Φωτιές άναψε η εκπομπή της ΕΡΤ στην Εκκλησία!

Μεροληψία και αντικειμενικότητα

Την 1^ην Νοεμβρίου 2018 η βραδινή εκπομπή του δημοσιογράφου κ. Πάνου Χαρίτου εις την ΕΡΤ «Focus» είχε ως θέμα την εκκλησιαστικήν επικαιρότητα. Καλεσμένοι ήσαν ο Σεβ. Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος, ο Θεοφ. Αβύδου και καθηγητής της Δογματικής κ. Κύριλλος, ο Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής της Θεσσαλονίκης κ. Θεόδωρος Γιάγκου, ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών κ. Μάριος Μπέγζος, ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως κ. Νίκος
Παπαχρήστου και ο δημοσιογράφος και διευθυντής της ιστοσελίδος «orthodoxia.info» κ. Ανδρέας Λουδάρος.
Το κεντρικόν ζήτημα της εκπομπής ήτο η εκκλησιαστική κρίσις εις το Ουκρανικόν. Ως αντιλαμβάνεται κανείς η σύνθεσις των προσκεκλημένων δεν ήτο αντικειμενική διά το ζήτημα. Ο Θεοφ. Αβύδου και ο κ. Παπαχρήστου ανήκουν εις το Φανάρι ενώ είναι γνωσταί και αι φιλικαί σχέσεις του Σεβ. Αλεξανδρουπόλεως με αυτό. Ο κ. Γιάγκου τυγχάνει Άρχων του Πατριαρχείου και εχρίσθη από τον νυν Πατριάρχην κ. Βαρθολομαίον. Όσον διά τον κ. Λουδάρον εις την ιστοσελίδα του από την ημέραν που προέκυψε το Ουκρανικόν φιλοξενούνται μόνον απόψεις υπέρ της Κωνσταντινουπόλεως. Εγείρονται επομένως πολλά ερωτήματα: Δια τι εκλήθη ο Σεβ. Αλεξανδρουπόλεως που ήρθε εκτάκτως από την άλλην άκρην της χώρας; Δια τι δεν εκλήθη άλλος Μητροπολίτης της Εκκλησίας της Ελλάδος; Δια τι δεν εξησφαλίσθη και η άλλη άποψις; Ο κ. Χαρίτος εις προσπάθειαν να δικαιολογηθή επεσήμανε ότι δεν εύρε κατάλληλον πρόσωπον από την ρωσσικήν πλευράν. Ωστόσο, δεν υπήρχε καμία εναλλακτική; Αποτέλεσμα αυτών ήτο να δοθή ένα «ρεσιτάλ» εγκωμίων του Φαναρίου.
Να πείσουν με κάθε τρόπο
Μετά μία ανασκόπησιν των γεγονότων του κ. Λουδάρου η συζήτησις ήρχισε με τον Θεοφ. Αβύδου να απαντά εις ερώτησιν του κ. Χαρίτου ότι όντως η απόδοσις Αυτοκεφάλου «είναι πλήγμα για την Εκκλησία της Μόσχας». Είναι προφανές ότι επανέλαβε δηλώσεις του Σεβ. Γαλλίας, ο οποίος είχε εκφρασθή ωσαύτως εις τον καθημερινόν τύπον και αι οποίαι συμβάλλουν μόνον εις την κλιμάκωσιν της καταστάσεως. Ο κ. Κύριλλος επέμεινε ότι το ζήτημα δεν είναι καθόλου πολιτικόν αλλά αποκλειστικώς εκκλησιαστικόν.
Ο Σεβ. Αλεξανδρουπόλεως, που φάνηκε να είχε λίγο έρθει εις αμηχανίαν με την τοποθέτησιν περί «πλήγματος», έλαβε κατόπιν τον λόγον και μετά μεγάλης προσπαθείας επέμεινε και αυτός ότι δεν είναι πολιτικόν το ζήτημα. «Καθαρά ποιμαντικόν ο λόγος της παρέμβασης του Πατριαρχείου», είπε και συνέχισε προσπαθών να καλύψη τας συνεπείας ρήξεως με την Μόσχαν ότι «δεν είναι σχίσμα αλλά ένας δύσκολος απογαλακτισμός, όπως εγώ τον χαρακτηρίζω».
Ηκολούθησε ο κ. Παπαχρήστου. Συνεχίζων τα σκέψεις του Σεβασμιωτάτου και του Θεοφιλεστάτου, ως συντονισμένη ορχήστρα, υπεστήριξε ότι «δεν υπάρχει αντικειμενικά σχίσμα αλλά μία διαδικασία σε εξέλιξη… ούτε σχίσμα ούτε τέτοια διάθεση υπάρχει μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία». Προφανώς συγχέει, ασυγχώρητον διά δημοσιογράφον, την διαδικασίαν της αποδόσεως Αυτοκεφαλίας που ευρίσκεται εις εξέλιξιν με την τετελεσμένην πράξιν του Πατριαρχείου Μόσχας να διακόψη κάθε κοινωνίαν με το Φανάρι. Ανέφερε μάλιστα, διά να υποστηρίξη την θέσιν αυτήν ότι το Φανάρι δεν εχρησιμοποίησε πουθενά την λέξιν «σχίσμα»! Αλλά, σχίσμα είναι η διακοπή κοινωνίας όχι η λέξις, βεβαίως.
Ο κ. Παπαχρήστου επεσήμανε ότι κακώς η συζήτησις περιπλέκεται μόνον περί της αποκαταστάσεως του κ. Φιλαρέτου και του κ. Μακαρίου καθώς το Φανάρι «δεν απεκατέστησε μόνο κληρικούς καθηρημένους αλλά πρωτίστως 20.000.000 πιστούς». Παρέλειψε βεβαίως να αναφέρη ότι ο μεν είναι αναθεματισμένος από όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας και ο δεύτερος είναι αυτοχειροτόνητος, επομένως δεν δύναται να αποκατασταθή, όπως επίσης ότι τα υπόλοιπα 20.000.000 που ανήκουν εις την κανονικήν Εκκλησίαν της Ουκρανίας τα ωδήγησε εις σχίσμα.
Εις την συνέχειαν ηκούσθη κάτι περίεργον από τον ίδιο: «Ο συντονιστικός ρόλος του Πατριαρχείου δεν είναι σαν τον δικό σας κ. Χαρίτο που συντονίζεται αυτό το τραπέζι αλλά έχει άλλη ευθύνη το Πατριαρχείο». Αυτό πρώτον, έρχεται εις αντίθεσιν με πρόσφατον κείμενον του Σεβ. Πειραιώς ο οποίος ευθέως λέγει ότι ο Πατριάρχης απλώς προεδρεύει εις Σύνοδον «ὡς συμβαίνει μέ ὅλες τίς προεδρίες ἀνά τόν κόσμο». Το δεύτερον είναι ότι συμφώνως προς την Ορθόδοξον Εκκλησιολογίαν η ευθύνη διά την σύνολον Εκκλησίαν είναι υποχρέωσις κάθε ενός Επισκόπου και όχι ιδιαίτερον μέλημα κάποιου.
Όλοι εναντίον ενός
Η διεξαγωγή της συζητήσεως απέκτησε ενδιαφέρον όταν μετά τον κ. Παπαχρήστου ήλθε η σειρά του κ. Μπέγζου. Ο κ. Χαρίτος επανέλαβε το ερώτημα αν το ζήτημα είναι πολιτικόν ή εκκλησιαστικόν διά να λάβη την απάντησιν ότι «τρεις ανακοινώσεις εξέδωσε το State Department  των ΗΠΑ για το ζήτημα… επομένως κ. Χαρίτο τι έτι χρεία έχομεν μαρτύρων;». Αυτό αναστάτωσε τους συνομιλητάς, οι οποίοι όμως δεν τον διέκοψαν. Ο κ. Μπέγζος σημείωσε ότι εις το ανακοινωθέν του Φανάρι «γράφει ότι ελπίζει να μη γίνουν αιματοχυσίες διότι τις προβλέπει»! Αυτό επιβεβαιώνει ότι διά ό,τι συμβεί φέρει την ευθύνην το Φανάρι διότι ήτο εις γνώσιν του. Εις τα όσα ηκούσθησαν ότι αι αποφάσεις αυταί ελήφθησαν διά το καλόν της Ουκρανίας ο κ. Καθηγητής είπε κατηγορηματικά: «Εμένα με ενδιαφέρει ότι πρώτον δεν θα έρθει ειρήνη με αυτές τις ενέργειες… και δεύτερον με ενδιαφέρει η ενότητα της Ορθοδοξίας. Από τις δεκατέσσερεις Εκκλησίες οι επτά είναι στο πλευρό του Πατριαρχείου Μόσχας».
Εις αυτό το σημείον τον διέκοψαν όλοι ομοθυμαδόν αμφισβητώντας αν είναι επτά. Μετρών και πάλι ο κ. Μπέγζος τας αρίθμησε τόσας. Εις την αντίρρησιν ότι το ίδιο συνέβη και με την Εσθονίαν αλλά η κοινωνία επανήλθε ο κ. Μπέγζος απήντησε ότι η διαφορά είναι μεγάλη διότι «η Ουκρανία είναι το Κόσσοβο της Ρωσίας. Εκεί εκχριστιανίστηκαν οι Ρώσοι… είναι σε σπουδαιότητα περίπου ό,τι είναι η Κύπρος για εμάς». Αι αντιδράσεις συνεχίσθησαν με τον κ. Παπαχρήστου εξ αριστερών και τον κ. Λουδάρον εκ δεξιών να απαυθύνονται ταυτοχρόνως προς τον κ. Μπέγζον, ο οποίος καταλήγων την τοποθέτησίν του σχολίασε επ’ αυτών: «η ειδυλλιακή εικόνα που περιγράφετε μακάρι να ήταν έτσι».
Αντικανονικό το κέντρο ενότητας
Εις σύνδεσιν με την Θεσσαλονίκην έλαβε σειράν ο κ. Γιάγκου, ο οποίος ήρχισε τας φιλοφρονήσεις προς το Φανάρι: «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως κέντρο ενότητας των Ορθοδόξων Εκκλησιών έχει εμπειρία αιώνων και τα διαχειρίζεται με σύνεση». Εις ποίον Ι. Κανόναν να μας υποδείξη ο κ. Κανονολόγος αναφέρεται ότι η ενότητα της Εκκλησίας εδράζεται επί του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως; Όχι, μόνον δεν υπάρχει Κανών αλλά πρόκειται περί κακοδοξίας. Επειδή υπάρχει αιώνας το Πατριαρχείον αυτό καθιστά αυτομάτως και τους νυν οικούντας φορείς σοφίας;
Πλέον παράδοξος ήτο η αντίφασις εις την οποίαν υπέπεσε. Ανέφερε ότι «όλα τα Αυτοκέφαλα τα έδωσε το Πατριαρχείο και έγιναν ίσως και με αντικανονική τάξη αλλά η Εκκλησία βρήκε το βηματισμό της στο τέλος»! Κατανοεί ότι εκθέτει το Πατριαρχείον ότι η απόδοσις αυτοκεφαλιών ήτο αντικανονική αλλά εκθέτει και την Ορθοδοξίαν παρουσιάζουσα αυτήν ως χωλαίνουσα κατά καιρούς; Προκάλεσε όμως το γλωσσικόν του ολίσθημα, χαρακτηρίζων την «Σύνοδον» του Κολυμβαρίου ως «Οικουμενική»!
Οι Ι. Κανόνες ισχύουν α λα καρτ
Ηκολούθησε διάλειμμα και έπειτα εις το ερώτημα του κ. Χαρίτου αν η Εκκλησία της Ρωσίας με τας ενεργείας της μειώνει το Φανάρι ή αναβαθμίζει την θέσιν αυτής ο Θεοφιλέστατος απήντησε ότι «συμβαίνουν και τα δύο. Προσπαθεί να μειώσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και προσπαθεί να αναβαθμίσει τη δική της θέση… δυστυχώς όποιος μελετήσει τα επιχειρήματά της κανονικά και θεολογικά αυτά είναι αστεία και φαιδρά»! Αναρρωτώμεθα: κατ΄αυτόν τον τρόπον θα επιτευχθή η ειρήνη;
Ο κ. Άνθιμος εις συγχορδίαν συνεπλήρωσε ότι «κανένας δεν μπορεί να αναβαθμιστεί υποβαθμίζοντας… τα αιώνια όρια που λένε οι Πατέρες είναι ιερά, τα πρεσβεία τιμής… Είναι Οικουμενικός διότι το θέλουν οι Οικουμενικές Σύνοδοι… Το Κανονικό Δίκαιο δεν αλλάζει…». Καμία Οικουμενική Σύνοδος δεν ωνόμασε «Οικουμενικό» τον Πατριάχην και καμία δεν του απέδωσε ιδιαίτερα προνόμια. Όσο διά την σειράν, αυτή ήδη την κατεπάτησε το ίδιο το Φανάρι όταν έταξε το Πατριαρχείον της Μόσχας πέμπτον άνευ Οικουμενικής Συνόδου. Διά τι όμως δεν «βροντοφωνάζει» το ίδιο ο Σεβασμιώτατος όταν το Φανάρι καταπατά Ι. Κανόνας π.χ. εις τας συμπροσευχάς; Οι Ι. Κανόνες ισχύουν μόνον διά τα πρεσβεία τιμής;
Απεκάλυψε όμως εις την συνέχειαν ποιο είναι το πραγματικόν πρόβλημα: «Το καίριο λάθος της Μόσχας ήταν που δεν ήρθε στην Κρήτη… Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε αποφασίσει να συζητηθεί ο τρόπος Αυτοκεφαλίας. Θα έβαζε ένα δικό του προνόμιο στο τραπέζι». Ποίος Κανών δίδει το δικαίωμα εις το Φανάρι να απονέμη Αυτοκέφαλα; Με τίνος ευθύνη ένα Πατριαρχείον αντικαθιστά την λειτουργίαν Οικουμενικών Συνόδων; Αν ο Πατριάρχης είχε δικαίωμα παροχής και άρσεως αυτοκεφάλου τότε θα είχε δικαίωμα εφ’ όλης της Εκκλησίας, δηλ. σαφής παπισμός.
Ο κ. Παπαχρήστου συνεπλήρωσε αφήνων και αιχμάς κατά μέσων ενημερώσεως που επικρίνουν το Φανάρι ότι «αντί να γνωρίζουν τα προνόμια του Οικουμενικού Πατριαρχείου προτιμούν την επικοινωνιακή διαχείριση ένα bullying επικοινωνιακό». Μόνο τα προνόμια τους ενδιαφέρουν και όχι το σχίσμα εις την Εκκλησίαν και η πιθανή απώλεια ανθρώπων εις την Ουκρανίαν;
Aπεφεύχθη το «Αρχιεπισκοπή Αχρίδος»;
Αλλαγή στάσεως επαρουσίασε ο κ. Μπέγζος, προφανώς επειδή είχε μεσολαβήσει διάλειμμα και θα του έγιναν φιλικαί υποδείξεις. Ο κ. Χαρίτος έθεσε τώρα το ζήτημα της Εκκλησίας των Σκοπίων. Ο κ. Μπέγζος είπε ότι «είναι σοφή η στάση του Πατριαρχείου που δεν προχωρά στην αυτοκεφαλία των Σκοπίων… να κάνω όμως ένα σχόλιο πάλι για το ουκρανικό. Θα ευχόμουν η Μόσχα να ζητήσει συγγνώμη που δεν πήγε στην Κρήτη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο να βρει συμβιβαστική λύση στην Ουκρανία».
