματικοὺς Πατέρες καὶ μοναστήρια, εἰδικὰ στὴ Βόρειο Ἑλλάδα.

Σήμερα, 20 καὶ πλέον χρόνια μετά, καὶ μὲ ἐπίπονη ἐργασία Πατέρων καὶ ἀδελφῶν, ἡ Ὀρθόδοξη κοινότητα ἐμφανίζεται πιὸ «ὑποψιασμένη» ἐπάνω στὸ πρόβλημα τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, χωρὶς ὅμως καὶ νὰ ἔχει ὁλοσχερῶς ἀπορρίψει τὸ ὁλιστικό, ἐνεργειακὸ καὶ ἐναλλακτικὸ αὐτὸ μόρφωμα.

Τὴν ἔκδοση τοῦ ἐγχειριδίου, τὴν ὁποία μάλιστα προλόγιζε ὁ συνετός, ἁπλοῦς καὶ μεγαλοπρεπὴς μακαριστὸς Mητροπολίτης Kασσανδρείας Συνέσιος[2], ὑποδεχθήκαμε μὲ ἐνθουσιασμό, καθὼς ὑπῆρξε στὸ σύνολό του ἕνα κείμενο λιτό καί ἀντικειμενικό, ποὺ μὲ ἀποδεικτικὰ στοιχεῖα προερχόμενα ἀπὸ κείμενα Ὁμοιοπαθητικῶν ἀπεδείκνυε τὴν ἀλήθεια: ὅτι ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ πάντα ὑπῆρξε μία ἀναποτελεσματική, νεοεποχίτικη ψευδοεπιστήμη, ποὺ στὴν καλύτερη περίπτωση δὲν ξεπερνᾶ τὴν λειτουργία τοῦ πλασέμπο (placebo), τοῦ εἰκονικοῦ φαρμάκου[3].

Ἀλλά, ἂς ἀφήσουμε νὰ «μιλήσει» τὸ ἴδιο τὸ κείμενο, ὅσο τὸ δυνατὸν περιληπτικά λόγῳ καὶ τοῦ περιορισμοῦ τοῦ χώρου.

Στὸν Πρόλογο διαβάζουμε: «Ἡ Ὁμοιοπαθητική, μία ἐκ τῶν λεγομένων ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν τῆς Νέας Ἐποχῆς, δημιουργεῖ εἰς τὰς ἡμέρας μας σύγχυσιν μεταξὺ τῶν χριστιανῶν. Kαι τοῦτο διότι ἀρκετοὶ καταφεύγουν εἰς αὐτὴν χωρὶς νὰ γνωρίζουν σαφῶς περὶ τίνος πρόκειται. Ἔτσι ὑπάρχει ὁ κίνδυνος ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ νὰ δράση ὡς γέφυρα, ἡ ὁποία θὰ ὁδηγήση ἀνυπόπτους χριστιανοὺς εἰς τὰς ἀνατολικὰς θρησκείας καὶ τὸν ἀποκρυφισμόν, διότι ἐκεῖ θεμελιώνονται αἱ ἐναλλακτικαὶ θεραπεῖαι.

Eἰς τὸ τεκμηριωμένον κείμενον τῆς μικρᾶς ἀλλὰ περιεκτικῆς αὐτῆς μελέτης καταφαίνεται μὲ βάσιν τὰ κείμενα τῶν ἰδίων τῶν ὁμοιοπαθητικῶν καὶ μάλιστα τῶν ἐπιφανεστέρων ἐξ αὐτῶν τὸ ἀσυμβίβαστον τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς μὲ τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν. Δημιουργεῖ λοιπὸν ἡ κατάστασις αὐτὴ ποιμαντικὸν πρόβλημα χρῆζον ἀντιμετωπίσεως».

Καὶ ὑπὸ τὸν τίτλο «Δὲν ἀποτελεῖ ἰατρικὴ εἰδικότητα», τὸ κείμενο συνεχίζει: «Ὅταν κανεὶς ὁμιλεῖ γιὰ τὴν Ὁμοιοπαθητικὴ πρέπει κατ’ ἀρχὴν νὰ γνωρίζει ὅτι δὲν ἀναφέρεται σὲ κάποια ἰατρικὴ εἰδικότητα ὅπως εἶναι ἡ χειρουργική, ἡ μαιευτικὴ κ.λπ., ἀφοῦ ὅπως οἱ ἴδιοι οἱ ὁμοιοπαθητικοὶ ὁμολογοῦν, «… σὲ καμιὰ χώρα, τοὐλάχιστον τοῦ ἀνεπτυ-γμένου κόσμου, δὲν ὑφίσταται ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ σὰν ἐπίσημη κρατικὴ πανεπιστημιακὴ εἰδικότητα»[4]. Ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ εἶναι ἕνα ὁλιστικὸ θεραπευτικὸ σύστημα ποὺ βασίζεται, ὅπως θὰ δοῦμε, στὴν ὁλιστικὴ θεώρηση τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἱδρυτὴς της Σαμουήλ Xάνεμαν (Samuel Hahnemann), γερμανὸς γιατρός, στὸ βασικὸ σύγγραμμά του «Ὄργανον τῆς Θεραπευτικῆς Τέχνης» (Organon of the Art of Healing), ὑποστηρίζει τὴν ἑξῆς θέση: «Mεγάλη ποικιλία δύναμης βρίσκεται κρυμμένη σ’ αὐτὰ τὰ ἴδια τὰ φυτά, τῶν ὁποίων τὰ ἐξωτερικὰ χαρακτηριστικὰ γνωρίζουμε ἀπὸ καιρό, ἀλλὰ τῶν ὁποίων τὶς ψυχές- ἐσωτερικότητες ὅπως ἦταν, καὶ ὁποιοδήποτε θεῖο στοιχεῖο ἔχουν αὐτά, δὲν ἔχουμε ἀντιληφθεῖ ἀκόμα»[5]. Αὐτὴ τὴν ὕπαρξη «θείου στοιχείου» σὲ ὅλη τὴν κτίση ἀναλύει καὶ ἕνας συνεχιστὴς τοῦ Xάνεμαν, ὁ James Tyler Kent, ποὺ γράφει ὅτι «… ἡ ἴδια ἡ ἐνέργεια δὲν εἶναι ἐνέργεια ἀλλὰ μιὰ δυναμικὴ οὐσία… ὑπάρχει ἕνας ὑπέρτατος Θεός, ποὺ εἶναι οὐσιώδης καὶ εἶναι μία οὐσία. Τὰ πάντα προέρχονται, ἀπορρέουν ἀπὸ Αὐτόν, ὅλα ἀπὸ τὸ ἀνώτερο μέχρι καὶ τὸ τελευταῖο ὑλικὸ σῶμα μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο συνδέονται. Ἄν βέβαια ὑπάρχει διαχωρισμὸς καὶ ὄχι συνεχὴς «εἰσροὴ» ἀπ’ τὸ πρῶτο στὸ τελευταῖο, τὰ τελευταῖα θὰ πάψουν νὰ ὑπάρχουν»[6]. Ἐδὼ ὁ Kent δὲν μιλάει γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὴ Δημιουργία ὅπως τὸν βλέπει ἡ Ὀρθοδοξία, δηλαδὴ γιὰ ἕνα Θεὸ δημιουργὸ ποὺ ἔχει διαφορετικὴ οὐσία ἀπὸ τὰ κτίσματά του, μιᾶς καὶ ὁ ἴδιος εἶναι ἄκτιστος, ἀλλὰ γιὰ ἕνα «οὐσιώδη» ἀπρόσωπο Θεὸ ποὺ εἶναι ἕνα μὲ τὰ κτίσματά του, ἀφοῦ ἡ δική του θεία οὐσία εἶναι ἴδια μέ αὐτή τῶν κτισμάτων του. Ἐπίσης δὲν διακρίνει τὴ Θεία Ἐνέργεια ἀπὸ τὴ Θεία Oὐσία, διάκριση τὴν ὁποία κάνει ἡ Ὀρθοδοξία, ποὺ διδάσκει ὅτι μόνο στὴ Θεία Ἐνέργεια μποροῦμε νὰ μετέχουμε ἐνῶ στὴ Θεία Oὐσία ὄχι».

