Ἡ κοπιώδης καὶ ἀπαραίτητος “ἐργασία”

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ
2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019
Ἀπόστολος: Πράξ. ιστ΄ 16-34
Εὐαγγέλιον: Ἰωάν. θ΄ 1 – 38
Ἦχος: πλ. α΄- Ἑωθινόν: Η΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
“Ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς
τῆς ἐργασίας αὐτῶν” (Πράξ. ΙΣΤ΄ 19).
Ἡ ἐργασία

Ἡ ἐργασία, φίλε μου ἀναγνῶστα, εἶναι ἡ πρώτη ἐντολὴ καὶ σύστασις τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν

ἄνθρωπον. Ἂν ἀνατρέξωμεν εἰς τὸ ἱερὸν βιβλίον τῆς Γενέσεως, ὅπου περιγράφεται ἡ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεόν, θὰ ἴδωμεν ἐκεῖ εἰς τὸ δεύτερον κεφάλαιον ταύτην τὴν ὑπογράμμισιν˙ “Καὶ ἔλαβε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, ὃν ἔπλασε, καὶ ἔθετο αὐτὸν ἐν τῷ παραδείσῳ τῆς τρυφῆς, ἐργάζεσθαι αὐτὸν καὶ φυλάσσειν“ (Γέν. Β΄ 15). Ὁ Ἴδιος ὁ Δημιουργὸς θέλει τὸν ἄνθρωπον νὰ ἐργάζεται καὶ νὰ ἀπασχολῇται καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον νὰ ἀποφεύγῃ τὴν κατηραμένην ἀργίαν.
Μετὰ τὴν πτῶσιν ὅμως, ἡ ἐργασία δίδεται ἀπὸ τὸν Θεὸν εἰς τὸν ἄνθρωπον ὄχι πλέον ὡς ἀπασχόλησις, ἀλλ’ ὡς ἐπιτίμιον καὶ τιμωρία. Ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ ἐργάζεται, διὰ νὰ συντηρῇται εἰς τὴν ζωήν. Ἡ ἐργασία του πρέπει νὰ εἶναι κοπιώδης καὶ ὀδυνηρὰ καὶ πλέον θὰ γίνῃ μᾶλλον … δουλεία (δουλειά, ὅπως τὴν λέγουν οἱ ἄνθρωποι), παρὰ ἀπασχόλησις καὶ εὐλογία. Ἂς ἴδωμεν… “τῷ δὲ ᾿Αδὰμ εἶπεν·… ἐπικατάρατος ἡ γῆ ἐν τοῖς ἔργοις σου· ἐν λύπαις φαγῇ αὐτὴν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου· ἀκάνθας καὶ τριβόλους ἀνατελεῖ σοι, … ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου, ἕως τοῦ ἀποστρέψαι σε εἰς τὴν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθης, ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ·“ (Γέν. Γ΄ 17-19). Βλέπομεν εἰς τοὺς λόγους τούτους, ὅτι ὁ Κύριος, ὡς ἤδη εἴπομεν, μὲ τὴν ἐξορίαν τῶν ἀνθρώπων ἐκ τοῦ Παραδείσου, τοὺς στερεῖ ἐν ταὐτῷ καὶ τήν… δωρεὰν διατροφήν των, τὴν ὁποίαν καλοῦνται νὰ ἀποκτήσουν μὲ τὸν κόπον καὶ τὸν ἱδρῶτα τους.

Ἡ κοπιώδης καὶ ἀπαραίτητος “ἐργασία”