Παρενέβη ο Σεβ. Αλεξανδρουπόλεως διά να «διορθώση» λέγων ότι «Η Εκκλησία των Σκοπίων δεν ζήτησε Αυτοκεφαλία ή Αυτονομία αλλά επιστροφή στην κανονικότητα που είναι κάτι άλλο». Ωραία τα ευφυολογήματα, αλλά εις την πραγματικότητα δεν υπάρχει άλλος τρόπος και μάλιστα δεδομένων των παρουσών συνθηκών.
«Μη συγχέουμε τα θέματα», είπε ο κ. Κύριλλος, «τα Σκόπια ανήκουν στη Σερβία ενώ η Ουκρανία είναι έδαφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου». Ο κ. Άνθιμος υπογράμμισε ότι «στη σύναξη του Πατριαρχείου που ήμασταν αναφέρθηκε στον Πατριάρχη και εκείνος τελικώς το δέχτηκε ότι για την ονομασία Αρχιεπισκοπή Αχρίδος θα πρέπει να υπάρξη διασάφηση… Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος είχε γεωγραφικά όρια μέχρι την Ελασσόνα… θα πρέπει να αποφευχθούν οι αλυτρωτισμοί».
Παρά τα όσα είπε, ο κ. Παπαχρήστου άφησε μάλλον ανοικτόν το ενδεχόμενον λέγων: «έστειλαν γράμμα (ενν. οι Ιεράρχαι των Σκοπίων) αλλά το πώς θα το εκτιμήσει η Εκκλησία είναι άλλο θέμα». Εις ερώτημα του κ. Χαρίτου περί σχέσεως πολιτικής και θρησκείας ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Φαναρίου είπε ότι δεν είναι θεολόγος και θα απαντήση ως πιστός ότι «τα πάντα στη ζωή έχουν όλες τις διαστάσεις και την κοινωνική, την θρησκευτική κ.λπ. Πολιτική και θρησκεία συνυπάρχουν, καλό είναι να μην παρεμβαίνει το ένα στο άλλο». Η αντίληψις που έχει δεν έχει σχέσιν με το πώς η Ορθόδοξη Θεολογία θεάται την πολιτικήν.
Εις την συνέχειαν ο κ. Γιάγκου ηθέλησε να βάλη μία άλλην οπτικήν εις το όλον θέμα επανερχόμενος εις το Ουκρανικόν ότι «η Εκκλησία της Ρωσίας όταν πρόκειται για απόδοση αυτοκεφαλίας σε εδάφη του Φαναρίου δείχνει προθυμία όχι όμως όταν αφορά δικά της». Τελικώς η Ουκρανία είναι έδαφος της Ρωσίας όπως λέγει ο κ. Γιάγκου ή έδαφος του Φαναρίου όπως ισχυρίζεται ο Θεοφ. Αβύδου; Τέλος ανέφερε την πληροφορίαν ότι «ξέρω ότι ο Πατριάρχης θέλει συνεργασία με την Εκκλησία της Σερβίας» διά το σκοπιανόν.
Το «πρωτείο» δημιουργεί το σχίσμα
Η «αντικειμενικότης» του κ. Λουδάρου εφάνει αμέσως μετά τα όσα είπε ο κ. Γιάγκου. Οι Σκοπιανοί «έστειλαν αίτημα στην Βουλγαρία αλλά δεν είναι κανενός άλλου το δικαίωμα αυτό παρά μόνο του Οικουμενικού Πατριαρχείου… όσο για την Ουκρανία το ισχυρό κράτος της Ρωσίας θέλει να χρησιμοποιήσει την Εκκλησία της Ρωσίας… Η πραγματική μάχη δίνεται στην Κωνσταντινούπολη όπου πολιορκούν το Πατριαρχείο… ανοίγει η πόρτα της αμφισβήτησης για το ποιος είναι η πρώτη Εκκλησία στην Ορθοδοξία». Συμπεραίνομεν επομένως, ότι Φανάρι και Μόσχα διαγκωνίζονται διά το υποτιθέμενον «πρωτείον». Ποίος ευθύνεται; Όλοι εκείνοι Ιεράρχαι και αυλοκόλακαι που υποστηρίζουν με θέρμην ότι το «πρωτείον» εξασφαλίζει προεδρεία επί των Ορθοδόξων, συντονιστικόν ρόλον όλης της Εκκλησίας, ότι καθίστασαι «σεπτόν κέντρον», ότι έχει δικαιώματα και προνόμια υπεράνω των άλλων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και άλλας τόσας ανεδαφικάς και ανυπάρκτους θεολογικώς, ιστορικώς και κανονικώς υπερεξουσίας.
