Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες καταδικάζουν διά συνοδικών πράξεων την ψευδοσύνοδο της Φλωρεντίας

Καθώς λοιπόν, η Ανατολική Εκκλησία είχε εισέλθει σε μια περίοδο μεγάλης αναταραχής, εξαιτίας της κάκιστης ψευδοσυνόδου της Φλωρεντίας όπου συμφωνήθηκε με τη βία η ψευδοένωση, το ίδιο έτος συγκροτήθηκε σύνοδος στα Ιεροσόλυμα από τους Ανατολικούς Πατριάρχες, τον Αλεξανδρείας Φιλόθεο, τον Αντιοχείας Δωρόθεο και τον Ιεροσολύμων Ιωακείμ. Παρών ήταν και ο επίσκοπος Καισαρείας Αρσένιος.

Η Σύνοδος αυτή των Πατριαρχών, αναθεμάτισε τη σύνοδο της Φλωρεντίας και καθαίρεσε τον λατινόφρονα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μητροφάνη. Έδωσαν μάλιστα γραπτή ομολογία στον Μητροπολίτη Καισαρείας, με την εντολή να κηρύξει παντού την ευσέβεια, δηλαδή την αποκήρυξη της ασεβούς ψευδοσυνόδου.

Έγραφε το έγγραφο αυτής της Συνόδου:

«… Επειδή παρουσιάστηκε στη σύνοδο και ο πανιερώτατος Μητροπολίτης της αγιωτάτης Μητροπόλεως Καισαρείας της Καππαδοκίας, ο πρωτόθρονος και έξαρχος όλης της Ανατολής, αφενός για να προσκυνήσει τον πάνσεπτο και θείο τάφο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και να επισκεφθεί τους αγίους τόπους των Ιεροσολύμων, όπου πραγματοποιήθηκαν τα παράδοξα μυστήρια της οικονομίας του Χριστού, και αφετέρου να έρθει σε επαφή με εμάς και το μέγα μυστήριο της ορθοδοξίας και ευσεβείας των Χριστιανών, καθώς και να μας ενημερώσει για τα σκάνδαλα που πραγματοποιούνται στην Κωνσταντινούπολη, εξαιτίας της μιαρής συνόδου που πραγματοποιήθηκε στη Φλωρεντία της Ιταλίας, όπου έγιναν δεκτά τα δόγματα των Λατίνων του Πάπα Ευγενίου, κάτι που δεν έπρεπε να συμβεί.

Έγινε δηλαδή δεκτή η προσθήκη στο θείο και αμώμητο σύμβολο της πίστεως, καθώς υπογράφηκε ότι το Θείον Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού. Ομοίως έγινε δεκτή και η χρήση των αζύμων στην αναίμακτη θυσία. Ως εκ τούτου, έγινε δεκτή και η μνημόνευση του Πάπα. Γενικώς, η σύνοδος αυτή συγκατατέθηκε σε όλα όσα άθεσμα και παρά τους κανόνες έχουν υιοθετήσει η παπικοί.

Η ίδια σύνοδος επέτρεψε στον Κυζίκου Μητροφάνη να αρπάξει ληστρικά το θρόνο, επειδή συναίνεσε με τους αιρετικούς, δηλαδή με τον Πάπα και τον Λατινόφρονα βασιλέα των Ρωμαίων, Παλαιολόγο. Ο αυτοκράτορας αυτός, όσους παρέμειναν πιστοί στην Ορθοδοξία απειλεί, διώκει, τυραννά, επιτιμά. Αντίθετα, τους απίστους και κακόδοξους, εκείνους που έχουν τα ίδια αιρετικά φρονήματα με εκείνον, προσκαλεί, τιμά, αναβιβάζει, περιποιείται υπερβολικά. Γενικότερα, πράττει με αντιπάθεια κατά της Ορθοδοξίας και ευσεβείας.

Για το λόγο αυτό, ανέβασε παντού, σε όλους τους αγίους θρόνους της αγίας μεγάλης Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, κάποια βέβηλα Μητροπολιτίδια και μικρά Επισκοπίδια, δήθεν διότι εκείνοι είναι από την ενορία του.

Μας απέδειξε όμως ο προαναφερθείς πανιερώτατος Μητροπολίτης κ. Αρσένιος, της αγιωτάτης Μητροπόλεως μεγάλης Καισαρείας Καππαδοκίας, ο πρωτόθρονος και έξαρχος πάσης Ανατολής, ότι όχι μόνο ο Πατριάρχης Μητροφάνης προέτρεψε τις παράνομες χειροτονίες των λατινοφρόνων στις άλλες Εκκλησίες, αλλά και ότι ήδη και στις επαρχίες της Ανατολής χειροτόνησε ο αχειροτόνητος τέσσερα μητροπολιτίδια και επισκοπίδια, τα οποία κατά πάντα φρονούν και πράττουν τα των Λατίνων. Συγκεκριμένα, στην Αμασία, τη Νεοκαισαρεία, τα Τύανα και τη Μακισό.

Εμείς, δεν ανεχόμαστε την φθορά και την απώλεια που προκαλούν εκείνοι σε αυτά τα μέρη, ούτε την απάτη και τη διαφθορά που προκαλούν σε όλους εκείνους τους χριστιανούς που βρίσκονται στην ποίμνη του Χριστού. Δεν ανεχόμαστε καθόλου τα πολλά σκάνδαλα που προξενούν στην Εκκλησία.

Για το λόγο αυτό ο ευσεβής, πιστότατος, υπέρμαχος και ζηλωτής όλης της Ορθοδοξίας, ο Μητροπολίτης Καισαρείας, ζήτησε να λάβει συνοδική γνώμη από εμάς, τους τρεις Ορθοδόξους Αρχιερείς ώστε να αποσοβήσει και εμποδίσει στην επαρχία του, αυτούς που δεν φρονούν σωστά.

Επομένως, ορίζουμε:

Συνοδικώς, από κοινού στο όνομα της Ομοουσίου και ζωαρχικής και αδιαιρέτου αγίας Τριάδος, εκείνους που χειροτονήθηκαν όχι εξαιτίας της αρετής και της ευσέβειάς τους, μητροπολίτες και επίσκοποι, αλλά επιπλέον και τους ηγουμένους και τους δήθεν πνευματικούς, ομοίως και τους ιερείς και διακόνους και όσους έχουν απλώς Εκκλησιαστική ψήφο, σε οποιαδήποτε επαρχία, ενώ στην πραγματικότητα είναι βέβηλοι και ανάξιοι, καθώς περίμεναν τον καιρό επικράτησης της αιρέσεως και του διωγμού της Ορθοδοξίας για να αναρριχηθούν αναξίως στις Επισκοπές και τις Μητροπόλεις, ως δήθεν σωτήρες ψυχών, για να φθείρουν μαζί με αυτούς και ολόκληρο το ποίμνιο του Χριστού, του αληθινού Θεού μας∙ αυτούς λοιπόν, τους ορίζουμε από σήμερα αργούς και ανίερους, αποκομμένους από κάθε Εκκλησιαστική κατάσταση, μέχρι να εξετασθεί η ευσέβειά τους, σε οικουμενικό επίπεδο, από όλες τις τοπικές Εκκλησίες από κοινού.

Όσοι δεν πειθαρχούν σε αυτό, ας είναι αργοί και ανίεροι, καθώς αντιστέκονται ληστρικά και παράνομα. Ας είναι αφορισμένοι και αλλοτριωμένοι από την αγία και υπερούσια και Ομοούσια Τριάδα, ως απειθείς και αντίλογοι. Ομοίως να είναι αφορισμένοι και εκείνοι που δέχονται τους τιμωρημένους, συναινούν μαζί τους και τους υπερασπίζονται.

Καθιστούμε υπεύθυνο, τον κήρυκα της ευσεβείας και της Ορθοδοξίας, τον πανιερώτατο Μητροπολίτη Καισαρείας, να κηρύξει παντού την ευσέβεια, χωρίς να φοβηθεί ούτε και ενώπιον του βασιλέως ή Πατριάρχου, ούτε ενώπιον πλουσίων και αρχόντων, που δεν φρονούν και δεν πράττουν σωστά. Αλλά με παρρησία να κρατά την πίστη και την ορθοδοξία, χωρίς φόβο και δισταγμό. Από σήμερα, λοιπόν, έχει την εντολή και άδεια, για λόγους ευσεβείας να ελέγχει, να επιτιμά και να διορθώνει εκείνους που δεν φρονούν σωστά, σε κάθε τόπο όπου εκείνος θα βρίσκεται. Και μπορεί να το πράξει αυτό καθώς έχει λάβει από εμάς την άδεια διά της χάριτος και δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος που μας δόθηκε κατά τη χειροτονία μας.

Για όλα αυτά οφείλει να μιλάει και να κηρύττει την ευσέβεια ορθώς, χωρίς να χρηματίζεται. Προς το σκοπό αυτό του παραδίδεται η, από τον Απρίλιο του 1440, του τρέχοντος δηλαδή έτους, έγγραφη συνοδική μας γνώμη, με τις ιδιόχειρες υπογραφές μας» (Νεκταρ. Ιεροσολ. Σελ. 236 και 237).

Και η Εκκλησία της Ρωσίας αναθεμάτισε την ψευδοσύνοδο της Φλωρεντίας. Όταν, μάλιστα, επανήλθε ο Ισίδωρος στη Ρωσία να διδάξει τον λατινισμό, ο μέγας Κνέζης Βασίλειος μαζί με όλη τη Ρωσική Εκκλησία, αναθεμάτισαν την σύνοδο και την ένωσή της, και έκλεισαν τον Ισίδωρο σε μία σκοτεινή φυλακή. Από εκεί, τον άφησαν ελεύθερο, κι εκείνος πήγε στη Ρώμη, όπου αφού έγινε Καρδινάλιος Πολωνίας, πέθανε. Αυτά μαρτυρούν οι ρωσικές ιστορικές πηγές.

Το ίδιο έπραξε και ο Βοεβόδας της Μολδοβλαχίας, όταν επανήλθε ο Νεάγωγι και ο Μητροπολίτης από τη σύνοδο. Την αποκήρυξε και την αναθεμάτισε. Το ίδιο έπραξαν και όλοι οι άλλοι, Ίβηρες (Γεωργιανοί), Μεγρέλοι, Σουάνοι, Αλβανοί, Αβασγοί και τα γύρω από τη Γεωργία έθνη. Τα ίδια έκανε και ο βασιλίας της Τραπεζούντας και γενικά η Ορθόδοξος Ανατολή και Δύση. (Δωδεκάβιβλος Δοσιθέου σελ. 910).

Πηγή: «Εις έναντι μυρίων - ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός και οι αγώνες του», μοναχού Καλλίστου Ζωγράφου Αγιορείτου Εφεσίου, επιμ. Δημητρίου Παναγόπουλου.

Μετάφραση στη δημοτική: Ιστολόγιο Μακκαβαίος