Ἔκτοτε ὁ ἄνθρωπος ἐργάζεται καὶ κοπιᾷ, διὰ νὰ δύναται νὰ ἐπιβιώσῃ εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν καὶ ἡ ἐργασία του πλέον λαμβάνει τὴν μορφὴν δυναστείας καὶ δουλείας. Τοῦ γίνεται ἀπαραίτητος καὶ ἀναπόφευκτος ἐφ’ ὅσον χωρὶς αὐτὴν δὲ δύναται νὰ ἀνταπεξέλθῃ … Ὅσον ἦτο εἰς τὸν Παράδεισον, εἰργάζετο διὰ τὴν ἀπασχόλησίν του καὶ διασκεδαστικῶς (θὰ ἐλέγομεν)… Μετὰ τὴν πτῶσιν, ὅμως, καὶ ἐξορίαν του, ἐργάζεται ἀπαραιτήτως καὶ δουλικῶς. Ἡ ἐργασία του αὕτη, ἀποδίδει εἰς αὐτὸν τὴν συντήρησίν του καὶ ἐξελικτικῶς, προσφέρει αὐτὴν προκειμένου νὰ λαμβάνῃ τὸ ἀντίτιμον αὐτῆς καὶ ἐξυπηρετεῖ δι’ αὐτοῦ τὰς βιοτικὰς ἀνάγκας του.
Ἀφ’ ἧς δὲ στιγμῆς, ἡ ἐργασία του γίνεται… ἐπικερδής, ὁ ἴδιος γίνεται “θῦμα” αὐτῆς. Προκειμένου δὲ νὰ αὐξάνῃ καὶ πολλαπλασιάζη τὰ ἔσοδα καὶ κέρδη του, ἀφ’ ἑνὸς γίνεται ὁ ἴδιος, δοῦλος αὐτῆς (“δουλεύει”), ὡς προείπομεν, καὶ ἀφ’ ἑτέρου δημιουργεῖ τρόπους καὶ συνθήκας τοιαύτας, προκειμένου νὰ πλουτίσῃ. Ἡ προσπάθειά του δὲ αὕτη τὸν ὁδηγεῖ εἰς τὴν ὑπερβολὴν καὶ τὸν παραλογισμόν, ὥστε νὰ ἐργάζεται πολλάκις ἁμαρτωλὰς καὶ ἀθεμίτους ἐργασίας, αἱ ὁποῖαι ἐν τῇ γενέσει των, εἶναι ἀντίθετοι πρὸς τὸν Θεῖον Νόμον.