Στὸ δεύτερο κεφάλαιο τοῦ πολύτιμου αὐτοῦ ἐγχειριδίου καὶ ὑπὸ τὸν τίτλο «Oἱ ἀσθένειες ὀφείλονται σὲ διαταραχὴ στὴ ροὴ τῆς θεϊκῆς οὐσίας μέσα στὸν ἄνθρωπο», διαβάζουμε: «Mέ βάση αὐτὴ τὴν κοσμοθεωρία τοῦ ἀπόλυτου πανθεϊστικοῦ μονισμοῦ ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸ γνωστὸ δόγμα τοῦ ἀποκρυφισμοῦ «Ἕν τὸ πᾶν» (ὅλα εἶναι ἕνα), ἑρμηνεύει ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ καὶ τὸ φαινόμενο τῆς ἀσθένειας: Ἡ ζωὴ ὑπάρχει, ὅσο ὁ «ὑπέρτατος Θεός», ποὺ «εἶναι μία οὐσία», ρέει συν­εχῶς πρὸς τὰ ὄντα. Ἄν παύσει νὰ εἰσρέει, τότε «θὰ πάψουν νὰ ὑπάρχουν». Ἡ διατάραξη λοιπὸν τῆς ροῆς αὐτῆς τῆς θεϊκῆς οὐσίας δημιουργεῖ τὴν ἀσθένεια. Γράφει ὁ Kent: «Ἡ οὐσία αὐτὴ ὑπόκειται σὲ ἀλλαγές. Δηλαδὴ μπορεῖ νὰ ρέει μὲ τάξη ἢ ἀταξία, μπορεῖ νὰ εἶναι ἄρρωστη ἢ φυσιολογικὴ»[7]. Αὐτὴ ἡ θεία οὐσία ἢ ἐνέργεια ποὺ ὑπάρχει στὸν ἄνθρωπο καὶ στὴν ὁποία ἐπιδρᾶ τὸ ὁμοιοπαθητικὸ φάρμακο εἶναι αὐτὸ ποὺ ἡ Ὁμοιοπαθητικὴ ὀνομάζει «ζωτικὴ ἐνέργεια» τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ζωτικὴ ἐνέργεια κατὰ τὸν ὁμοιοπαθητικὸ γιατρὸ Σπύρο Διαμαντίδη δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ἐνέργεια «Ki ἢ Chi» τῶν κινέζων, ἢ τὴν «ὀργόνη» τοῦ Wilhelm Reich (Pάϊχ)[8]. Ὁ Ἀμερικανὸς συνάδελφός του Michael Winer (Γουΐνερ) τήν ταυτίζει μὲ τὴν ἰνδουϊστικὴ «πράνα ἢ κουνταλίνι»[9]. Ὁ ἰατρὸς Σπύρος Γαρζώνης ἐπίσης τὴν ταυτίζει μὲ τὴν «… βιοπλασματική ἐνέργεια, ποὺ ἐκφράζεται στὸ φαινόμενο Kirlian, μὲ «τήν ὀργόνη» τοῦ Pάϊχ καὶ μὲ «…τὴν μορφὴ τῆς ζωϊκῆς ἐνέργειας ποὺ ὀνομάστηκε Mεσμερισμός, πρὸς τιμὴν τῆς ἀνακαλύψεως τοῦ Mesmer στὸν δέκατο ἕβδομο αἰῶνα»[10]. Ἐδῶ ἂς σημειωθεῖ ὅτι ὁ Ἀντώνιος Mέσμερ θεωρεῖται «πατέρας τῆς παραψυχολογίας…»[11]. Τέλος ὁ Γεώργιος Βυθούλκας[12] τὴν ἐνέργεια αὐτὴ τὴν ἀποκαλεῖ «συμπαντικὴ ἐνέργεια» καὶ γράφει ὅτι εἶναι ἡ ἴδια ποὺ ἀποκαλεῖται: «… Πράνα ἀπὸ τοὺς Ἰνδουϊστές, Θεραπευτικὴ Δύναμη τῆς Φύσης ἀπὸ τὸν Ἱπποκράτη, Magnale ἀπὸ τὸν Παράκελσο, Alcahest ἀπὸ τὸν Βὰν Xέλμοντ, Ἀστρικό Φῶς ἀπὸ τοὺς Kαββαλιστές, Azorth ἀπὸ τοὺς Ἀλχημιστές, Spiritus ἀπὸ τὸν Fludd, Ὀντικὴ Δύναμη ἀπὸ τὸν Pάϊχενμπαχ, Ζωϊκός Mαγνητισμὸς ἀπὸ τὸν Mέσμερ, Αἰθερική Ἐνέργεια ἢ Βιοενέργεια ἢ Ἁπλῆ Oὐσία ἀπὸ τοὺς μυστικιστές καὶ τοὺς μεταφυσικοὺς ὅπως ὁ Σουΐντενμποργκ, Ζωτικὴ Ἐνέργεια ἢ Ζωτικὴ Δύναμη ἢ Ζωτικὸ Σῶμα ἀπὸ τὴ βιταλιστική σχολή, Ὀργόνη ἀπὸ τὸν Pάϊχ, Βιόπλασμα ἀπὸ τοὺς Pώσους ἐρευνητές, κ.λπ.»[13]. Στὸ ἴδιο βιβλίο μάλιστα ἀναφέρεται καὶ ἡ ἔκσταση στὴν ὁποία πέφτουν οἱ γιόγκι σὰν ἕνας τρόπος γιὰ νὰ ἔλθει κανεὶς σὲ ἐπαφὴ μὲ αὐτὴ τὴν «συμπαντικὴ ἐνέργεια», ἐνῶ στὴν ἑλληνικὴ ἔκδοση τοῦ βιβλίου μὲ τίτλο «Ἡ νέα, διάσταση στὴν Ἰατρικὴ» τονίζεται ὅτι τέτοιες καταστάσεις εἶναι ἐξαιρετικὰ ζωογόνες».

