Ἀναγκάζεται νά χρησιμοποιεῖ λέξεις κι ἐκφράσεις πού δέν ὑπάρχουν στήν Γραφή. Ὁ πληγωμένος Ἀετός. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ἤξερε ἀπ’ ὅσα τοῦ εἴχανε πεῖ, τό ’βλεπε τώρα καί στά μάτια πολλῶν ἀκροατῶν, πώς τό μεγάλο τους πρόβλημα εἶναι τά «ἄγραφα». Ἐκεῖνα πού τούς ἐξηγεῖ εἶναι «ἄγραφα». Ἡ Γραφή δηλαδή δέ λέει πουθενά ὅτι τό Πνεῦμα εἶναι ὁμοούσιο καί ἀληθινός Θεός. Οὔτε λίγο οὔτε πολύ κατηγοροῦσανε τό Γρηγόριο οἱ ἀρειανοί ὅτι:

-Εἰσάγεις στήν πίστη ἕνα Θεό, πού εἶναι «ξένος» στή Γραφή καί «παρέγγραπτος», ἄγραφος.

Σέ πολλές εὐκαιρίες τούς εἶχε ἀναφέρει ὁ Γρηγόριος τίς «μαρτυρίες» τῆς Γραφῆς, τά πολλά χωρία της πού μιλᾶνε γιά τό ἅγιο Πνεῦμα. Θά τίς ἀναφέρει καί τώρα πιό συστηματικά, γιατί

ὅσα ὑποστήριζε συνάγονται ὅλα ἀπό τή Γραφή. Θά κάνει ὅμως καί κάτι ἄλλο, πού φοβότανε ὥς τώρα νά κάνει. Φοβότανε ὅτι δέν θά τον καταλαβαίνανε καί θά τόν παραξηγούσανε. Ἀλλά ἔφτασε ὁ κόμπος στό χτένι. Δέ γινότανε κι ἀλλιῶς, ἀπό τή στιγμή πού κάποιος ἀπό τό ἀκροατήριο φώναξε τή λέξη «ἄγραφο» γιά τό ἅγιο Πνεῦμα. Ὁ μεγάλος θεολόγος ξαφνικά ἐλευθερώθηκε ἀπό τούς δισταγμούς καί ἀφέθηκε νά φανερώσει τά τρίσβαθα τῆς θεολογίας.

Μέ φωτισμό προχωρεῖ πέρα ἀπό τό γράμμα τῆς Γραφῆς 

-«Ἄγραφα» καί «ἄγραφα» λές καί ξαναλές. Λάθος μεγάλο, ἀγαπητέ μου. Ἡ Γραφή ἀναφέρει –καί πολύ μάλιστα- ὅσα λέω γιά τό Πνεῦμα. Μόνο πού τά καταλαβαίνουν ἐκείνοι πού τήν μελετᾶνε πολύ καί μέ προσευχή. Ἐκεῖνοι, πού δέν στέκονται μόνο στό γράμμα της. Αὐτοί, πού χαριτωθήκανε νά διασχίσουνε τό γράμμα τῆς Γραφῆς, νά σκύψουνε στό βάθος τό ἄπειρο τῆς ἀλήθειας, πού δηλώνει τό γράμμα. Αὐτοί, ἀδελφοί μου, πού καταυγάζονται ἀπό τό θεῖο φῶς ἀξιώνονται νά δοῦνε κάτω ἀπό τό γράμμα «τό ἀπόθετο κάλλος», τήν ὡραιότητα τῆς ἀλήθειας, τόν ἴδιο δηλαδή τό Θεό. Νά ποιοί μποροῦνε νά μιλήσουνε γνήσια καί ὀρθά γιά τό Πνεῦμα. Νά τί σημαίνει νά μελετᾶς καί νά ἑρμηνεύεις τή Γραφή. Νά προχωρᾶς πέρα καί κάτω ἀπό τό γράμμα. Τό γράμμα δηλώνει τήν ἀλήθεια. Αὐτή ὅμως εἶναι ἄπειρη καί δέν μπορεῖ νά χωρέσει σέ καμμία λέξη, σέ καμμία γλώσσα, σέ κανένα σχῆμα. Καί μακάρι νά μήν εἴχαμε κακοδοξίες κι αἱρέσεις. Θά μᾶς ἀρκούσανε ὅσα λέγονται κι ἐξηγοῦνται στή Γραφή. Μπορούσαμε να ζήσουμε καί νά σωθοῦμε μ’ αὐτά. Δέ μᾶς ἀφήνουνε ὅμως οἱ κακοδοξίες. Καί πρέπει γι’ αὐτό νά ἐξηγήσουμε εὐρύτερα τήν ἀλήθεια, περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἐξηγεῖται μέ τό γράμμα τῆς Γραφῆς. Καί τό κάνουμε αὐτό  διασχίζοντας τό γράμμα καί πηγαίνοντας βαθύτερα στήν ἀλήθεια, ἀλλα στήν ἴδια πάντοτε ἀλήθεια. Πρόκειται πάντοτε γιά τήν ἴδια ἀλήθεια, τή δηλωμένη στή Γραφή ἀλήθεια. Καί ἡ διάσχιση τοῦ γράμματος, ἡ ἀναζήτηση τοῦ βάθους, γίνεται μόνο μέ τήν καθοδήγηση τοῦ ἴδιου τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

Μέ τά λόγια τοῦτα περίμενε πώς θά καθησυχάσει τούς ἀκροατές του. Ἔγινε τό ἀντίθετο. Δέ μιλούσανε, μά ὁ Γρηγόριος εἶδε στά μάτια τους χίλια ἐρωτηματικά:

-Πῶς δέν ἀρκεῖ γιά μᾶς ἡ Γραφή; Ποιός μᾶς λέει ὅτι τό ἅγιο Πνεῦμα φωτίζει τόν ἄνθρωπο νά προχωράει πέρα ἀπό τό γράμμα; Ὅτι μπορεῖ νά πεῖ κάτι γιά τήν ἀλήθεια, που δέ δηλώνεται ρητά μέ τό γράμμα τῆς Γραφῆς. Καί, ἐπιτέλους, γιατί δέν τά εἶπε ὅλα ὁ Κύριος ὅσο ἤταν στή γῆ;

Θέλοντας καί μή ἔπρεπε νά δώσει ἀπάντηση πού δέν ἤταν εὔκολη. Χρειαζότανε καί πολλές ἐξηγήσεις. Πίεσε τόν ἑαυτό του καί προσπάθησε νά βάλει σέ τάξη τά πρέποντα καί νά τά δώσει μέ συντομία. Ἔπρεπε νά πάρει τό θέμα ἀπό τήν ἀρχή:

-Πολύ παραξενευτήκατε μέ ὅσα εἶπα. Ὤφειλα ὅμως νά τά πῶ. Κρίσιμο τό θέμα, κρίσιμη ἐποχή, βαθιά καί ἡ θεολογία. Τέτοιες ὧρες σέ τέτοια θέματα δέν ἀρκοῦνε προτροπές καί εὔκολες ἐξηγήσεις. Προσέξτε με τώρα πάλι. Θά σᾶς ὁδηγήσω πιό βαθιά. Θά βροῦμε τό θεμέλιο, πάνω στό ὁποῖο στηρίζονται ὅσα εἶπα. Ἐκεῖνα δηλαδή γιά τό φωτισμό τοῦ ἁγίου Πνεύματος, μέ τόν ὁποῖο προχωράει ὁ χαρισματοῦχος θεολόγος πέρα καί κάτω ἀπό τό γράμμα τῆς Γραφῆς. Πού ἀποκτᾶ ἐμπειρία τῆς ἀλήθειας εὐρύτερη ἀπό κείνη πού ἔχουνε οἱ ἄλλοι. 

Ὁ πληγωμένος Ἀετός (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

(ἀφηγηματικὴ Βιογραφία)

  (σελ.217-219)

  Στυλιανοῦ Γ. Παπαδοπούλου Καθηγητή Πανεπιστημίου

Ἔκδοση Δ΄

Ἀποστολική διακονία

 

εδώ το προηγούμενο