Ἡ ἐργασία εἰς τὴν ἁμαρτίαν καὶ τὸν Διάβολον

Μίαν τοιαύτην μορφὴν ἐργασίας, ἀναφέρει σήμερον τὸ ἱερὸν Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα. “παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνος…, ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχε τοῖς κυρίοις αὐτῆς μαντευομένη” (Πράξ. ΙΣΤ΄ 16). Οἱ δύο Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Σίλας, κατὰ τὴν περιοδείαν τους εἰς τοὺς Φιλίππους (σημερινὴν Καβάλαν) τῆς Μακεδονίας, συναντοῦν μίαν δαιμονιζομένην κορασίδα, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ δαίμων ἐξεδηλώνετο, ὑπὸ τὴν μορφὴν μαντείας καὶ προβλέψεως τῶν μελλόντων. Οἱ κύριοι αὐτῆς (δηλ. τὰ “ἀφεντικά” της), ἠθέλησαν νὰ ἐκμεταλλευθοῦν τὴν συγκεκριμένην “ἱκανότητα” τῆς δαιμονιζομένης ὑπηρετρίας των, καὶ τὴν περιέφερον εἰς τὰς ὁδοὺς τῶν Φιλίππων, προκειμένου νὰ “προβλέπῃ” τὸ μέλλον εἰς τοὺς ἀνθρώπους! Κατ’ αὐτὸν δὲ τὸν τρόπον ἐκέρδιζον πολλὰ χρήματα καὶ προσέβλεπον εἰς τὴν δαιμονικὴν αὐτὴν ἀπάτην.
Μὲ τὴν παρουσίαν, ὅμως, τῶν δύο Ἀποστόλων, ὁ δαίμων, πιεζόμενος καὶ βιαζόμενος ὑπὸ τῆς Θείας Χάριτος, ἠναγκάσθη νὰ ὁμολογήσῃ τὴν ἀλήθειαν περὶ αὐτῶν. “οὗτοι οἱ ἄνθρωποι δοῦ­λοι τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ἡμῖν ὁδὸν σωτηρίας” (Πράξ. ΙΣΤ΄ 17). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, “διαπονηθείς”, ὡς χαρακτηριστικῶς τονίζει τὸ ἱερὸν κείμενον, διέταξεν, “ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ”, τὸ πονηρὸν πνεῦμα νὰ φύγῃ ἀπὸ τὴν ὑπηρέτριαν ἐκείνην καὶ νὰ τὴν ἐλευθερώσῃ. Ἐξελθόντος, ὅμως τοῦ πειρασμοῦ, ἐξέλιπεν καὶ ἡ “ἱκανότης” τῆς παιδίσκης ἐκείνης, νὰ προβλέπῃ τὸ μέλλον, καὶ συνεπῶς “οἱ κύριοι αὐτῆς” ἔχασαν τὴν πολὺ προσοδοφόρον ἐργασίαν, τὴν ὁποίαν ἐνεργοῦσαν. Φυσικὸν δὲ ἦτο νὰ στραφοῦν κατὰ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ὡς μᾶς πληροφορεῖ τὸ ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, τοὺς παρέδωσαν εἰς τὴν ἐξουσίαν. Ἀφοῦ δὲ πρῶτον τοὺς ἐμαστίγωσαν καὶ τοὺς κατετραυμάτισαν, τοὺς ἐνέβαλον εἰς τὴν φυλακήν.
Δὲν προτιθέμεθα νὰ συνεχίσωμεν εἰς τὴν ὄντως πολὺ ἐνδιαφέρουσαν συνέχειαν τούτου τοῦ ἐπεισοδίου. Πρέπει ὅμως, νὰ ἐμμείνωμεν εἰς τὴν κατηραμένην ὄντως ἐργασίαν, ἡ ὁποία περιγράφεται καὶ νὰ ἐπισημάνωμεν τὴν ἀθλιότητα… ὁ ἄνθρωπος νὰ συνεργάζεται μετὰ τοῦ πονηροῦ διὰ τὴν ἐπιβίωσίν του. Ἡ Θεία ἐντολὴ τῆς ἐργασίας διεστράφη ὑπὸ τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἔγινεν ἐκμετάλλευσις καὶ διαστροφή. Ὁ ἄνθρωπος δὲν ἠρκέσθη εἰς τὴν συντήρησίν του, ἀλλὰ προχώρησεν εἰς τὸν πλουτισμὸν καὶ τὴν εὐμάρειαν καὶ ἀπεμακρύνθη ἀπὸ τὸν στόχον του, δηλαδὴ τὴν ἐπιστροφήν του πλησίον τοῦ Θεοῦ. Ἡ “δουλειά” του ἔγινεν αὐτοσκοπὸς καὶ δουλεία καὶ χάριν αὐτῆς … ἐθυσίασε καὶ θυσιάζει τὰ πάντα. Τὸ κέρδος καὶ ἡ ὕλη ἔγιναν πλέον δι’ αὐτόν, ὁ μοναδικὸς σκοπὸς καὶ ἀπώτερος στόχος.
Ὁ Κύριός μας, εἰς μίαν ἀποστροφὴν τοῦ Λόγου Του, προεφήτευσεν ὅτι … δύο εἶναι οἱ “κύριοι” τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὸν κόσμον τοῦτον, ἐκ τῶν ὁποίων καλεῖται νὰ ἐπιλέξῃ τὸν ἕνα διὰ νὰ ὑποταγῇ καὶ ἐργάζεται εἰς αὐτόν. “Οὐδεὶς οἰκέτης δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπή­σει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.” (Λουκ. ΙΣΤ΄ 13). Εἶναι δὲ ἀξιοσημείωτον, ὅτι – ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος – ἔθεσε τὸν Θεὸν (τὸν ἑαυτόν Του)… ἀπέναντι εἰς τὸν μαμωνᾶ καὶ γίνεται πλέον σαφές, ὅτι… τὸ κέρδος καὶ ἡ τοιούτου εἴδους ἐργασία, ἀποπροσανατολίζει τὸν ἄνθρωπον καὶ τὸν καθιστᾷ δοῦλον καὶ ὑποχείριον τοῦ κέρδους. Προσοχή, λοιπόν…

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν