Οἱ ἐπίσκοποι καλοῦνται σέ Σύνοδο γιά θέματα δογματικά καί ζητήματα εὐταξίας ἐκκλησιαστικῆς. Ὁ πληγωμένος Ἀετός. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

 Οἱ μέρες καί οἱ μῆνες περνοῦσαν μ’ ἔνταση καί αὐξημένη δραστηριότητα στήν πρωτεύουσα τοῦ ἰσχυροῦ ἀνατολικοῦ κράτους. Ἡ ἐγκατάσταση ἐκεῖ τοῦ αὐτοκράτορα σήμανε συναγερμό. Ἀπ’ ὅλα τά σημεῖα τῆς αὐτοκρατορίας, ἀνατολικῆς καί δυτικῆς, μαζεύονταν στήν Κωνσταντινούπολη πλούσιοι κι ἔμποροι, ἀνώτατοι στρατιωτικοί καί διοικητικοί, ἐπίσημα πρόσωπα καί φιλόδοξοι. Δίψα γιά πλούτη, πείνα γιά δόξα καί δύναμη, τούς μάζευε στήν Πόλη, γύρω ἀπό τό παλάτι. Ἕνας ὀργασμός πού δέν μποροῦσε νά ἐλέγξει κανείς. Ὁ Θεοδόσιος, βέβαια, χαιρότανε γι’ αὐτό καί ὑπερηφανευότανε γιά τήν πρωτεύουσά του.

Μέσα στήν εὐφορία του αὐτή πείστηκε ἀπό τούς ἐκκλησιαστικούς καί ἀπό τό Γρηγόριο ν’ ἀναλάβει τά ἔξοδα γιά μεγάλη Σύνοδο ἐπισκόπων. Ὅσοι παλατιανοί καί ἀνώτεροι κρατικοί ἦσαν ἐθνικοί, δέν ἐνθουσιάστηκαν καθόλου. Δέ γινότανε ὅμως ν’ ἀντιδράσουνε στό Θεοδόσιο.

Ἡ Σύνοδος ἤτανε ἀναγκαία καί ἀρχικά τήν περιμένανε ὡς Σύνοδο Ἀνατολῆς καί Δύσης, ὁλόκληρης τῆς αὐτοκρατορίας. Οἱ αἱρετικοί εἴχανε προκαλέσει μεγάλη κρίση στούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας. Καί οἱ ὀρθόδοξοι, ἀπαντώντας, εἴχανε προχωρήσει στή θεολογία περί τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί στή θεολογική διάκριση τῶν τριῶν θείων ὑποστάσεων καί τῆς μιᾶς θείας φύσης. Ἐπιθυμούσανε, λοιπόν, τήν ἐπικύρωση τῆς θεολογίας αὐτῆς, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι ἔτσι θά τήν ἀποδέχονταν καί ὅσοι διστάζανε, ὅσοι τήν ἀρνοῦνταν χωρίς νά εἶναι καί φαντισμένοι αἱρετικοί. Τέτοιοι τότε ἦσαν πολλοί ὁμοιουσιανοί, ὅπως τούς λέγανε (διότι δίδασκαν ὅτι ὁ Υἱός ἔχει ὅμοια οὐσία μέ τόν Πατέρα, ἀλλ’ ἀποφεύγανε νά τόν ὁμολογοῦν ὁμοούσιο πρός τόν Πατέρα) καί πολλοί πνευματομάχοι. Οἱ τελευταῖοι διστάζανε νά ὁμολογήσουνε τό ἅγιο Πνεῦμα Θεό καί ὁμοούσιο πρός τόν Υἱό καί τόν Πατέρα.

Ὑπήρχανε ὅμως καί ἄλλοι λόγοι γιά τή σύγκληση τῆς Συνόδου. Π.χ. ἡ διαφωνία μεταξύ ἀνατολικῶν καί δυτικῶν γιά τό σχίσμα τῆς Ἀντιόχειας καί ἄλλα θέματα ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας, ὅπως ἡ κανονική ἀπό τούς ἐπισκόπους ἐνθρόνιση τοῦ Γρηγορίου. Μιά καί -ἀπό μεγάλη εὐαισθησία- εἶχε ἀρνηθεῖ νά ἐνθρονιστεῖ ἐπίσημα, περίμενε καί περίμεναν Σύνοδο πού θά τόν ἔκανε.

Ἔστειλε, λοιπόν, ὁ Θεοδόσιος, γιά τίς ἀρχές Μαΐου, πρόσκληση στούς ἐπισκόπους τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους. Διάφοροι λόγοι ἐμπόδισαν νά γίνει Σύνοδος ἀνατολικῶν καί δυτικῶν, ὅλων δηλαδή τῶν ἐπισκόπων τῆς ὅλης Ἐκκλησίας. Φτάσανε ἀπ’ ὅλες τίς ἐπαρχίες τῆς Ἀνατολῆς ἐπίσκοποι καί μάλιστα ὀρθόδοξοι. Μερικοί, ὅπως οἱ μακεδόνες καί οἱ αἰγύπτιοι καθυστερήσανε. Ἔφτασαν ἔγκαιρα καί πολλοί αἱρετικοί, ὀπαδοί τοῦ Μακεδονίου καί πνευματομάχοι.

Ἀπό τούς πρώτους, πού μπήκανε στήν Κωνσταντινούπολη, καί ὁ Μελέτιος. Μορφή ἁγίου. Γαλήνιος κι ἐπιβλητικός. Ὅλοι τόν σέβονταν, γιατί ὁ ἐπίσκοπος αὐτός τῆς Ἀντιόχειας εἶχε γίνει ὁμολογητής τῆς ὀρθόδοξης πίστης. Οἱ ἀρειανοί βάλανε τό σκληρό αὐτοκράτορα Οὐάλη νά τόν ἐξορίσει πάλι καί πάλι ( 365-378). Τό ἴδιο εἶχε κάνει παλαιότερα καί ὁ αὐτοκράτορας Κωστάντιος (337-361), ἀρειανόφρονας καί αὐτός. Τώρα πιά, σεβάσμιος γέρος, ἦρθε στήν πρωτεύουσα. Ὁ Γρηγόριος τόν ἤξερε ἀπό παλιά, ἀπό τά χρόνια τῆς ἐξορίας του. Τόν τιμοῦσε πολύ καί τόν ὑποδέχτηκε σάν ἤρωα τῆς πίστης. 

Ὁ πληγωμένος Ἀετός (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

(ἀφηγηματικὴ Βιογραφία)

  (σελ.243-245)

  Στυλιανοῦ Γ. Παπαδοπούλου Καθηγητή Πανεπιστημίου

Ἔκδοση Δ΄

Ἀποστολική διακονία

 

εδώ το προηγούμενο