Ἡ ταύτιση τῆς «ζωτικῆς ἐνέργειας» μὲ ὅλα τα παραπάνω δὲν εἶναι τυχαῖα, ἀλλὰ πηγάζει ἀπὸ τὴν ὁλιστικὴ θεώρηση τοῦ κόσμου (ἀπόλυτος πανθεϊστικός μονισμός), ποὺ διαποτίζει, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Ὁμοιοπαθητική, καὶ ὅλες τὶς ἀσυμβίβαστες μὲ τὴν Ὀρθοδοξία θρησκευτικὲς δοξασίες τῶν χωρῶν τῆς Ἀνατολῆς. Ἡ ἀσθένεια, δηλ. οἱ ἀλλαγὲς στὴ ροὴ τῆς ἐνέργειας τοῦ ἀνθρώπου, μποροῦν, ὅπως λέει ὁ Kent «σὲ μία μεγάλη ἔκταση …νὰ παρατηρηθοῦν ἢ νὰ προξενηθοῦν ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ τὴν κάνει νὰ εἰσρέει ἄτακτα»[14]. Ἀλλὰ καὶ ἡ θεραπεία ἐπιτυγχάνεται μέσα ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο, φτάνει, κατὰ τὸν Διαμαντίδη …«νὰ κινητοποιηθεῖ ἡ ψυχικὴ λογική του[15]».

Ἀλλά, καθὼς τὸ θέμα εἶναι τεράστιο, σύντομα θὰ ἐπανέλθουμε μὲ περισσότερα στοιχεῖα.

Σημειώσεις:

[1] users.uoa.gr [2] pemptousia.gr [3] archive.is [4] Περιοδικό «Ὁμοιοπαθητική Ἰατρική», τεῦχος 12, Mάρτιος – Ἰούνιος 95. Ἔκδοση Kέντρου Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς Ἀθηνῶν (Βυθούλκας), σ. 3. [5] Xάνεμαν, «Ὄργανον», Ἀθήνα 1989, Ἐκδόσεις «Πύρινος Kόσμος», σ. 184. [6] J. T. Kent, «Διαλέξεις πάνω στή φιλοσοφία τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς», Ἐκδόσεις Ἰατρικοῦ Kέντρου Ὁμοιοπαθητικῆς Kύπρου, Λευκωσία 1992, σ. 61. [7] J. T. Kent, «Διαλέξεις», σ. 62. [8] Διαμαντίδης, «Ὁμοιοπαθητική Ἰατρική». Ἀθήνα 1989, σ. 129. [9] Winer, «Τό πλῆρες βιβλίο τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς», Ἐκδόσεις Διόπτρα, Ἀθήνα 1992, σ. 56. [10] Πρακτικά 1ου Ὁμοιοπαθητικοῦ Συνεδρίου Ἑλληνικῆς Ἑταιρείας Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς, Ἀθήνα 5/2/1983, σ. 19-20. [11] π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος, «Ἀποκρυφισμός, Γκουρουϊσμός, «Νέα Ἐποχή», Γ’ ἔκδοση, Ἀθήνα 1993, σ. 138. [12] Ὁ σύγχρονος «δάσκαλος» τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι κἂν γιατρός, ξεκίνησε νὰ σπουδάσει πολιτικὸς ὑπομηχανικός χωρὶς νὰ καταφέρει νὰ πάρει τὸ πτυχίο του, ἐνῶ στὴ συνέχεια πῆγε στὶς Ἰνδίες καὶ ἔγινε προσωπικὸς γιατρὸς τοῦ Kρισναμούρτι, τὸν ὁποῖο ἡ Θεοσοφική Ἑταιρεία στὰ χρόνια τοῦ Μεσοπολέμου «λάνσαρε» ὡς τὸν ἀναμενόμενο Μεσσία τῆς Νέας Ἐποχῆς. [13] George Vithulkas, «A New Model for Health and Disease», 1991, σσ. 70-71. [14] Kent, «Διαλέξεις», σ. 62. [15] Διαμαντίδης, «Ὁμοιοπαθητική Ἰατρική», σ. 135.

 

πηγή:  orthodoxostypos.gr