Διγλωσσία… περί «χωρισμού»
Ο επόμενος κύκλος συζητήσεως ήτο διά τας σχέσεις Εκκλησίας – Πολιτείας. Ο κ. Μπέγζος ετόνισε ότι υπάρχει διγλωσσία εις την Κυβέρνησιν που από την μία θα αφήσει το «επικρατούσα» εις το Σύνταγμα αλλά θα προσθέση και το «ουδετερόθρησκον», ενώ εις την πράξιν έχομεν ουδετερόθρησκον κράτος καθώς ο κ. Πρωθυπουργός ωρκίσθη με πολιτικόν όρκον.
Εις το ερώτημα του κ. Χαρίτου διά να τοποθετηθούν όλοι επί του θέματος του διέλαθε ότι είπε «με βάση τη συννενόηση που έχει κάνει ο Αρχιεπίσκοπος με τον Πρωθυπουργόν», επιβεβαιώνων τοιουτοτρόπως ότι το ζήτημα έχει διευθετηθή εις το παρασκήνιον.
Ο Κοσμήτωρ είπε ότι «διακριτοί ρόλοι υπάρχουν… Η Εκκλησία να μαρτυρήσει δυναμικά την Ορθόδοξη Παράδοση». Πώς να το πράξη όταν όχι μόνον δεν διαμαρτύρεσθε κ. Γιάγκου διά τα νέα θρησκευτικά που αλλοιώνουν τας συνειδήσεις των παιδιών και επιτελούν αποδόμησιν της κατηχήσεως που γίνεται εις τας ενορίας, αλλά εκπαιδεύετε διδασκάλους εις την κατεύθυνσιν Ισλαμικών Σπουδών που θα διεκδικήσουν να διδάσκουν έχοντες ίδια επαγγελματικά δικαιώματα και το μάθημα των θρησκευτικών εις τα σχολεία;
Ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως ετοποθετήθη λέγων ότι «το «επικρατούσα» εκφράζει αριθμητικά μεγέθη… η πολιτική να είναι μέσα στην Εκκλησία, ο κομματισμός να μην είναι… πρέπει να θέσουμε τα ερωτήματα: μήπως υπάρχει ήδη στην πράξη το ουδετερόθρησκο; Το θέλει η κοινωνία αυτό;… Θα πρέπει να συναποφασίσουμε Εκκλησία και Πολιτεία για πολλά πράγματα… βεβαίως η Πολιτεία θα νομοθετήσει… να έχουμε πάντοτε υπόψη ότι η Εκκλησία είναι ο μόνος συνδετικός δεσμός της κοινωνίας».
Το «Προμπονά» ή η εξουσία είναι το πρόβλημα;
Ο κ. Χαρίτος παρατηρών την ομόνοιαν των καλεσμένων περί του ζητήματος έστρεψε την συνομιλίαν εις τας σχέσεις Φαναρίου και Εκκλησίας της Ελλάδος με αιχμή το κτήμα «Προμπονά» ερωτών τον κ. Κύριλλον αν είναι δυνατόν –και όπως το βλέπει ο απλός κόσμος- ένα χωράφι να χωρίζη δύο Εκκλησίας. Ο Θεοφιλέστατος είπε «υπάρχει μία δυσκολία στις σχέσεις όχι κρίση για το κτήμα «Προμπονά»… Ο λόγος που δεν ειδώθηκαν Πατριάρχης και Αρχιεπίσκοπος είναι πάντως αυτός. Δεν ξέρω εγώ κάποιον άλλον λόγο». Μάλλον δεν έγινε ιδιαιτέρως πιστευτός από τον κ. Χαρίτον, που έδωσε το βήμα εις τον κ. Άνθιμον.
Ο Σεβασμιώτατος ανέφερε ότι «το χωράφι δεν τις χωρίζει αλλά δίνει ευκαιρία να συζητήσουμε εις βάθος για τα θέματα… Έχουμε σεβασμό στο Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά συγχρόνως η Εκκλησία της Ελλάδος κρατάει όλο τον Ορθόδοξο κόσμο σε συνοχή». Εις αυτό το σημείον διεφάνη ότι οι Μητροπολίται της Βορείου Ελλάδος είναι πρόθυμοι να υποστηρίξουν το Φανάρι όταν αυτό εμπλέκεται εις διαμάχας με άλλας Ορθοδόξους Εκκλησίας αλλά δεν θα εθυσίαζον ποτέ την Εκκλησίαν της Ελλάδος χάριν του Φαναρίου. Γινώσκουν καλώς ότι αν είχον να επιλέξουν μεταξύ υπαγωγής τους εις το Φανάρι ή παραμονής τους εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος, θα προετίμουν να είναι άρχοντες εις τον τόπον τους παρά «βικάριοι» ενός «πάπα της ανατολής».
Ο κ. Παπαχρήστου μετατόπισε το κέντρον βάρους λέγων «η μάνα με το παιδί δεν μπορεί να χωρίσει ποτέ… αυτή η σχέση ποτέ δεν θα αλλάξει», δίνων μήνυμα ότι η Εκκλησία της Ελλάδος οφείλει να είναι υποκείμενη εις το Φανάρι και ότι τα πράγματα θα συνεχίσουν κατ’ αυτόν τον τρόπον. Αυτό προεκάλεσε την αντίδρασιν του κ. Λουδάρου, ο οποίος υπαινικτικώς ανταπάντησε: «εκτός από μάνα και παιδί είναι και αδερφές και αυτό δημιουργεί πρόβλημα στην οικογένεια». Ο κ. Γιάγκου συνετάχθη με την γραμμήν του κ. Παπαχρήστου: «η μάνα με τη θυγατέρα συνυπάρχουν και όποια προβλήματα θα λυθούν στην πορεία του χρόνου». Βεβαίως, δεν υπάρχουν εις το κανονικόν δίκαιον «μητέρες και θυγατέρες» διότι όλες αι Εκκλησίαι είναι ισότιμαι διότι φέρουν την αυτήν πίστιν και αλήθειαν. Απορούμε όμως πόσο επιπόλαια αντιμετωπίζεται το ζήτημα ως να αφεώρα μία διαπροσωπικήν σχέσιν και όχι εκκλησιαστικά ζητήματα με κανονικάς και δογματικάς προεκτάσεις. Καλώς πράττει ο κ. Γιάγκου και «μετράει τις κουβέντες του» διά να μην τον κακοχαρακτηρίσουν εις την Αθήνα ή εις το Φανάρι, αφού η υπεράσπισις του δικαίου και ορθού έπαυσε να είναι προτεραιότης του.
Γιατί δεν θέλουν Πανορθόδοξη;
Εις αυτό το σημείον έληξε και η εκπομπή, την οποία συνιστώμεν να παρακολουθήση κανείς εις το διαδίκτυον, καθώς αναφέραμε ολίγα μόνον και αποσπασματικά. Απορρούμε όμως πως δεν έθεσε ουδείς το πλέον σημαντικόν ερώτημα: εφόσον αι περισσότεραι Εκκλησίαι ζητούν σύγκλησιν Πανορθοδόξου διά να αποφευχθή μόνιμον σχίσμα διά τι αρνείται το Φανάρι;

πηγή:  http://orthodoxostypos.gr